Μια αρκετά ενδιαφέρουσα απόφαση της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας μπορεί, δυνητικά, να αλλάξει άρδην τον μπασκετικό χάρτη στη χώρα, τις σχέσεις παικτών και σωματείων, αλλά και τις αποφάσεις των νέων παικτών των ερασιτεχνικών ομάδων. Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, κρίθηκε αντισυνταγματικό και αντίθετο προς την ευρωπαϊκή νομοθεσία το να αναγκάζονται υποχρεωτικά οι ερασιτέχνες μπασκετμπολίστες να υπογράφουν συμβόλαιο με το σωματείο τους μόλις συμπληρώσουν το 18ο έτος της ηλικίας τους.
Αυτό ίσχυε ως τώρα, αλλά ο ΠΣΑΚ με την προσφυγή του στο ΣτΕ πέτυχε την ανατροπή της απόφασης του υπουργού Πολιτισμού από το 2001, η οποία μεριμνούσε για τον «κανονισμό σχέσεων των καλαθοσφαιριστών με τα τμήματα αμειβομένων καλαθοσφαιριστών σωματείων ή με τις καλαθοσφαιριστικές ανώνυμες εταιρείες».
Ο εν λόγω κανονισμός ανάγκαζε όλους τους ερασιτέχνες καλαθοσφαιριστές να υπογράφουν τριετές συμβόλαιο με το τμήμα αμειβομένων αθλητών του σωματείου στο οποίο ανήκαν, με το που συμπλήρωναν το 18ο έτος της ηλικίας τους. Θα δεσμεύονταν από αυτό μέχρι το 21ο έτος τους, δεν μπορούσαν να διαπραγματευτούν τους όρους του συμβολαίου, αλλά ούτε και να διαπραγματευτούν με άλλη ομάδα της Ελλάδας ή του εξωτερικού.
Ουσιαστικά επρόκειτο για ένα καθεστώς ομηρίας των αθλητών, το οποίο στη σκέψη του ξεκίνησε από… καλές προθέσεις, αφού θεσπίστηκε με το σκεπτικό να προστατευτούν τα μικρότερα σωματεία από το να χάνουν τους παίκτες τους από τα μεγαλύτερα που θα είχαν περισσότερα χρήματα. Ο εν λόγω κανονισμός μπήκε σε ισχύ για να προστατεύσει, θεωρητικά, ένα σωματείο τα οποίο θα είχε κάνει επένδυση σε έναν παίκτη (από τα παιδικοεφηβικά του τμήματα) ξοδεύοντας χρήματα σε αυτόν για να τον αντρώσει μπασκετικά, από το να τον χάσει μόλις αυτός ενηλικιωθεί και επιλέξει να υπογράψει κάπου αλλού.
Βέβαια, πέραν του θεωρητικού, στην πράξη ο κανονισμός δεν έδινε καμία σημασία στους παίκτες και τα δικά τους «θέλω», δεν μιλούσε για εξαιρέσεις, δεν λάμβανε υπόψη του το αν όντως είχε κάνει επένδυση σε κάποιον ένα σωματείο, απλώς πετούσε όλους τους 18χρονους αθλητές σε ένα καλάθι και τους ανάγκαζε να γίνονται ιδιοκτησία της ομάδας τους για 3 χρόνια.
Αυτό ακριβώς σχολίασε και η Ολομέλεια του ΣτΕ λέγοντας ότι ο περιορισμός στην ελευθερία των αθλητών «ισχύει αυτομάτως για όλους τους ερασιτέχνες αθλητές μόλις συμπληρώσουν το 18ο έτος της ηλικίας τους, χωρίς να προβλέπεται η δυνατότητα να γίνεται στάθμιση σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση του συμφέροντος του αθλητή και των δαπανών, στις οποίες πράγματι υπεβλήθη για την κατάρτισή του το οικείο αθλητικό σωματείο, και χωρίς να μπορεί ο αθλητής να διαπραγματευθεί καθόλου τους όρους του συμβολαίου, τους οποίους καθορίζει μονομερώς το τμήμα αμειβομένων αθλητών ή η αθλητική ανώνυμη εταιρεία». Άρα «δεν εξασφαλίζεται ισορροπία» ανάμεσα στην ανάγκη προστασίας του συμφέροντος του αθλητή, στις απαιτήσεις του σωματείου και στο δημόσιο συμφέρον.
Έτσι, οι δικαστές αποφάνθηκαν ότι «οι διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 90 του Ν. 2725/1999 αντίκεινται στο άρθρο 5 παράγραφος 1 του Συντάγματος» μιας και ο περιορισμός της επαγγελματικής ελευθερίας που επιβάλλουν είναι «υπέρμετρος, μη τελών σε αναλογία με τους επιδιωκομένους σκοπούς, που είναι η ενίσχυση του ερασιτεχνικού αθλητισμού και η εξασφάλιση της ισορροπίας ανάμεσα στα διάφορα αθλητικά νομικά πρόσωπα».
Εκτός από το Σύνταγμα, το ΣτΕ έκρινε ότι η εν λόγω νομοθεσία είναι αντίθετη και στο άρθρο 39 της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, αφού οι διατάξεις της «κατά το μέρος που συνεπάγονται την απαγόρευση στους αθλητές να συνάψουν σύμβαση εργασίας και με αθλητικό σύλλογο άλλου κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να ασκήσουν, επομένως, μισθωτή δραστηριότητα στο έδαφος του εν λόγω κράτους, αντίκεινται και στο άρθρο 39 της Συνθήκης Ε.Κ.».
Σαφώς πρόκειται για μια πολύ μεγάλη νίκη του ΠΣΑΚ, που ανοίγει νέους δρόμους στην επαγγελματική σταδιοδρομία πολλών αθλητών, οι οποίοι μέχρι στιγμής είχαν λίγο-πολύ προδιαγεγραμμένες τις επόμενες κινήσεις τους. Βέβαια, ελλοχεύουν και κίνδυνοι, αλλά ούτως ή άλλως η συγκεκριμένη διάταξη ήταν αναχρονιστική και έπρεπε να ακυρωθεί. Τώρα, αν θα βρεθεί άλλη συμβιβαστική λύση στη θέση της ή όχι, είναι κάτι που μένει να το δούμε.
Ο ΠΣΑΚ, πάντως, διανύει έναν… υπέροχο μήνα, αφού μετά από μάχες πάρα πολλών χρόνων, κατάφερε στα μέσα Ιουλίου να εγκριθεί το αίτημά του να μπορούν οι Έλληνες παίκτες να παίρνουν μετεγγραφή σε άλλη ελληνική ομάδα κατά τη διάρκεια της περιόδου. Η αλλαγή στους κανονισμούς ήρθε φέτος, θα ισχύσει από τη νέα σεζόν και οι Έλληνες παίκτες μπορούν να μεταπηδούν από μία ομάδα σε άλλη ως το τέλος του πρώτου γύρου της Α1. Είχαμε μιλήσει παλιότερα γι’ αυτή την απαγόρευση που ουσιαστικά ανάγκαζε πολλούς παίκτες (που έμεναν απλήρωτοι, ή που για κάθε άλλο λόγο έφευγαν από τις ομάδες τους) ή να φεύγουν για το εξωτερικό ή να μένουν άπραγοι ως το τέλος της εν λόγω σεζόν. Αυτό άλλαξε τώρα, σίγουρα είναι ένα θετικό βήμα προς τα εμπρός.
Νίκος Κουσούλης