Μαχμούντ Αμπντούλ-Ραούφ: Ο επαναστάτης, ο παίκτης, ο άνθρωπος

Το Age of Basketball θυμάται τον Μαχμούντ Αμπντουλ-Ραούφ με ένα τεράστιο αφιέρωμα σε αυτόν, για τη ζωή του και την καριέρα του με αναφορά στην ασθένειά του και την επαναστατική του ενέργεια, που τάραξε το NBA, που κλείνει με συνέντευξη που είχε δώσει στον Νίκο Κουσούλη από την περίοδο που έπαιζε στον Άρη. Η συνέντευξη έγινε μετά το τέλος της θητείας του Αμπντούλ-Ραούφ στον Άρη τη σεζόν 2006-07.

Ο Μαχμούντ Αμπντούλ-Ραούφ (42, 1.85, Mahmoud Abdul-Rauf) είχε έρθει στη χώρα μας το 2006-07 για λογαριασμό του Άρη. Όταν ο Άρης συμφώνησε με τον Μαχμούντ Αμπντούλ-Ραούφ με αφορμή τότε τον τραυματισμό του Αλεξ Σκέιλς, οι φίλοι του μπάσκετ γνώριζαν ότι στη χώρα μας θα έρθει μία από τις σημαντικότερες μορφές του χώρου των τελευταίων τουλάχιστον 15 χρόνων.

Ο Αμπντούλ-Ραούφ, βοήθησε με την εμπειρία του την ομάδα του Άρη, αλλά, κυρίως, κόσμησε με την παρουσία του το ελληνικό μπάσκετ, έστω και για τους λίγους αυτούς μήνες που βρέθηκε στη χώρα μας. Μετά το αφιέρωμα στη ζωή του μεγάλου αυτού παίκτη, ακολουθεί ο επίλογος, μέσα από τα δικά του λόγια, όπως μας τα είπε την άνοιξη του 2007.

Ο άνθρωπος…

Ο Μαχμούντ Αμπντούλ-Ραούφ γεννήθηκε στις 9 Μαρτίου του 1969 στο Γκόλφπορτ του Μισισιπή με το όνομα Κρις Ουέιν Τζάκσον από λευκό πατέρα και μαύρη μητέρα. Δεν γνώρισε ποτέ έως σήμερα τον πατέρα του, μιας και εκείνος εγκατέλειψε την οικογένειά. Από την παιδική του ηλικία άρχισε να έχει συμπτώματα του συνδρόμου Τουρέ (Tourette Syndrome), αλλά δεν άρχισε φαρμακευτική αγωγή παρά μόνο το 1987 (δεν είχε διαγνωστεί νωρίτερα). Το σύνδρομο αυτό χτυπάει τα νεύρα και έχει ως αποτέλεσμα ο ασθενής να παρουσιάζει τικ και δυσλεξία στην πιο ελαφριά του μορφή, μέχρι σπασμούς στις πιο βαριές του μορφές (κάτι που εμφάνιζε και ο Αμπντούλ-Ραούφ). Με συνεχή προσπάθεια και αγώνα κατάφερε να ξεπεράσει την ασθένειά του και να κάνει τη μεγάλη καριέρα που όλοι γνωρίζουμε.

Όμως, τα πράγματα δεν ήταν από την αρχή έτσι. Ο ίδιος έχει πει παλιότερα ότι «όταν ήμουν νεότερος προσπαθούσα να καταλάβω τι έχω κάνει στραβά. Οι σπασμοί γίνονταν τόσο άσχημοι, που δεν μπορούσα να τους σταματήσω όσο σκληρά κι αν προσπαθούσα. Στο τέλος έπεφτα στο κρεβάτι κι έκλαιγα». Πολλές ημέρες έκανε μία ώρα να βάλει το παντελόνι του και να δέσει τα παπούτσια του.

