“Έφυγε” το πρώτο καλάθι της ιστορίας του NBA

Ο Όσκαρ Μπέντζαμιν «Όσι» Σέκμαν έφυγε στις 30 Ιουλίου από τη ζωή, σε ηλικία 94 ετών. Οι περισσότεροι μπασκετόφιλοι δεν τον γνωρίζουν, άλλωστε η ιστορία του είναι πολύ μακρινή στο χρόνο, χαμένη στο παρελθόν, σκονισμένη, χωμένη βαθιά κάπου στο μπασκετικό χρονοντούλαπο. Όμως, ο Σέκμαν ήταν ο άνθρωπος που έβαλε το πρώτο καλάθι στην ιστορία του NBA. Ήταν 1η Νοεμβρίου του 1946, το νεοϊδρυθέν πρωτάθλημα τότε λεγόταν BAA και ο Σέκμαν έπαιζε στο πρώτο παιχνίδι στο Τορόντο, ανάμεσα στους Τορόντο Χάσκις και την ομάδα του, τους Νιου Γιορκ Νικς.

Ο Σέκμαν (Oscar Benjamin “Ossie” Schectman) έπαιξε με τους Νικς την περίοδο 1946-47 και είχε 8.1 πόντους και 2.0 ασίστ ανά αγώνα, όντας 3ος πασέρ στο πρωτάθλημα. Θεωρούταν από τους καλύτερους γκαρντ της εποχής, πολύ καλός στο χειρισμό της μπάλας και στην πάσα. Ο ίδιος θυμήθηκε το 2003 σε συνέντευξή του για το ESPN το πρώτο καλάθι στην ιστορία του NBA:

«Σκόραρα με λέι απ κουτάλα με τα δύο χέρια, όπως ήταν το στάνταρντ εκείνη την εποχή. Θυμάμαι επίσης ότι πήρα την μπάλα από give-and-go, αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ ποιος μου έδωσε την πάσα».

Για την ιστορία οι Νικς είχαν κερδίσει εκείνο το παιχνίδι με 66-68, για να τελειώσουν τη σεζόν με 33-27. Μετά από εκείνη τη σεζόν ο Σέκμαν έφυγε από το NBA (μετονομάστηκε έτσι το 1949 από BAA που λεγόταν αρχικά, δηλαδή Basketball Association of America) και επέστρεψε στο ABL, όπου το 1947-48 ήταν μέλος της καλύτερης πεντάδας του πρωταθλήματος, οδηγώντας την ομάδα του στον τελικό.

Το ματς της 1ης Νοέμβρη του 1946 ήταν το πρώτο της ιστορίας του NBA και η αρχή όλων αυτών που ζούμε σήμερα από την αντίπερα όχθη του Ατλαντικού. Τότε, η ομάδα του Τορόντο, στην προσπάθειά της να προσελκύσει κόσμο, είχε στο προμόσιον του αγώνα υποσχεθεί ότι όποιος οπαδός ήταν ψηλότερος από τον πιο ψηλό παίκτη του ρόστερ της, θα έμπαινε στο γήπεδο να παρακολουθήσει τον αγώνα δωρεάν! Βέβαια, στα αρχεία δεν υπάρχει αν πράγματι κάποιος μετρήθηκε ψηλότερος από τον 2.03 μέτρων Τζορτζ Νόστραντ.

Μέχρι το 1982 ο Σέκμαν δεν είχε γίνει τόσο γνωστός. Τότε, ο Ρίκι Γκριν των Γιούτα Τζαζ έβαλε το καλάθι που μετρήθηκε ως ο 5.000.000στος πόντος στην ιστορία του NBA και αρκετοί ανέτρεξαν στο παρελθόν για να βρουν τον 1ο πόντο στην ιστορία της λίγκας, αναζήτηση απ’ όπου προέκυψε το όνομα του Σέκμαν.

