Η ηλικία του μπασκετμπολίστα

Ο Ντάριλ Μίντλετον υπέγραψε αυτές τις ημέρες στη Βαλένθια και σε ηλικία σχεδόν 45 ετών θα γίνει ο μεγαλύτερος σε ηλικία παίκτης που θα αγωνιστεί στην ACB. Μπορεί ο Μίντλετον να είναι ιδιαίτερα γνωστός σε εμάς για τα αθλητικά του προσόντα και την εξαιρετική φυσική του κατάσταση, αλλά αυτό δεν το καθιστά και αναμενόμενο να παίζει σε αυτό το επίπεδο ακόμα. Ο Αμερικανός σέντερ είναι η εξαίρεση και αξίζει να αναρωτηθούμε γιατί οι περισσότεροι μπασκετμπολίστες αποχωρούν από το άθλημα λίγο μετά τα 30 και ποια είναι τα μυστικά των βετεράνων που συνεχίζουν να παίζουν.

Η μέση ηλικία κατά την οποία οι μπασκετμπολίστες σταματούν από το επαγγελματικό άθλημα είναι περίπου στα 33-34. Αυτό δεν είναι τυχαίο, αφού καθώς ο άνθρωπος μπαίνει στην τέταρτη δεκαετία της ζωής του οι περισσότερες από τις λειτουργίες του αργά και σταδιακά εξασθενούν. Αν αναλογιστούμε, μάλιστα, ότι η κορυφή της φυσικής κατάστασης του άντρα τοποθετείται λίγο μετά τα 20, διαπιστώνουμε ότι ο οργανισμός του επαγγελματία μπασκετμπολίστα για μία δεκαετία προσπαθεί να αντισταθμίσει την πτώση των λειτουργιών του με την εντατικοποίηση της προπόνησης και τους συνεχείς αγώνες.

Πολλαπλές επιστημονικές μελέτες έχουν καταδείξει τη διαφορά στα φυσικά χαρακτηριστικά που επισυμβαίνει με το πέρασμα του χρόνου. Ο καλύτερος τρόπος για να φανεί αυτό έχουν υπάρξει τα παγκόσμια ρεκόρ του στίβου στα πρωταθλήματα των ηλικιωμένων. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ρεκόρ στα 100 μέτρα είναι κατά 35% μικρότερο στην ηλικιακή ομάδα των 70-75 από το επίσημο, ενώ για το δίσκο είναι κατά 50% μικρότερο. Αυτό φανερώνει μία μείωση τόσο στην ταχύτητα όσο και στη δύναμη και αυτές είναι αλλαγές που επέρχονται αναπόφευκτα.

Αυτό, όμως, που κυρίως μας ενδιαφέρει είναι οι διαφορές στα φυσικά προσόντα στις ηλικιακές ομάδες των 20-29 σε σύγκριση με αυτές των 30-39 και 40-49 ετών. Συνδυάζοντας διάφορα δεδομένα μπορούμε να διαμορφώσουμε τον ακόλουθο πίνακα όπου καταδεικνύονται οι διαφορές στις φυσιολογικές μεταβολές που υφίσταται το σώμα ανάλογα με την ηλικία:

Στον πίνακα έχει σημειωθεί μία ενδεικτική μέση τιμή για τις ηλικίες 20-29 ετών, ενώ όπου δεν ήταν δυνατός ένας υπολογισμός έχει τοποθετηθεί μια ενδεικτική τιμή εκκίνησης “α”. Για τις επόμενες ηλικιακές ομάδες αποτυπώνεται η σύγκριση τόσο με βέλη (που συμβολίζουν ανάλογα αύξηση ή μείωση, ή το σημείο “=” για μη σημαντική μεταβολή) όσο και με τα χρώματα: πορτοκαλί για μικρή επιδείνωση, κόκκινο για μεγαλύτερη.

