Η μάχη του Ρον με τον κοινωνικό στιγματισμό

Οι Λέικερς πήραν το πρωτάθλημα τον Ιούνιο και η πρώτη φράση του Ρον Αρτέστ στα μικρόφωνα τότε ήταν «ευχαριστώ την ψυχίατρό μου». Το είχαμε γράψει στο σχετικό άρθρο, κρατώντας μόνο την αστεία πλευρά του, αλλά αναγνωρίζοντας πόσοι στο Λος Άντζελες θα έπρεπε να «ευχαριστήσουν» την ψυχίατρο του Αρτέστ, που παρουσιάζεται άλλος άνθρωπος πλέον, μετά τη θεραπεία που έχει κάνει.

Λίγους μήνες αργότερα ο Ρον Αρτέστ απέδειξε ξανά από τι μέταλλο είναι φτιαγμένος. Χωρίς να υπολογίσει ούτε τα πειράγματα, που θα έρθουν πολλά, ούτε τη δυσκολία του θέματος, ούτε το πόσο «ταμπού» είναι, ξεκίνησε έναν αγώνα που ως τώρα μοιάζει χαμένος ακόμη και στον 21ο αιώνα. Προτάσσοντας ως παράδειγμα τον εαυτό του και το πόσο έχει βοηθηθεί από την ψυχοθεραπεία, ο Αρτέστ άρχισε «πόλεμο» εναντίον ενός από τα μεγαλύτερα ταμπού της κοινωνίας, με σκοπό να βοηθήσει τα παιδιά να μιλήσουν πριν είναι αργά.

Ανακοίνωσε ότι θα βγάλει σε λοταρία το δαχτυλίδι του πρωταθλητή 2010 που του ανήκει. Ήδη πολλοί διάσημοι και επενδυτές του έχουν προτείνει έως και 100.000 δολάρια για να το αποκτήσουν, αλλά ο Αρτέστ έχει ξεκαθαρίσει ότι θέλει να γίνει λοταρία, ώστε να μπορεί οποιοσδήποτε να το αποκτήσει και όχι μόνο οι πιο πλούσιοι. Έτσι, προσανατολίζεται σε λαχνούς 1-3 δολαρίων και μετά σε κλήρωση, όντας βέβαιος ότι «οι φίλαθλοι θα ξεπεράσουν κατά πολύ το ποσό των 100.000 δολαρίων. Θα βοηθήσουμε όσο πιο πολύ μπορεί αυτό το δαχτυλίδι να βοηθήσει».

Τα λεφτά θα δοθούν για να βοηθήσουν τα παιδιά της χώρας να μιλήσουν σε ψυχολόγους για τα προβλήματά τους. Ο Αρτέστ έχει ήδη ονειρευτεί το πρώτο βήμα: «Όταν μεγάλωνα, η ψυχική υγεία ήταν κάτι για το οποίο κανείς δεν μιλούσε. Οι άνθρωποι φοβούνταν να πουν ότι έβλεπαν ψυχολόγο. Ακόμη και πριν το πρωτάθλημα έλεγα στον κόσμο ότι βλέπω έναν ψυχίατρο. Όταν το κερδίσαμε, το έκανα σε ευρύτερη κλίμακα και η αντίδραση ήταν ‘Ουάου, το είπε!’. Θέλω να προσφέρω, να δώσω τη δυνατότητα στα παιδιά να μιλήσουν σε κάποιον, γιατί είναι πολύ ακριβό. Εγώ πληρώνω γονικό σύμβουλο, σύμβουλο γάμου και για διαχείριση θυμού και είναι πολύ ακριβό. Αυτό που κάνω θα είναι για παιδιά όλων των κοινωνικών τάξεων, πλούσια ή φτωχά – ελπίζω τα πλούσια να μπορούν να πληρώνουν μόνα τους – αλλά θα είναι ένας τρόπος να βοηθήσω τα παιδιά που δεν ξέρουν πού βαδίζουν στη ζωή τους αυτή τη στιγμή».