Ο Σέκμαν, αρκετά χρόνια αργότερα, θυμήθηκε την καριέρα του και την εποχή της πρώτης σεζόν του NBA: «Ήμουν 3ος σκόρερ των Νικς με 8.1 πόντους, και 3ος στο πρωτάθλημα σε μέσο όρο ασίστ με 2.0, ο μισθός μου ήταν 60 δολάρια το παιχνίδι. Χα! Τώρα (σ.σ. το 2003) οι παίκτες βγάζουν 60 δολάρια το λεπτό. Μην με παρεξηγείς, όμως. Δεν τους ζηλεύω ή κάτι τέτοιο για τα λεφτά που βγάζουν σήμερα. Νομίζω ότι είναι οι καλύτεροι αθλητές στον κόσμο και αξίζουν το κάθε σεντ που παίρνουν. Εγώ απλώς χαίρομαι που ήμουν ένας από τους πρωτοπόρους του NBA».

Ο Σεκμάν θυμήθηκε την μπάλα με την οποία έπαιζαν στα χρόνια του: «Η μπάλα ήταν φτιαγμένη από δέρμα, και ήταν πιο σκουρόχρωμη και πολύ πιο βαριά απ’ ότι σήμερα. Είχε μια λαστιχένια κύστη μέσα που τη φουσκώναμε με αέρα, συνήθως σε κάποιο βενζινάδικο. Και απ’ έξω η μπάλα ήταν ραμμένη με δερμάτινα κορδόνια. Τα κορδόνια ήταν πιο πάνω από την υπόλοιπη επιφάνεια της μπάλας, οπότε αν έκανες ντρίμπλα και η μπάλα προσγειωνόταν στα κορδόνια, δεν επρόκειτο να ανέβει πάλι ίσια προς τα πάνω και ήταν πολύ εύκολο να χάσεις τον έλεγχό της».

Μιλώντας για την αγάπη του για το μπάσκετ, μας εισήγαγε σε έναν κόσμο που δεν μπορούμε να τον φανταστούμε ούτε καν τώρα που ακούμε γι’ αυτόν, αναφέροντας ότι οι μπάλες ήταν πολύ ακριβές για να μπορεί να τις αγοράσει ένα φτωχό παιδί από την Lower East Side της Νέας Υόρκης όπως αυτός: «Κάποιες φορές, κάποιος μας έδινε μια παλιά χρησιμοποιημένη μπάλα, που ήταν πια πολύ λεπτή και γυαλιστερή απ’ τη χρήση. Τότε βάζαμε ταινία σε όλες τις τρύπες και τη χρησιμοποιούσαμε για όσο μπορούσαμε. Όταν δεν είχαμε μπάλα, τυλίγαμε με ταινία κουρέλια και τα κάναμε σαν μπάλα. Τα μόνα μέρη όπου υπήρχαν μπασκέτες ήταν στις σχετικές κλειστές εγκαταστάσεις, οπότε όταν ήθελες να παίξεις μόνος σου μπάσκετ, θα έπρεπε να αυτοσχεδιάσεις».

Ένα παλιό καλάθι ρούχων πλυντηρίου, μια κρεμάστρα που την έφτιαχναν κατάλληλα και την κολλούσαν σε μια λάμπα στον δρόμο, ή ακόμα και το τελευταίο σκαλί μιας σκάλας κινδύνου στις πολυκατοικίες: «Δεν μας ένοιαζε που ήταν τετράγωνη η τρύπα του, που ήταν παράλληλη προς το έδαφος, που είχε τοίχο από πίσω. Ήμασταν απλώς χαρούμενοι που είχαμε ένα μέρος να παίξουμε μπάσκετ».

Ο Σέκμαν θυμάται ότι κανείς δεν κάρφωνε: «Κάρφωμα; Ποιος θα μπορούσε να κάνει κάτι τέτοιο! Ίσως ο Φαλκς (σ.σ. θυμάται από τους συμπαίκτες του). Ο Μάικαν ήρθε στη λίγκα μετά που εγώ σταμάτησα, αλλά αμφιβάλλω αν κάρφωνε ποτέ. Εξάλλου, τότε, αν κάρφωνες, σου σφύριζαν οι διαιτητές παράβαση και το καλάθι δεν μετρούσε».

