Επέστρεψε ο Κόμπι! Ιατρικό θαύμα ή όχι;

Τα ξημερώματα της Δευτέρας 9 Δεκεμβρίου ο Κόμπι Μπράιαντ μετά από 240 ημέρες πάτησε ξανά παρκέ στον αγώνα των Λος Άντζελες Λέικερς με τους Τορόντο Ράπτορς. Μπορεί οι Λέικερς να έχασαν με 94-106, μπορεί ο Κόμπι να ήταν μέτριος με 9 πόντους, 8 ριμπάουντ, 4 ασίστ, 2 κλεψίματα, 2/9 σουτ, 5/7 βολές και 8 λάθη σε 28 λεπτά, αλλά μάλλον κανείς δεν ασχολείται με την ήττα. Περισσότερα κέρδισαν οι «λιμνάνθρωποι» από το ματς αυτό, μόνο και μόνο από το γεγονός ότι ο Μπράιαντ μπόρεσε να πατήσει το πόδι του και να αγωνιστεί 28 λεπτά χωρίς πρόβλημα.

Όμως, είναι ιατρικό θαύμα η επιστροφή του Κόμπι Μπράιαντ στα παρκέ 7 μήνες και 26 ημέρες μετά τον τραυματισμό του στις 12 Απριλίου; Το Age of Basketball ρώτησε την αθλητιατρική του ομάδα, η οποία και σχολιάζει τη μεγάλη επιστροφή:

Το κύριο ερώτημα είναι τελικά αν η επιστροφή του Κόμπι είναι ένα μοντέρνο ιατρικό θαύμα. Ο μέσος χρόνος που συνήθως δίνουμε για την αποκατάσταση μετά από ρήξη αχιλλείου είναι 6 μήνες, συνήθως ανάμεσα σε 4 με 12 μήνες, στους μπασκετμπολίστες πιο σύνηθες είναι 9-12 μήνες. Έστω και αν η αποκατάσταση έχει βελτιωθεί (80% των τραυματισμένων θα επιστρέψουν στις αθλητικές τους δραστηριότητες) τα μικρότερα πιο αισιόδοξα διαστήματα αφορούν στους πιο ήπιους τραυματισμούς.

Ο Κόμπι, όμως, είχε ένα βαρύ τραυματισμό, και χρειάστηκε να περάσει τουλάχιστον 6-8 εβδομάδες με το πόδι στην περιοριστική μπότα. Επιπλέον, πρόκειται για έναν οργανισμό ταλαιπωρημένο, που έχει περάσει και άλλους τραυματισμούς, και δεν είναι στην πρώτη νιότη. Ο Μπράιαντ έχει αγωνιστεί για 17 σεζόν, και έχει στα πόδια του περισσότερα από 45.000 λεπτά σε αγώνες κανονικής περιόδου και 8.000 σε πλέι οφς. Όλα αυτά περιπλέκουν και επιβραδύνουν την αποκατάσταση από έναν τόσο βαρύ τραυματισμό. Ας μην ξεχάσουμε και παραδείγματα παικτών (πιο πρόσφατο και γνώριμό μας ο Άρβιντας Ματσιγιάουσκας) που η ρήξη αχιλλείου, και σε μικρότερη ηλικία, σήμαινε το τέλος της καριέρας τους.

Η κλασική αποκατάσταση μετά από έναν τέτοιο τραυματισμό ακολουθεί συγκεκριμένα βήματα. Η διαδικασία μετά το χειρουργείο συρραφής του τένοντα είναι αρκετά απαιτητική όχι μόνο λόγω της φύσης του προβλήματος αλλά κυρίως γιατί απαιτεί τεράστια συμμετοχή από τον ασθενή. Για την ακρίβεια, η συμμετοχή του ασθενή είναι και αυτή που κρίνει και το αποτέλεσμα της αποκατάστασης.

