Προστατευτικός εξοπλισμός στο μπάσκετ: Προστατεύοντας το στόμα

Ξεκινώντας ένα αφιέρωμα, το οποίο θα ξετυλίξουμε σταδιακά, στον προστατευτικό εξοπλισμό που μπορεί να χρησιμοποιείται στο μπάσκετ, θα αναφερθούμε σήμερα στα προστατευτικά του στόματος, αναλύοντας τον τρόπο χρήσης τους και δίνοντας τις σχετικές κατευθυντήριες οδηγίες.

Όλο και περισσότεροι μπασκετμπολίστες χρησιμοποιούν ειδικά εξαρτήματα για την προστασία του στόματός τους (mouthguards). Αυτό που συνηθίζουμε να αποκαλούμε «μασελάκι» και διακρίνουμε (διαφανές είτε έγχρωμο) στο στόμα αρκετών παικτών, είναι στην πραγματικότητα ένα εξεζητημένο προστατευτικό με υψηλή αποτελεσματικότητα.

Τα εξαρτήματα αυτά βοηθούν στην απορρόφηση και στη διάχυση των δυνάμεων που μπορεί να προκληθούν από μία άμεση πλήξη, στην προστασία των μαλακών μορίων της στοματικής κοιλότητας από τα θλαστικά τραύματα και στην άμεση προστασία των οδόντων. Επιπλέον, ένα κατάλληλα σχεδιασμένο και προσαρμοσμένο σωστά εξάρτημα προστατεύει και την κάτω γνάθο από την πρόκληση κατάγματος, ενώ μειώνει και τον κίνδυνο που διατρέχει ο αθλητής από επεισόδια διάσεισης.

Το προστατευτικό αυτό πρέπει να καλύπτει τη μασητική επιφάνεια των ανώτερων οδόντων (την κατώτερη ορατή λευκή τους επιφάνεια δηλαδή) και να εκτείνεται σχεδόν έως την άνω επιφάνεια των ούλων. Με αυτόν τον τρόπο, εξασφαλίζεται η ύπαρξη φραγμού μεταξύ των χειλέων, του στοματικού βλεννογόνου και των οδόντων. Το ιδανικό προστατευτικό εκτείνεται πέρα από το τελευταίο δόντι κάθε πλευράς και εξασφαλίζει, έτσι, την καλύτερη δυνατή προσαρμογή και κάλυψη.

ΤΥΠΟΙ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΣΤΟΜΑΤΟΣ

Ας δούμε τους διάφορους τύπους προστατευτικών, αναλύοντας τα θετικά και τα αρνητικά τους.

1. Έτοιμα (“off the shelf”): Είναι κατασκευασμένα από ελαστικό ή πλαστικό και κυκλοφορούν σε συγκεκριμένα μεγέθη. Διατηρείται στο στόμα δαγκώνοντας μεταξύ των ανώτερων και κατώτερων οδόντων. Είναι εύκολο στη χρήση και φθηνό, αλλά παρέχει την ελάχιστη δυνατή προστασία.

2. «Εύπλαστοι» νάρθηκες του στόματος (“mouth-formed”): Αποτελούνται από ένα σκληρό εξωτερικό περίβλημα με μαλακότερο ελαστικό εσωτερικό. Θερμαίνονται και όσο διατηρούνται θερμά, ο αθλητής τα σφίγγει γερά ανάμεσα στα δόντια του, με αποτέλεσμα την καλύτερη προσαρμογή. Παρέχει πολύ καλή προστασία των δοντιών, με βολικό σχήμα, αλλά ορισμένοι θεωρούν τον τρόπο χρήσης του εξεζητημένο.

3. Επί παραγγελία (“custom-made”): Κατασκευάζονται με ανθεκτικό θερμοπλαστικό υλικό, από οδοντίατρο ή ορθοδοντικό, με τη χρήση ακριβούς γύψινου εκμαγείου των οδόντων του αθλητή. Εφαρμόζεται άμεσα και εύκολα στο στόμα του παίκτη. Είναι άνετο, με εξαιρετική προσαρμογή και πολύ καλή προστασία, αλλά είναι αρκετά πιο ακριβά.

4. Αμφιγνάθια προστατευτικά: Κατασκευάζονται ώστε να καλύπτουν τόσο τους άνω όσο και τους κάτω οδόντες. Εξαναγκάζει τις γνάθους να σταθεροποιούνται σε μία προκαθορισμένη θέση. Παρέχει εξαιρετική προστασία, αλλά η χρήση του περιορίζεται μόνο μετά από τοπικούς τραυματισμούς του αθλητή, αφού προκαλούν δυσκολίες στην αναπνοή και την ομιλία.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΙ

Όσον αφορά αυτά που πρέπει να προσέχει κανείς κατά τη χρήση των προστατευτικών του στόματος είναι ότι πρέπει να αποθηκεύονται σε διάτρητο πλαστικό κουτί (για να αποφευχθεί η ανάπτυξη μυκήτων). Επιπλέον, πριν και μετά τη χρήση τους, θα πρέπει να καθαρίζονται επιμελώς με απολυμαντικό και να ξεπλένονται.

Τα προστατευτικά εξαρτήματα του στόματος έχουν αποκτήσει μεγάλη αξία στο σύγχρονο μπάσκετ, αφού αποτελεί ένα άθλημα επαφής όπου μπορούν να συμβούν βίαιοι τραυματισμοί. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου βλέπουμε τραυματισμούς της περιοχής του στόματος ή της κεφαλής και πιθανώς το «μασελάκι» να έχει σημαντικό προστατευτικό ρόλο. Ακόμα και για κάποιον νεαρό που αθλείται ερασιτεχνικά ή σε εφηβική ομάδα, ένα απλό προστατευτικό μπορεί να τον προφυλάξει από ενδεχόμενους επίπονους τραυματισμούς του στόματος.