«Όλα ξεκινούν στην οικογένεια. Με τον μπαμπά και τη μαμά. Δεν έχουν σημασία τα λεφτά. Αν η οικογένεια είναι μια γροθιά, τότε όλα είναι καλά, δεν θα χρειαστείς ψυχολόγο ή μπορείς να το περιορίσεις στο ελάχιστο. Όμως, κανείς δεν είναι τέλειος. Καμία οικογένεια δεν είναι τέλεια. Αυτός είναι ο τρόπος που μπορώ εγώ να βοηθήσω, να προσφέρω πίσω στον κόσμο», συνεχίζει ο Αρτέστ που ξέρει ότι έχει πολλή δουλειά και προσπάθεια μπροστά του για να πετύχει αυτό που ξεκινά. Κάποια πράγματα, κάποιες αντιλήψεις ή «ταμπού» είναι τόσο βαθιά ριζωμένα στην κοινωνία, που δύσκολα ξεπερνιούνται.

Ο Αρτέστ ελπίζει σε παγκόσμια ανταπόκριση στη λοταρία, καθώς αυτό που προσφέρει δεν είναι λίγο (πόσο μάλλον η δυνατότητα να το αποκτήσει κάποιος με 3 δολάρια). Σίγουρα, μιλάμε για μια απίστευτη χειρονομία, που ξεπερνάει τα όρια όσων συνηθίζονται. Όμως, πάνω απ’ όλα είναι μια δήλωση. Μια δήλωση για το πόσο πολύ θέλει να βοηθήσει ο Αρτέστ, πόσο σημαντικό θεωρεί αυτό που ξεκινά: «Δουλεύεις τόσο σκληρά όλη σου τη ζωή για ένα δαχτυλίδι πρωταθλητή και τώρα έχεις την ευκαιρία να βοηθήσεις περισσότερους ανθρώπους από το να βοηθήσει μόνο τον εαυτό σου. Τι καλύτερο υπάρχει; Για μένα αυτό είναι πολύ σημαντικό».

Είναι σίγουρο ότι ο αγώνας που κάνει θα σώσει ζωές. Ίσως όχι τα χρήματα από το δαχτυλίδι, αλλά όταν μία δημόσια περσόνα του μεγέθους του Αρτέστ βγαίνει στα μέσα, δεν φοβάται να τσαλακωθεί και να απευθυνθεί στον κόσμο μιλώντας για την επιτυχία που είχε στη ζωή του όταν ζήτησε βοήθεια, τότε αδιαμφισβήτητα ενθαρρύνει πολύ κόσμο, κάθε ηλικίας, να ζητήσει βοήθεια για να αποτραπούν κρίσεις.

Η ψυχική υγεία είναι το θέμα με τη μικρότερη κάλυψη στον κολεγιακό αθλητισμό στις Η.Π.Α. και τώρα ο Αρτέστ έχει βάλει σκοπό ζωής να αυξήσει την γνώση για το θέμα σε πολύ μικρότερες ηλικίες. Δεν μιλάμε καν για το πόσο παραμελημένος είναι ο τομέας αυτός στην Ευρώπη (και δη στη χώρα μας), που ο σύμβουλος ή ο ψυχολόγος στο σχολείο και τον αθλητισμό είναι κάτι εντελώς άγνωστο και ξεκάθαρα μακρινό, αφού το επίπεδο της Ελλάδας είναι πολύ χαμηλό. Όμως και στις Η.Π.Α. μελέτες έχουν δείξει ότι θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι πολύ καλύτερα: 20-25 αθλητές στην Πρώτη Κατηγορία του NCAA κάθε χρόνο κάνουν απόπειρα αυτοκτονίας.

Όμως, κάθε θέμα που αφορά ψυχικές ασθένειες περιβάλλεται από κοινωνικό στίγμα και τις περισσότερες φορές αποκρύπτεται. Η κοινωνική προβολή θα βοηθήσει στην αφαίρεση του στιγματισμού των νέων που ζητούν ψυχολογική στήριξη και βοήθεια.