Η αποκατάσταση περιλαμβάνει στην αρχή ακινητοποίηση, μιας και χρειάζεται αρκετός χρόνος για να επουλωθεί το τραύμα (4 – 6 εβδομάδες). Στη συνέχεια σειρά έχει η αποκατάσταση της κινητικότητας της ποδοκνημικής άρθρωσης και, ταυτόχρονα, η ενεργοποίηση του γαστροκνημίου (τένοντας του οποίου είναι ο Αχίλλειος). Τεχνικές κινητοποίησης, μάλαξη και απλές ισομετρικές συσπάσεις, συνήθως επιλέγονται ως τα εργαλεία για την αποκατάσταση της κινητικότητας και της δύναμης. Μόλις φύγουν τα υπολείμματα της φλεγμονής και η κινητικότητα έχει επανέλθει, η ενδυνάμωση γίνεται πιο σκληρή με σκοπό την πλήρη αποκατάσταση του όγκου, της δύναμης και της αντοχής του μυός.

Ο γαστροκνήμιος είναι από τους πιο δυνατούς μυς και ο τένοντάς του είναι ο πιο δυνατός τένοντας του ανθρωπίνου σώματος. Όπως και σε όλους τους τραυματισμούς τενόντων, έτσι κι εδώ το τελευταίο στάδιο της αποκατάστασης είναι η ενδυνάμωση του τένοντα με έκκεντρες ασκήσεις. Αυτές οι ασκήσεις στοχεύουν αποκλειστικά την ενδυνάμωση του τένοντα. Είναι ασκήσεις κυρίως κλειστής κινητικής αλυσίδας (το πέλμα είναι σταθερό στο έδαφος και κινείται ο κορμός) και παρομοιάζονται με «φρενάρισμα» του μυός. Ο μυς δηλαδή προσπαθεί να αντισταθεί σε μία μεγαλύτερη δύναμη από αυτή που μπορεί να αντέξει. Αυτές οι ασκήσεις είναι απολύτως ελεγχόμενες και απαιτείται υψηλή γνώση του αντικειμένου από έμπειρους φυσικοθεραπευτές και γυμναστές.

Μιλώντας συγκεκριμένα για αθλητές, εκτός από τις έκκεντρες ασκήσεις υπάρχουν και οι λειτουργικές ασκήσεις. Ασκήσεις προσομοίωσης του αθλήματος. Δεν φτάνει ένας τένοντας να είναι δυνατός. Πρέπει να μπορεί να «διοχετεύσει» σωστά τη δύναμή του στον αγωνιστικό χώρο. Πολλοί επαγγελματίες παίκτες ακόμα και στην αρχή του τραυματισμού τους, φορώντας νάρθηκα, συμμετέχουν στις προπονήσεις για να μην χάσουν την αίσθηση του γηπέδου, της μπάλας κλπ. Μπορεί να συμμετάσχουν ακόμα και στα συστήματα της ομάδας, στεκόμενοι απλά ακίνητοι μόνο και μόνο για να είναι έτοιμοι 100% όταν έρθει η ώρα.

Τελευταίο, αλλά αρκετά σημαντικό, είναι η διατήρηση της υπόλοιπης φυσικής κατάστασης. Μπορεί να είναι ο κάτω κορμός τραυματισμένος αλλά ο πάνω πρέπει να διατηρείται σε εγρήγορση. Αρκετά σημαντικό, λοιπόν, να λαμβάνεται πάντα υπόψη η φυσική κατάσταση του υπόλοιπου σώματος έτσι ώστε να μην χρειαστεί να δουλέψει από το μηδέν ο αθλητής όταν έρθει η ώρα.

Τα παραπάνω, σαφώς, υποδηλώνουν βήματα-κλειδιά στην αποκατάσταση του Μπράιαντ. Σε αυτά τα πλαίσια υπάρχουν, λοιπόν, κάποιοι πολύ συγκεκριμένοι λόγοι που ο Κόμπι, παρά τις προφανείς αντιξοότητες, καταφέρνει να επανέλθει μέσα σε 7-8 μήνες από τον τραυματισμό του. Πρώτον, έχοντας πρόσβαση στην καλύτερη δυνατή φροντίδα υποβλήθηκε άμεσα σε επέμβαση, που συνήθως το να γίνει το νωρίτερο δυνατό είναι ένα σημαντικό βήμα. Τα πιο πρόσφατα ευρήματα διεθνών μελετών δηλώνουν ότι η ανοιχτή χειρουργική επέμβαση στον αχίλλειο δίνει τα καλύτερα αποτελέσματα και τα μικρότερα ποσοστά υποτροπής. Έχει, ωστόσο, τον υψηλότερο κίνδυνο ανεπιθύμητων παρενεργειών, όπως η μόλυνση του τραύματος. Στο επίπεδο της ιατρικής φροντίδας, στην οποία είχε πρόσβαση ο Κόμπι, θεωρούμε ότι αυτά ελαχιστοποιούνται, άρα μπορεί άνετα να εφαρμοστεί η υψηλότερου κινδύνου, αλλά αποτελεσματικότερη, παρέμβαση.