Γίνεται, λοιπόν, σαφές ότι η φυσιολογική πορεία του ανθρώπου τον οδηγεί στην ηλικία των 40+ ετών να είναι περίπου στο μισό της συνολικής φυσικής κατάστασης και ικανότητας σε σχέση με αυτή που είχε όταν ήταν στην ηλικία των 20+. Ακόμα και για τους επαγγελματίες αθλητές, που προσέχουν τον οργανισμό τους, οι μειώσεις αυτές (σε μικρότερο βέβαια βαθμό) είναι αναπόφευκτες.

Πώς μπορούν συνεπώς μπασκετμπολίστες όπως ο Μίντλετον να παίζουν μέχρι τα 45; Αμέσως μπορούμε να θυμηθούμε παίκτες που σταμάτησαν στο μπάσκετ σε μεγαλύτερη ηλικία από τη συνηθισμένη: Ο Έι-Σι Γκριν σταμάτησε στα 38, ο Ντικέμπε Μουτόμπο στα 43, ο Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ στα 42, ο Ρόμπερτ Πάρις στα 44, ο Καρλ Μαλόουν στα 41, ο Χόρας Γκραντ στα 39, ενώ ο Σακίλ Ο’Νιλ συνεχίζει ακόμα στα 39. Για τον πρώην άσο του Παναθηναϊκού το μυστικό είναι η καλή διατροφή και η καλή προπόνηση με βάρη. Για τον Έι-Σι Γκριν, τον παίχτη με τους περισσότερους συνεχόμενους αγώνες στην ιστορία του NBA, το δικό του μυστικό ήταν να απέχει από κάθε ερωτική συνεύρεση κατά τη διάρκεια της καριέρας του. Υπάρχει και το παράδειγμα του Κεν Μινκ της φωτογραφίας, που γράφτηκε σε κολέγιο και έγινε ο γηραιότερος παίκτης που σκόραρε ποτέ στο κολεγιακό πρωτάθλημα μπάσκετ σε ηλικία 73 ετών!

Η αλήθεια είναι ότι η αποφυγή τροφικών παρεκτροπών, η πλήρης αποφυγή αλκοόλ και καπνίσματος, η συνεπής προπόνηση, η γυμναστική με βάρη χωρίς μεγάλες μεταβολές και η σωστή κοινωνική συμπεριφορά (οι περισσότεροι νέοι αστέρες που επηρεάζονται από τη λάμψη εύκολα παρασύρονται σε τρόπο ζωής που δεν τους δίνει μεγάλη διάρκεια καριέρας). Θέλετε να βρούμε και ένα ακόμη κοινό ανάμεσα στους περισσότερους που συνεχίζουν μέχρι τα 40; Αν δείτε τη λίστα θα το αναγνωρίσετε εύκολα: το ύψος! Ο κοντύτερος στην ανωτέρω λίστα είναι ο Μαλόουν στα 2.06! Αυτό, φυσικά δε σημαίνει ότι οι ψηλοί έχουν καλύτερη φυσική κατάσταση, ούτε παραβλέπει τα σημαντικά παραδείγματα γκαρντ που έπαιζαν ως αειθαλείς (αν και είναι αρκετά λιγότερα από των σέντερ). Σημαίνει, όμως, ότι το μπάσκετ ευνοεί τους ψηλούς. Είναι λογικό ότι όσο μεγαλώνει ένας περιφερειακός που χάνει την ταχύτητα και την εκρηκτικότητά του, ακόμη και ένα σπουδαίο ταλέντο γίνεται δύσκολο να αναδειχθεί. Αντίθετα οι ψηλοί διατηρούν ένα πλεονέκτημα που τους κάνει να ξεχωρίζουν.

Το φαινόμενο Ντάριλ Μίντλετον είναι ο ορισμός αυτών των εξαιρέσεων: ψηλός, με καλές διατροφικές συνήθειες και σωστά προγράμματα γυμναστικής. Αυτό που δεν πρέπει να παραλείπουμε είναι και η ατομική (γραμμένη ίσως στα γονίδια) φυσική ικανότητα του κάθε ανθρώπου.

Αντώνης Κουσούλης