Στο σχολείο όλη του την ενέργεια την ξόδευε στο να προσπαθεί να μένει ακίνητος και όχι να έχει σπασμούς («παρακαλούσα, θεέ μου, σε παρακαλώ, κάνε να μην κουνηθώ, για ώρες ολόκληρες»). Όμως, πια, αναγνωρίζει ότι η ασθένειά του ήταν εκείνη που τον έκανε τελειομανή («Νομίζω ότι το σύνδρομο Τουρέ είναι ευλογία γιατί με έκανε να κυνηγώ την τελειότητα»). Ο αστικός μύθος (urban legend) αναφέρει ότι κάθε μέρα προπονούταν ατελείωτες ώρες, ώστε να μπορέσει να ελέγξει πλήρως το κορμί του και πως ποτέ δεν έφευγε από το γήπεδο αν δεν έβαζε 50 συνεχόμενα τρίποντα.

Αυτή η συνήθειά του τον βοήθησε να γίνει εξαιρετικός σουτέρ και να θεωρείται από τους καλύτερους που έχει «δει» ποτέ το παγκόσμιο μπάσκετ. Περνώντας πολύ χρόνο σε απλές καθημερινές κινήσεις για να ελέγξει την ασθένειά του, έφτασε στο σημείο να τελειοποιήσει το παιχνίδι του.

Το 1991 και ενώ βρισκόταν στη δεύτερη χρονιά του στους Ντένβερ Νάγκετς ασπάστηκε τον ισλαμισμό και άλλαξε το όνομά του σε Μαχμούντ Αμπντούλ-Ραούφ. Τα όσα ακολούθησαν την επιλογή του αυτή και τη συνήθειά του να… θέλει να εκφράζεται ελεύθερα στις Η.Π.Α. θα τα δούμε πιο κάτω. Μετά την αποχώρησή του από το NBA έχτισε ένα μουσουλμανικό τέμενος στην ιδιαίτερη πατρίδα του, το Γκόλφπορτ του Μισισιπή και χειροτονήθηκε ιμάμης. Αυτό που έκανε ήταν να μετατρέψει σε τέμενος ένα άντρο ναρκωτικών της περιοχής, θέλοντας με αυτόν τον τρόπο να κινητοποιήσει τη γειτονιά προς την κατεύθυνση της καταπολέμησης της εγκληματικότητας και του εμπορίου ναρκωτικών.

Ο παίκτης…

Η καριέρα του Μαχμούντ Αμπντούλ-Ραούφ είναι λαμπρή ήδη από τα χρόνια που έπαιζε στο σχολείο Gulfport High. Εκεί, δύο συνεχόμενες χρονιές αναδείχτηκε καλύτερος παίκτης ολόκληρου του Μισισιπή. Στο κολέγιο του Λουιζιάνα Στέιτ (LSU) ήταν πραγματικά απίστευτος. Ήδη στον 5ο μόλις αγώνα του ως πρωτοετής έκανε ρεκόρ (για αθλητή πρώτου έτους) στην ιστορία του NCAA πετυχαίνοντας 55 πόντους. Τελείωσε τη χρονιά με 30.2 πόντους, 3.4 ριμπάουντ και 4.1 ασίστ (στην πιθανότατα καλύτερη σεζόν ρούκι στην ιστορία του NCAA), ενώ ανάλογα ήταν τα κατορθώματά του και στη 2η (και τελευταία) χρονιά του στο κολέγιο.