Ο Αρτέστ ξέρει ότι σόκαρε πολλούς με τις δηλώσεις του στο πόντιουμ του τίτλου τον Ιούνιο: «Έχω μεγαλώσει πια, οπότε πιστεύω ότι έχει έρθει ο καιρός να σταματήσω να παραπονιέμαι για το τι πιστεύει ο κόσμο για μένα, γιατί αυτό είναι πολύ πιο σημαντικό από εμένα. Μετά τον τίτλο το σκεφτόμουν συνεχώς ‘Θα το πω στ’ αλήθεια; Σε παναμερικανική μετάδοση;’, αλλά συνεχώς έλεγα στον εαυτό μου ‘Είναι ένα θέμα μεγαλύτερο από εσένα. Είναι μεγαλύτερο από εσένα. Αφορά τους ανθρώπους που πραγματικά έχουν ανάγκη να το ακούσουν’».

Και συνεχίζει λέγοντας ότι αυτό που έκανε ήταν κάτι που σκεφτόταν καιρό: «Εδώ και πέντε χρόνια ήθελα να βοηθήσω με αυτόν τον τρόπο ψυχολογικά τον κόσμο, αλλά ποτέ δεν είχα τη σωστή διέξοδο, απ’ όπου θα μπορούσα να κάνω τη διαφορά, όσον αφορά τον αριθμό των ανθρώπων που θα το έβλεπαν. Το είχα σκεφτεί απ’ όταν έπαιζα στο Σακραμέντο».

Και ο ίδιος αναγνωρίζει ότι δυσκολεύτηκε πολύ να μιλήσει δημόσια για το θέμα, λόγω του στιγματισμού: «Δεν μπορείς να πεις ‘Αυτός ο τύπος χρειάζεται βοήθεια’ και μετά να μην ασχοληθείς μαζί του ή να του δώσεις φάρμακα για να τον βοηθήσουν. Χρειάζεται χρόνος για να βρεις το πρόβλημα. Τα ξέρω από πρώτο χέρι. Πολλοί έκαναν πλάκα για μένα. Ήταν λίγο αστείο, το παραδέχομαι. ‘Ο Ρον μιλάει για ψυχική υγεία’. Μόλις είδα τις πρώτες αντιδράσεις ήμουν νευρικός, σκέφτηκα να κρυφτώ και να πω ότι δεν θέλω να το κάνω. Όμως, τα έχω περάσει από πρώτο χέρι. Ποιος είναι καλύτερος από τον Ρον Αρτέστ για να μιλήσει για τις εμπειρίες του και το πώς τον βοήθησε η θεραπεία;».

Όσο για το τι σημαίνει μπασκετικά αυτή του η κίνηση; Ο Ρον «απειλεί» τους αντιπάλους του: «Ψάχνω ακόμα το πρώτο μου δαχτυλίδι. Δεν θα έχω δαχτυλίδι και θέλω πάρα πολύ ένα δαχτυλίδι. Αυτό το κερνάω, το επόμενο θα είναι δικό μου. Νιώθω ότι έχω ακόμη πολλά να αποδείξω. Έχω πολλά για τα οποία θα παλέψω και φέτος. Θα παλέψω για να κατακτήσω το πρώτο μου δαχτυλίδι. Είμαστε πεινασμένοι. Ξέρω ότι εγώ είμαι και ξέρω ότι και ο Κόμπι είναι».

Πάρει δεν πάρει το πρωτάθλημα με τους Λέικερς ο Αρτέστ το 2011 μικρή σημασία έχει για μας. Πλέον, έχει κερδίσει μόνιμη θέση πρωταθλητή στις καρδιές όλων των μπασκετόφιλων που νοιάζονται για κάτι περισσότερο από μια μπάλα που σκάει στο παρκέ.

Νίκος Κουσούλης