Θυμάστε; Ήταν 16 Μαρτίου…

Ιδιαίτερη είναι η 16η Μαρτίου για το μπάσκετ, το ελληνικό και όχι μόνο. Είναι μια ημερομηνία γεμάτη από σημαντικά γεγονότα. Πέντε σημαντικά γεγονότα, που θα μας κάνουν να θυμηθούμε τα παλιά, άλλοι θα χαμογελάσουν, άλλοι θα μελαγχολήσουν, πέντε πάντως μπασκετικές στιγμές, οι οποίες παίρνουν τη δική τους θέση στην ιστορία του αθλήματος. Η παράθεση που θα κάνω δεν είναι χρονολογική, αλλά… έτσι θεώρησα σωστό να τα γράψω.

– Ας αρχίσουμε με το μόνο που δεν αφορά τη χώρα μας. Στις 16 Μαρτίου του 2000 ο Σον Έλιοτ των Σαν Αντόνιο Σπερς αγωνίζεται στο ματς εναντίον των Ατλάντα Χοκς. Πού είναι το σημαντικό; Ο Έλιοτ νωρίτερα είχε υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού και αγωνιζόμενος στο ματς αυτό έγινε ο πρώτος παίκτης στην ιστορία του επαγγελματικού αθλητισμού που έπαιξε μετά από μεταμόσχευση νεφρού. Κομβική στιγμή και για την ιατρική και για τον αθλητισμό.

– Στις 16 Μαρτίου του 1993 ο Άρης κατακτά στο Τορίνο τον πρώτο του Ευρωπαϊκό τίτλο. Είναι το Κύπελλο Κυπελλούχων και κερδίζει στον τελικό την Εφές Πίλσεν με 50-48. Το ρόστερ του Άρη εκείνη τη σεζόν οδηγούσαν ο τεράστιος Γιαννάκης και ο μεγάλος Τάρπλεϊ, με τους Ιωάννου, Μισούνοφ, Βουρτζούμη, Αγγελίδη, Άντερσον, Γάσπαρη, Μωραΐτοφ, Παραλίκα και τον Σβι Σερφ στον πάγκο. Μέχρι εκεί ο Άρης έχει κάνει επίδειξη δύναμης περνώντας με 9-1 από τον όμιλο και αποκλείοντας με 2-0 τη Σαραγόσα στα ημιτελικά. Στον τελικό, ο Άρης είναι το απόλυτο φαβορί, 5.000 οπαδοί της ομάδας φτάνουν με κάθε τρόπο στο Τορίνο για να πανηγυρίσουν τον τίτλο κάτι που κάνουν, αφού το εκτός ισορροπίας σουτ του Ναουμόσκι βρίσκει «σίδερο» και ο Άρης στέφεται Κυπελλούχος Ευρώπης με το χαμηλότερο σκορ στην ιστορία του θεσμού. Όμως, η γιορτή χάλασε και το κύπελλο «αμαυρώθηκε» όταν μετά το ματς Τούρκοι και Έλληνες δέρνονταν ανηλεώς στον αγωνιστικό χώρο του γηπέδου, με εκατοντάδες καρέκλες να εκσφενδονίζονται εκατέρωθεν. Εικόνες ντροπής που προκαλούν μόνο πίκρα και αηδία ανάμεσα σε κάποιες χιλιάδες ηλίθιους από δύο γειτονικές χώρες αμαυρώνουν τη γιορτή του Άρη. Ο Άρης τιμωρείται με 1 χρόνο εκτός Ευρώπης, αλλά με μεγάλη προσπάθεια η τιμωρία γίνεται 1 χρόνος κεκλεισμένων των θυρών.

– Στις 16 Μαρτίου του 1994 ο ΠΑΟΚ παίρνει το Κύπελλο Κόρατς κερδίζοντας στο Μιλάνο τη Στεφανέλ με 91-100. Με το τρόπαιο αυτό, ο Σούλης Μαρκόπουλος (που είχε αναλάβει στα μισά της χρονιάς) γίνεται ο πρώτος Έλληνας προπονητής που παίρνει ευρωπαϊκό τίτλο, άλλη μια τεράστια επιτυχία στην καριέρα του. Ο ΠΑΟΚ τελειώνει με 12-2 τη διοργάνωση, παίρνοντας με 2-0 τον διπλό τελικό, ενώ είχε στα προημιτελικά ανατρέψει το -16 από τη Σκαβολίνι στο πρώτο ματς κερδίζοντας με το αστρονομικό 96-58! Ο ΠΑΟΚ στον τελικό δεν ήταν το φαβορί όπως ο Άρης, αφού η Στεφανέλ με Μποντιρόγκα, Τζεντίλε, Φούτσκα, Λάμπλεϊ και Ντε Πολ έμοιαζε ανίκητη. Βέβαια, εμείς που ξέρουμε από πρώτο χέρι τους παίκτες της ελληνικής ομάδας γνωρίζουμε ότι ο ΠΑΟΚ τότε είχε υπερομάδα: Πρέλεβιτς, Κόρφας, Μπουντούρης, Μπέρι, Σάβιτς, Γαλακτερός, Ρεντζιάς, Μπαλογιάννης, Τσέκος συνέθεταν τους τροπαιούχους. Ένας κι ένας δηλαδή. Κι αυτό φάνηκε με το 2-0 επί των Ιταλών και το εκπληκτικό επιθετικά παιχνίδι του ΠΑΟΚ μέσα στο Μιλάνο. Έτσι, ο ΠΑΟΚ σβήνει τη δύσκολη στιγμή που πέρασαν οι φίλοι της ομάδας με την ήττα 79-77 από την Μπενετόν το 1993 στον ημιτελικό του φάιναλ φορ του Πρωταθλητριών. Σύμπτωση; Ο ΠΑΟΚ είχε προκριθεί στο φάιναλ φορ κερδίζοντας στις 16 Μαρτίου και πάλι (του 1993) την Ορτέζ με 81-65 στο Αλεξάνδρειο.