Ο Αμπντούλ-Ραούφ επελέγη στο νούμερο 3 του ντραφτ του 1990 από τους Ντένβερ Νάγκετς. Την πρώτη χρονιά του στο NBA είχε υψηλούς μέσους όρους (14.1 πόντοι και 3.1 ασίστ), κάτι που τον βοήθησε να επιλεγεί στην καλύτερη πεντάδα Rookie του 1991. Την επόμενη χρονιά οι μέσοι όροι του έπεσαν (10.3 πόντοι) μόνο και μόνο για να εκτοξευτούν στη συνέχεια. Ο Αμπντούλ-Ραούφ ήταν από το 1992-93 μέχρι και το 1995-96 το αστέρι, ο καλύτερος παίκτης και ο πρώτος σκόρερ των Ντένβερ Νάγκετς. Τα ρεκόρ που έσπασε πολλά. Το 1993 πήρε το βραβείο του πιο βελτιωμένου παίκτη (MIP) έχοντας 19.2 πόντους και 4.2 ασίστ μέσο όρο (ενώ συμμετείχε και στον… διαγωνισμό καρφωμάτων!), προπονούμενος 9 ώρες κάθε μέρα και χάνοντας 15 κιλά πριν αρχίσει η σεζόν. Το 1994 και το 1996 είχε το υψηλότερο ποσοστό στις βολές στο πρωτάθλημα, ενώ το 1998 είχε τη χαμηλότερη αναλογία λαθών/λεπτών συμμετοχής σε ολόκληρο το NBA.

Μάλιστα τη σεζόν 1993-94 χάνει μόλις για μία βολή το απόλυτο ρεκόρ στην ιστορία του NBA, αφού μένει στις 219/229 (95.6%) σε αντίθεση με το 95.8% (206/215) του Κάλβιν Μέρφι (έγινε το 1980-81). Το Δεκέμβριο του 1995 πέτυχε 51 πόντους κατά της Γιούτα, ενώ ένα μήνα νωρίτερα είχε μοιράσει με αντίπαλο το Φοίνιξ 20 ασίστ (και 30 πόντους). Δύο μήνες αργότερα σχεδόν μόνος του (32 πόντοι και 9 ασίστ) σταματούσε σερί 18 νικών των Μπουλς (που εκείνη τη χρονιά πήγαν στο 72-10) κερδίζοντάς τους με 105-99. Η χρονιά 1995-96 ήταν και η καλύτερή του στο NBA, αφού είχε 19.2 πόντους, 6.8 ασίστ, 2.4 ριμπάουντ και 1.1 κλέψιμο ανά αγώνα. Όμως, αυτή η χρονιά έμελλε να είναι και η αρχή του τέλους της καριέρας του στο NBA.

Μετά την αποχώρησή του από το NBA το 1998 έπαιξε για ένα διάστημα στη Φενέρμπαχτσε στην Τουρκία για να αποσυρθεί από την ενεργό δράση το 1999. Ένα χρόνο αργότερα επέστρεφε για να παίξει στους Βανκούβερ Γκρίζλις, αλλά κι εκεί η καριέρα του είχε άδοξο τέλος, για να ταξιδέψει ύστερα από άλλη μία χρονιά απραξίας στη Ρωσία και την Ουράλ Γκρέιτ (2003-04). Εκεί πραγματοποίησε καταπληκτικές εμφανίσεις (16.1 πόντους, 2.5 ασίστ στο FIBA Europe League) και την επόμενη χρονιά συνέχισε ακόμα καλύτερα με τη Ροζέτο στην Ιταλία. Τη χρονιά 2005-06 δεν αγωνίστηκε πουθενά λόγω τραυματισμού, για να κοσμήσει τα ελληνικά γήπεδα, και συγκεκριμένα το Αλεξάνδρειο, το 2006-07.

Στον Άρη αποκτήθηκε για τα ματς της Ευρωλίγκας, αλλά έπαιξε και σε 2 αγώνες ελληνικού πρωταθλήματος λόγω του τραυματισμού του Σκέιλς. Στην Ευρωλίγκα έπαιξε 17 αγώνες με 4.6 πόντους μέσο όρο σε 11 λεπτά συμμετοχής ανά αγώνα. Το 2007-08 τον βρήκε στη Σαουδική Αραβία και την Αλ Ιτιχάντ, ενώ από το 2009-10 παίζει στην Ιαπωνία και την Κιότο Χαναρίζ, με την οποία είχε 17.9 πόντους, 2.6 ριμπάουντ και 2.4 ασίστ σε ηλικία 41 ετών την πρώτη του σεζόν, ενώ φέτος έχει 14.7 πόντους, 2.4 ριμπάουντ, 1.6 κλεψίματα και 2.3 ασίστ ως τώρα σε 27 αγώνες με 25 λεπτά ανά ματς με ρεκόρ χρονιά τους 28 πόντους με 6/7 τρίποντα στις 19/12.

