Ένας μαύρος στον κόσμο των λευκών

Τον Ερλ Λόιντ λίγοι τον γνωρίζουν και ακόμη λιγότεροι ξέρουν ότι το όνομά του είναι συνυφασμένο με μια τεράστια πρωτιά, που άλλαξε δια παντός το επαγγελματικό μπάσκετ.

Ήταν το μακρινό 1950 όταν ο Ερλ Λόιντ έπαιξε το πρώτο του ματς στο NBA στις 31 Οκτωβρίου και έγινε ο πρώτος Αφροαμερικανός (μαύρος) που έπαιξε στο NBA, στο ματς των Ουάσινγκτον Κάπιταλς εναντίον των Ρότσεστερ Ρόγιαλς. Στο ντραφτ του 1950, ο Λόιντ επιλέχθηκε μαζί με άλλους δύο μαύρους, τον Τσακ Κούπερ και τον Ναθάνιελ «Sweetwater» Κλίφτον, αλλά το πρόγραμμα προέβλεπε πρώτα αγώνα για τον Λόιντ, που έτσι έγινε (για λίγες ημέρες) ο πρώτος μαύρος που πάτησε παρκέ NBA σε αγώνα.

Ένα τεράστιο τείχος γκρεμίστηκε εκείνη την ημέρα για τις φυλετικές διακρίσεις στον αθλητισμό, αφού ως τότε το NBA υπήρχε ήδη 4 σεζόν χωρίς να έχει αγωνιστεί σε αυτό μαύρος αθλητής. Πλέον, οι μαύροι αποτελούν το 82% του συνόλου των αθλητών στο NBA, χωρίς να υπολογίζει κανείς (προφανώς) σε αυτό το ποσοστό τους μη Αμερικανούς παίκτες.

Πάντως, ο Λόιντ, σε μια παράξενη τροπή της ιστορίας, από αυτές που μόνο η ζωή μπορεί να φέρει, είναι μόνο το 1/3 της πρωτιάς, καθώς και ο Κλίφτον και ο Κούπερ μπορούν να μιλάνε για «πρωτιά»:

– Ο Κούπερ έγινε ο πρώτος μαύρος αθλητής που έγινε ποτέ ντραφτ από ομάδα του NBA το 1950, αφού ήταν ψηλότερα από τους άλλους δύο.

– Ο Κλίφτον έγινε ο πρώτος μαύρος αθλητής που υπέγραψε συμβόλαιο με ομάδα του NBA, αφού συμφώνησε με τους Μπόστον Σέλτικς πριν από τους άλλους δύο.

– Ο Λόιντ ήταν ο πρώτος που έπαιξε σε αγώνα του NBA, αφού αγωνίστηκε μία ημέρα πριν τον Κούπερ και τέσσερις πριν τον Κλίφτον.

Με τους τρεις αυτούς παίκτες θα άλλαζε για πάντα η εικόνα του NBA, αφού, πλέον, σήμερα κανείς δεν μπορεί να φανταστεί το πρωτάθλημα χωρίς τους υπεραστέρες του, που στη συντριπτική τους πλειοψηφία ήταν και είναι μαύρου χρώματος. Μάλιστα, αυτή η αρχή βοήθησε και λίγο στη μείωση του ρατσισμού, μιας και κανείς πια δεν χωρίζει τους μπασκετμπολίστες με βάση το χρώμα τους (ασχέτως βέβαια αν εξακολουθούμε, δυστυχώς, να κρίνουμε με βάση το χρώμα του δέρματος στην καθημερινή μας ζωή)

Όταν βγήκε το πρόγραμμα του NBA για τη σεζόν 1950-51 και ο Λόιντ είδε ότι αυτός θα έπαιζε το πρώτο ματς, θυμάται ότι όλη η ομάδα και η πόλη ήταν σε αναβρασμό. Πολλοί περίμεναν την Κου Κλουξ Κλαν να κάνει την εμφάνισή της έξω από το γήπεδο, αλλά… τίποτα δεν έγινε.