Παρομοίως, ο Κόμπι δοκίμασε και μία εν πολλοίς πειραματική αγωγή για το ταλαιπωρημένο δεξί του γόνατο. Η συγκεκριμένη αγωγή, που καλείται Orthokine, εντάσσεται στην υποειδικότητα της βιο-ορθοπεδικής και ουσιαστικά συνιστά μία αυτομετάγγιση αίματος με σκοπό τον εμπλουτισμό μιας περιοχής με αίμα πλούσιο σε αιμοπετάλια. Το εμπλουτισμένο αίμα περιέχει παράγοντες ανάπτυξης και ανταγωνιστές της ιντερλευκίνης-1, οι οποίοι προάγουν την επούλωση και την αναπαραγωγή του οστού και του συνδετικού ιστού. Μπορεί η συγκεκριμένη αγωγή να μην έχει άμεση σχέση με τον αχίλλειο, αλλά επί του πρακτέου επέτρεψε στον Κόμπι να μπορεί να αφιερωθεί στην αποκατάσταση του τραυματισμού του χωρίς άγχος για το σε ποιο γόνατο θα πέσει το βάρος.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η συγκεκριμένη αγωγή δεν έχει εγκριθεί από τον αμερικάνικο ρυθμιστικό φαρμακευτικό φορέα (τον FDA), εξ ου και ο Κόμπι πήγε στη Γερμανία. Πήρε, μάλιστα, το φυσικοθεραπευτή του μαζί του, ο οποίος ουσιαστικά τον ακολούθησε παντού όλο το καλοκαίρι! Πρέπει, ωστόσο, να μην ξεχνάμε ότι ένας μυς δυνατός δεν είναι απαραίτητα και λειτουργικός. Μπορεί ο Μπράιαντ να έχει τη δύναμη να τρέξει, να κάνει άλματα και να ντριπλάρει αλλά δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι κατά πόσο θα πιάσει τουλάχιστον τη στάνταρ απόδοσή του.

Ο τελευταίος λόγος έχει να κάνει φυσικά με τον ίδιο τον Κόμπι. Το… ιστορικό του έχει δείξει επαλειμμένα ότι η διάθεση για επιστροφή στα γήπεδα και η συνέπεια στην αποκατάσταση, τον βοηθά να επιστρέψει σύντομα σε αυτά. Πώς θα μπορούσε για αυτόν να αποτελέσει η συγκεκριμένη περίσταση εξαίρεση; Ποιος θα ξεχάσει το ύφος του όταν πήγε να σουτάρει τις βολές αμέσως μετά τον τραυματισμό του; Ήταν η εσωτερική μάχη αφενός του ανθρώπου που καταλαβαίνει πολύ καλά ότι έχει υποστεί ένα σοβαρό τραυματισμό, αλλά αφετέρου δε δέχεται να αποχωρήσει από ένα ντέρμπι 3 λεπτά πριν το φινάλε! Το δήλωσε και ο ίδιος: «Αμέσως μόλις συνέβη προσπαθούσα να νιώσω αν ο τένοντας είναι στη θέση του ή όχι. Όταν κατάλαβα ότι δεν είναι εκεί, ήθελα κυριολεκτικά να τον τραβήξω πάνω και να τον βάλω στη θέση του για να παίξω άλλα 2,5 λεπτά».

Η στιγμή του τραυματισμού του και η μία ακόμη εντυπωσιακή επιστροφή του στα 35 του χρόνια έρχονται για να καταγράψουν ένα ακόμα κεφάλαιο στη λαϊκή παράδοση, στον μύθο που έχει χτιστεί γύρω από το όνομα του Κόμπι. Θα είναι το τελευταίο;

Αντώνης Κουσούλης
Παναγιώτης Μυλωγιαννάκης