– Στις 16 Μαρτίου του 1995 λαμβάνει χώρα μία από τις πιο περίεργες στιγμές του ελληνικού και ευρωπαϊκού μπάσκετ. Ο Ολυμπιακός υποδέχεται στο ΣΕΦ την ΤΣΣΚΑ Μόσχας στον αγώνα που θα κρίνει ποια ομάδα θα προκριθεί στο φάιναλ φορ της Σαραγόσα. Οι «ερυθρόλευκοι» θα κερδίσουν με 79-54, αλλά το ματς είναι παρωδία. Η ΤΣΣΚΑ παρατάσσεται με 5 παίκτες στο γήπεδο, αφού όλοι οι υπόλοιποι έχουν πάθει… δηλητηρίαση από νερό (!). Μοιραία γνωρίζει τη συντριβή, αλλά καταφέρνει να σταθεί όσο παίζει 5 εναντίον 5 (προηγείται μάλιστα με 27-28 στο 16ο λεπτό). Οι Ρώσοι τελειώνουν το ματς με 3 παίκτες και ο Γιάννης Ιωαννίδης σε μία… αμφιβόλου fair play κίνηση αποσύρει δύο δικούς του παίκτες (έναν-έναν) αφού πρώτα ο Ολυμπιακός πάρει διαφορά και εξασφαλίσει τη νίκη. Μπορεί πολλοί να θεωρούν την εν λόγω κίνηση… τον ορισμό του fair play, αλλά προσωπικά τη θεωρώ απλώς γελοία. Όταν η ΤΣΣΚΑ μένει με τρεις στο ματς, ο Ιωαννίδης δίνει εντολή για πρέσινγκ σε όλο το γήπεδο. Όταν παίρνει διαφορά αποσύρει τους παίκτες του σε μία πραγματικά φαιδρή στιγμή για το ευρωπαϊκό μπάσκετ.

Τι είχε γίνει όμως; Οι εξετάσεις ανιχνεύουν υψηλές ποσότητες από αλλοπεριδίνη στο αίμα των παικτών της ομάδας. Το φάρμακο αυτό χορηγείται σε ασθενείς ψυχιατρείων σε περιπτώσεις οξείας διεγερτικής κατάστασης με πολύ σοβαρές παρενέργειες.

Στο νοσοκομείο βρίσκονται ο Μοργκούνοφ, ο Κουντέλιν, ο Κόρνιεφ, ο Καράσεφ και ο Πασούτιν. Η ΤΣΣΚΑ ζητάει αναβολή του αγώνα, η FIBA δεν θέλει να αναμιχθεί, ο Βούλγαρος κομισάριος Λαζάροφ βλέπει το τηλεοπτικό συμβόλαιο του Ολυμπιακού και φοβάται τρελή μήνυση πολλών εκατομμυρίων αν αναβάλει το ματς, ακούει και τους γιατρούς που λένε ότι… δεν είναι κάτι σοβαρό (ιατρικά προφανώς και δεν ήταν αφού οι παίκτες της ΤΣΣΚΑ βγήκαν από το νοσοκομείο πολύ γρήγορα… μετά το ματς) και αποφασίζει να γίνει το ματς απειλώντας την ΤΣΣΚΑ με πολύ βαρύ πρόστιμο.

Προπονητής (Ερέμιν), πρόεδρος (Ρέζνικοφ) και Γκομέλσκι κάνουν μίτινγκ, ο Ερέμιν θέλει η ομάδα να μην αγωνιστεί, αλλά υπό το φόβο της τιμωρίας, ο αγώνας γίνεται, με τους Ρώσους να παρατάσσονται κανονικά (με 5 παίκτες) για… πατριωτικούς λόγους, ενώ η FIBA θέλει να γίνει το ματς και μετά να ερευνήσει την υπόθεση.