Το μπάσκετ τότε με αυτό του 21ου αιώνα είχαν πολλές διαφορές και ο Σέκμαν ανέφερε αυτές που του έκαναν τη μεγαλύτερη εντύπωση: «Τότε όλοι παίζαμε κάποιου είδους figure-eight επίθεση, βασιζόταν πολύ στην κίνηση, στα picks και στις αλλαγές στην κατεύθυνση. Πριν τον Μάικαν, οι σέντερ έπαιζαν στο χάι ποστ και ήταν όλοι καλοί σουτέρ και πασέρ. Ο καλύτερος παίκτης pivot που έχω παίξει ποτέ μαζί ήταν ο Ντόλι Κινγκ, αλλά δεν έπαιξε στο NBA, γιατί τότε δεν επιτρέπονταν μαύροι εκεί».

Ο Σέκμαν διασκέδαζε πολύ το σύγχρονο μπάσκετ: «Είχαμε κι εμείς συστήματα με σουτ από τα 9 μέτρα, οπότε λατρεύω τη γραμμή του τριπόντου. Μου αρέσουν πολύ και οι άμυνες ζώνης, γιατί αναγκάζουν την επίθεση να κυκλοφορεί γρήγορα την μπάλα. Και νομίζω ότι οι επιθέσεις του NBA είναι υπέροχες. Γιατί να κινηθείς πολύ, γιατί να πασάρες πολύ, όταν μπορείς να σουτάρεις κατευθείαν ή να πας σε ένας εναντίον ενός; Εμείς χρειαζόμασταν την κίνηση και το τρέξιμο για να βρούμε ελεύθερα σουτ, τώρα πια δεν τα χρειάζονται. Γι’ αυτό το σύγχρονο μπάσκετ είναι τόσο πιο συναρπαστικό».

Εννοείται ότι ο Σέκμαν παρακολουθούσε στενά τους σύγχρονους πλέι μέικερ, μιας και ήταν η θέση του: «Όταν βλέπω μπάσκετ στην τηλεόραση δεν μπορώ παρά να βάλω κι εγώ τον εαυτό μου μέσα στη δράση. Φυσικά, επικεντρώνομαι στους πλέι μέικερ, μιας και αυτή ήταν η θέση μου. Είναι μαγικό να βλέπω παίκτες όπως ο Μάικ Μπίμπι, ο Στιβ Νας, ο Τζον Στόκτον. Τα βασικά τους είναι απίστευτα, η δουλειά με τα πόδια, η ισορροπία, η τεχνική του σουτ, ο χειρισμός της μπάλας. Αντίθετα με πολλούς από τους παλιούς παίκτες, νομίζω ότι οι βασικές τους ικανότητες είναι πολύ καλύτερες από τις δικές μας τότε».

Βέβαια, ο Σέκμαν, δεν έδινε χωρίς σκέψη όλες τις συγκρίσεις υπέρ του σύγχρονου μπάσκετ: «Εμείς κινούμασταν καλύτερα χωρίς την μπάλα και παίζαμε και πιο έξυπνα. Τότε, ένας καλός αμυντικός μπορούσε να σταματήσει έναν σκόρερ στο ένας εναντίον ενός, τώρα πια δεν γίνεται αυτό. Νομίζω ότι ο τρόπος που παίζουν οι γυναίκες στο WNBA συγκρίνεται καλύτερα με το στιλ παιχνιδιού που είχαμε εμείς τότε».

Η αγαπημένη του ασχολία μέχρι τον θάνατό του ήταν να βλέπει παιχνίδια στην τηλεόραση, ιδίως του Ντάλας και του Σακραμέντο που ήταν οι αγαπημένες του ομάδες: «Πίστεψέ με, τα γηρατειά είναι καταπληκτικά, αρκεί να έχει παιχνίδι στην τηλεόραση!».

Όσο για το τι δεν έκανε ποτέ του και μετάνιωνε: «Εύχομαι να ήξερα πώς να κάνω crossover ντρίμπλα τότε, μοιάζει να έχει πραγματικά πολλή πλάκα. Και πάντα ήθελα να μπορώ να ντριμπλάρω ανάμεσα στα πόδια μου (σ.σ. το dribble σημαίνει και ντριμπλάρω και στάζω), αλλά αυτό άρχισε να συμβαίνει από μόνο του περίπου στα 80 μου».

Νίκος Κουσούλης

Υ.Γ.: Το 1996 στον εορτασμό των 50 χρόνων από την ίδρυση του NBA, μαζί με παλιούς του συμπαίκτες (ο Σέκμαν στο κέντρο της φωτογραφίας):