«Πάντα λέω σε όσους με ρωτάνε ότι στο πρώτο παιχνίδι δεν έγινε τίποτα. Πολλοί περίμεναν την Κλαν να είναι εκεί με κρεμάλες και άλλα τέτοια. Αλλά η Κλαν δεν έβγαινε στα ανοιχτά για να πάει έξω από το γήπεδο. Οι οπαδοί με αποκαλούσαν ό,τι μπορείτε να φανταστείτε, εκτός από… άνθρωπο. Μου φώναζαν να γυρίσω στην Αφρίκη, ενώ εγώ δεν είχα πάει ποτέ εκεί! Αλλά δεν μπορείς να πηδήξεις στις εξέδρες και να επιτεθείς στους οπαδούς. Το μόνο που μπορείς να κάνεις για να τους εκδικηθείς είναι να παίξεις». Στο παιχνίδι ο Λόιντ είχε 10 πόντους και 10 ριμπάουντ.

Ο Λόιντ (μαζί με τον Τζιμ Τάκερ) θα έσπαγε άλλο ένα ρεκόρ πέντε χρόνια αργότερα, όταν έγινε ο πρώτος μαύρος που έπαιξε σε τελικό του NBA, όταν οι Σιράκιουζ Νάσιοναλς πήραν τον τίτλο.

Ο ίδιος, μετριόφρων, δεν τολμά να συγκρίνει τον εαυτό του με τον Τζάκι Ρόμπινσον, τον πρώτο μαύρο που έπαιξε στο επαγγελματικό πρωτάθλημα του μπέιζμπολ (MLB), καθώς δεν πέρασε ούτε κατά διάνοια ότι ο Ρόμπινσον τρία χρόνια νωρίτερα (συμπαίκτες να αρνούνται να παίξουν, αντίπαλες ομάδες να απειλούν με αποχή, υβριστικά συνθήματα σε κάθε γήπεδο ακόμη και από προπονητές, αντιαθλητικά μαρκαρίσματα που κατέληγαν σε αιματηρούς τραυματισμούς, κ.α.).

Ο Ρόμπινσον ήταν είδωλο για όλους, όπως λέει ο Λόιντ στο βιβλίο του («Moonfixer: The Basketball Journey of Earl Lloyd»): «Αν ο Κλίφτον ή ο Κούπερ ήταν εδώ μαζί μου (σ.σ. έχουν πεθάνει και οι δύο πια) θα ένιωθα λίγο διαφορετικά, λίγο καλύτερα, αν και οι τρεις θα μπορούσαμε να καθίσουμε εδώ και να αναπολήσουμε. Θα συμφωνούσαν μαζί μου, δεν μπορώ να δεχτώ κανέναν να με συγκρίνει με τον Τζάκι. Αυτά που πέρασε ο Τζάκι δεν θα έπρεπε να τα έχει περάσει κανείς άνθρωπος. Ήταν το είδωλό μου, ήμουν στο κολέγιο όταν κατάφερε αυτό που κατάφερε, μπορείτε να φανταστείτε τι σήμαινε αυτό για μένα».

Στα ινδάλματά του και ο Τζο Λιούις, που ο Λόιντ λέει ότι… πολεμούσε με τις γροθιές του για κάθε θυμωμένο μαύρο που τον κακομεταχειρίζονταν λευκοί: «Ο Τζο πληρωνόταν για να βγάζει νοκ-άουτ λευκούς. Όταν χτυπούσε κάποιον, οι αρθρώσεις μου ήταν εκεί, μέσα στα γάντια του».

Βέβαια, ο Λόιντ δεν πέρασε εύκολα την πρώτη σεζόν. Τον έβριζαν σχεδόν σε κάθε γήπεδο. Δεν του επιτρεπόταν να μένει με την υπόλοιπη ομάδα στα «μόνο για λευκούς» ξενοδοχεία. Όμως, ποτέ δεν άφησε την οργή του να ξεχειλίσει: «Πάντα συμπεριφερόμουν ως επαγγελματίας. Ήξερα ότι αν δεν ξεχώριζα ως παίκτης ή ως άνθρωπος το επόμενο κύμα μαύρων στο NBA θα αργούσε πολύ να έρθει». Για τη συμβολή του αυτή στο μπάσκετ (αλλά και την καριέρα του γενικότερα) το 2003, o 81χρονος σήμερα (σ.σ. 2010) Λόιντ, εισήχθη στο Hall of Fame και βρήκε τη θέση του στο πάνθεον του αθλήματος.