Στο 25ο λεπτό ο Κουράσοφ κάνει 5ο φάουλ και η ΤΣΣΚΑ μένει με 4 παίκτες, ενώ στο 34ο λεπτό ο Σπιριντόνοφ τραυματίζεται και αποχωρεί υποβασταζόμενος. Ο Ερέμιν έξαλλος από το πρέσινγκ του Ιωαννίδη ζητάει από τον Βαντέεφ να κάνει 5ο φάουλ ώστε η ΤΣΣΚΑ να μείνει με 2 παίκτες και το ματς να διακοπεί για να γίνει θέμα στην Ευρώπη και να ασχοληθεί η Πειθαρχική Επιτροπή της FIBA. Όμως, ο Σπιριντόνοφ βλέποντας την ομάδα του να μένει με δύο παίκτες και μην έχοντας μιλήσει με τον Ερέμιν μπαίνει μέσα τραυματίας για να τελειώσει το ματς και να μην μηδενιστεί η ομάδα του!

Στον Ολυμπιακό, τα πράγματα δεν είναι καλά. Ο Τόμιτς νιώθει πολύ άσχημα, ο Βολκόφ αναφέρει ότι ντρέπεται να παίξει εναντίον μιας ομάδας έτσι και ζητάει να μην αγωνιστεί. Ο Ιωαννίδης τον αναγκάζει να παίξει, αλλά στο ημίχρονο ο Ουκρανός είναι σε άθλια κατάσταση ψυχολογικά και αποφασίζεται να μην αγωνιστεί στο δεύτερο μέρος.

Η εύκολη κατηγορία προφανώς βαρύνει τον Ολυμπιακό. Όμως, είναι έτσι; Ολυμπιακός και… ΤΣΣΚΑ αρνούνται ότι ο επίσημος Ολυμπιακός ευθύνεται για ό,τι έγινε. Ο γιατρός της ΤΣΣΚΑ, Βιτάλι Αβραμένκο, λέει: «θα ήταν πολύ πιο εύκολο να είχαν αγοράσει τους διαιτητές. Ήταν μια από τις πλουσιότερες ομάδες της Ευρώπης. Γιατί να διακινδυνεύσουν έτσι; Εγώ πιστεύω ότι το έκαναν φανατικοί οπαδοί». Κάποιοι αναφέρουν ότι η δηλητηρίαση έγινε από εστιάτορα… Ο Λαζάροφ, κομισάριος, αναφέρει ότι άκουσε από πηγές πως οι παίκτες της ΤΣΣΚΑ δηλητηριάστηκαν μόνοι τους «για πολλά χρήματα» σε σχέση βεβαίως με τη ρωσική μαφία. Ο Ερέμιν θεωρεί ότι πίσω από τη δηλητηρίαση βρίσκονταν κυκλώματα τηλεοπτικά, διαφημιστικά και ανάλογα συμφέροντα, καθώς «υπήρχαν κάποιοι που θα έχαναν πάρα πολλά χρήματα αν ο Ολυμπιακός αποκλειόταν». Όποιος υποστηρίξει ότι ξέρει τι έγινε θα πει ψέματα, αλλά ό,τι και να έγινε είναι ένα «μαύρο» γεγονός στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ. Οι θεωρίες συνωμοσίας με πανίσχυρα εξωμπασκετικά ελληνικά ή ρωσικά συμφέροντα είναι πιθανότατα οι επικρατέστερες. Γι’ αυτό άλλωστε η υπόθεση δεν προχώρησε, γι’ αυτό δεν τιμωρήθηκε ο Ολυμπιακός, γι αυτό η ΤΣΣΚΑ το άφησε να ξεθωριάσει, γι’ αυτό η FIBA ακόμη και πριν τον αγώνα δεν θέλησε να «αγγίξει» το θέμα. Όμως, μιλάμε για μια πολύ άσχημη στιγμή για το μπάσκετ μας.

– Στις 16 Μαρτίου 2000 ο αγώνας Σπόρτιγκ-Άρης θα μείνει στην ιστορία. Όχι δεν έγινε κάποιο μεγάλο ρεκόρ σκοραρίσματος ή κάτι τέτοιο. Απλώς το ματς… έγραψε ιστορία. Ο Άρης κέρδισε με 73-76, με τον Σπόρτιγκ να γίνεται η πρώτη ομάδα στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ (ακόμη το ψάχνουμε για το… παγκόσμιο του ρεκόρ) που έβγαλε ολόκληρο τον αγώνα χωρίς αλλαγή! Ναι, καλά ακούσατε, ο Σπόρτιγκ έπαιξε με 5 παίκτες για 40 λεπτά. Η βασική πεντάδα του Σπόρτιγκ είναι οι Αργύρης Πιάρας, Δημήτρης Ποδαράς, Αλέξης Παπαδάτος, Γιώργος Μποσγανάς και Χρήστος Χριστοδούλου. Αυτοί οι 5 θα μείνουν στο παρκέ και στα 40 λεπτά του αγώνα! Προπονητής του Σπόρτιγκ ήταν τότε ο Μιχάλης Καλαβρός.