Τα μυστικά της οσφυαλγίας

Η οσφυαλγία (osphyalgia/low back pain) είναι ο πόνος της μέσης, δηλαδή του κάτω μέρους της ράχης και συγκεκριμένα της περιοχής ανάμεσα στη βάση του θώρακα και τα λαγόνια. Αποτελεί συχνό σύμπτωμα καθώς υπολογίζεται ότι πάνω από τους μισούς ενήλικες έχουν την εμπειρία του πόνου στη μέση.

Για τον πόνο στη μέση μπορεί να ευθύνονται:

• τα οστά (από τους οσφυϊκούς σπονδύλους, τη λεκάνη και τα ισχία)
• τα νευρικά στοιχεία (νωτιαίος μυελός, μήνιγγες και νωτιαίες ρίζες)
• οι μύες και οι αρθρώσεις στην περιοχή
• τα σπλάγχνα (όργανα του πεπτικού και ουροποιητικού συστήματος)

Πιο ειδικά, η οσφυαλγία μπορεί να οφείλεται σε παθήσεις των σπονδύλων όπως οι λοιμώξεις, κατάγματα, διαστρέμματα, οστεοπόρωση, οστεομαλακία, παθήσεις των μεσοσπονδύλιων δίσκων όπως η πρόπτωση (κήλη) και η εκφύλιση χωρίς πρόπτωση, οι παθήσεις των αρθρώσεων της σπονδυλικής στήλης όπως η αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα και παθήσεις των σπλάχνων όπως νοσήματα και νεοπλάσματα του πεπτικού και ουροποιητικού στα οποία ο πόνος αντανακλάται στη μέση.

Η πιο συνηθισμένη μορφή οσφυαλγίας είναι αυτή που οφείλεται σε σπασμό των μυών της μέσης από άρση αντικειμένου μεγάλου βάρους όταν γίνεται με λανθασμένη στάση σώματος και όταν οι μυς της ράχης είναι αγύμναστοι. Η λανθασμένη στάση είναι όταν το άτομο κάμπτει τη μέση του, ενώ η σωστή στάση για σήκωμα βάρους είναι αυτή με τα γόνατα σε κάμψη και τη μέση σε ευθεία θέση με τη λεκάνη και τον υπόλοιπο κορμό. Η λανθασμένη στάση του σώματος κατά τη διάρκεια της εργασίας και η παχυσαρκία αποτελούν επίσης συχνά αίτια.

Τυπικά ο πόνος στη μέση ξεκινά από μια απότομη κίνηση ή άρση βάρους ή μπορεί να μην υπάρχει ιστορικό τραυματισμού. Ο πόνος μπορεί να είναι τοπικός ή να αντανακλά στα πόδια ενώ κατά την κλινική εξέταση μπορεί να παρατηρείται εξάλειψη της φυσιολογικής λόρδωσης της σπονδυλικής στήλης και κλίση του σώματος προς την μεριά που δεν είναι αισθητός ο πόνος. Επίσης, υπάρχει πόνος κατά την κάμψη μπροστά και πλάγια ο οποίος επιδεινώνεται από τον βήχα και το φτάρνισμα και γενικότερα υπάρχει -λόγω του πόνου- περιορισμός των κινήσεων.

ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΠΟΝΟΥ ΣΤΗ ΜΕΣΗ

Για την πρόληψη της οσφυαλγίας θα πρέπει να είμαστε σε καλή φυσική κατάσταση και να γυμνάσουμε με ασκήσεις τους κοιλιακούς, ραχιαίους και ιερονωτιαίους μυς μας. Οι ασκήσεις όμως δεν θα πρέπει να γίνονται την περίοδο που υπάρχει ο πόνος. Επιπλέον, είναι σημαντικό να αποφεύγουμε την αύξηση του σωματικού μας βάρους και τα αντικείμενα να τα σηκώνουμε με ορθό τρόπο. Ακόμα, βοηθητική είναι η χρήση «σκληρού» ορθοπεδικού στρώματος για τον ύπνο και ενός μικρού μαξιλαριού στη μέση μας κατά τη διάρκεια πολύωρης οδήγησης.

Τέλος, για την αντιμετώπιση του πόνου βοηθάει η ζώνη μέσης που στα νεαρά άτομα πρέπει να χρησιμοποιείται λιγότερες ώρες από τα ηλικιωμένα άτομα και να αφαιρείται κατά τη διάρκεια της ξεκούρασης καθώς υπάρχει κίνδυνος ατροφίας των κοιλιακών και ραχιαίων μυών σε μακροχρόνια χρήση της.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΟΣΦΥΑΛΓΙΑΣ

Για να αντιμετωπίσουμε τον πόνο στη μέση πρέπει να βρούμε πρώτα το αίτιο που τον προκαλεί και να το αντιμετωπίσουμε. H ανακούφιση από τον πόνο μπορεί να γίνει με αναλγητικά φάρμακα, μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα και μυοχαλαρωτικά.

Η φυσικοθεραπεία είναι πολύ σημαντική γιατί μειώνει πόνο στη μέση, βελτιώνει την κινητικότητα και ενδυναμώνει τους μυς της περιοχής. Στην φυσικοθεραπεία περιλαμβάνονται η χρήση LASER, διαθερμιών, υπερήχων, μαλάξεων και αναλγητικών ρευμάτων και ένα πρόγραμμα κινησιοθεραπείας ανάλογα με την εξέλιξη του πόνου. Στόχος της κινησιοθεραπείας είναι η τόνωση των μυών της μυϊκής περιοχής δηλαδή των ραχιαίων, κοιλιακών και γλουτιαίων μυών ώστε να αποφεύγεται ο σπασμός και ο πόνος κατά την άρση μεγάλου φορτίου. Σε λίγες περιπτώσεις όπου η συντηρητική αγωγή δεν έχει αποτελέσματα, π.χ. σε μια δισκοκήλη, το αίτιο μπορεί να αντιμετωπιστεί χειρουργικά.

Φωτεινή Κουσαθανά, ιατρός

Διαβάστε ακόμη:

• Θύματα του σύγχρονου τρόπου ζωής.
• Τα μυστικά του αυχενικού συνδρόμου.