Ο επαναστάτης…

Ήταν μετά τα μισά της χρονιάς του 1996 όταν έγινε το περιστατικό που σημάδεψε την καριέρα και τη ζωή του. Ο Αμπντούλ-Ραούφ στα παιχνίδια των Νάγκετς εκείνη τη χρονιά (60 περίπου μέχρι το περιστατικό) δεν ήθελε να στέκεται προσοχή στον εθνικό ύμνο των Η.Π.Α. (που ακούγεται πριν από κάθε αγώνα του πρωταθλήματος). Η ομάδα (σε συνεννόηση με τη λίγκα) του είχε επιτρέψει να μένει στα αποδυτήρια, ώστε να μην τιμωρείται, αφού ο κανονισμός του NBA ορίζει ρητά ότι οι παίκτες πρέπει να βρίσκονται σε εμφανή στάση προσοχής κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου (το χέρι στο στήθος και το κεφάλι ψηλά). Σε έναν αγώνα, όμως, ο Αμπντούλ-Ραούφ είναι στο γήπεδο, αλλά αρνείται να σταθεί προσοχή όρθιος κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου και συνεχίζει να κάνει διατάσεις στο παρκέ.

Οι αντιδράσεις σε αυτή του την ενέργεια ήταν αλυσιδωτές. Ο κόσμος της συντηρητικής Αμερικής ξεσηκώθηκε και τα ραδιόφωνα «βομβαρδίστηκαν» με απορημένους «φιλάθλους» οι οποίοι ρωτούσαν γιατί το έκανε αυτό. Όταν ρωτήθηκε ο Αμπντούλ-Ραούφ είπε ότι «τα θρησκευτικά μου ‘πιστεύω’ έρχονται σε αντίθεση με το να σταθώ προσοχή μπροστά στη σημαία των Η.Π.Α., η οποία είναι σύμβολο καταπίεσης κι έχει μακρά ιστορία τυραννίας στην πολιτική της στις ξένες χώρες».

Εννοείται ότι μετά από αυτό όλοι θέλησαν να τον «σταυρώσουν». Το NBA τον τιμώρησε την αμέσως επόμενη ημέρα με 30.000 ευρώ πρόστιμο και επ’ αόριστον αποκλεισμό από το πρωτάθλημα (αποκλεισμό άνευ αποδοχών εννοείται – το συμβόλαιό του τότε ήταν στα 3 εκατομμύρια δολάρια). Όμως, ο αποκλεισμός κράτησε μόλις μία ημέρα, καθώς η πολιτική βαρύτητα του θέματος ήταν τεράστια, μιας και φαινόταν ότι στοχοποιούσε μια ολόκληρη θρησκεία.

Η ανακοίνωση του πρωταθλήματος ήρθε δύο ημέρες αργότερα και ανέφερε ότι επήλθε συμβιβασμός ανάμεσα στο NBA και τον Μαχμούντ Αμπντούλ-Ραούφ. Ο παίκτης θα έπρεπε να στέκεται όρθιος, αλλά θα μπορούσε να μην είναι σε θέση προσοχής, να έχει κλειστά τα μάτια και να προσεύχεται. Αυτό έκανε ο Αμπντούλ-Ραούφ από τότε μέχρι και το τέλος της καριέρας του στο NBA.

Τα πράγματα δεν ηρέμησαν, όμως, με τον Αμπντούλ-Ραούφ να είναι «κόκκινο πανί» στη χώρα της υποκρισίας μόνο και μόνο επειδή θέλησε να έχει ελευθέρια έκφρασης σε ένα μέρος όπου και τα ελάχιστα ατομικά δικαιώματα καταπατούνται με χαρακτηριστική ευκολία στο βωμό του «πατριωτισμού».

Το ίδιο καλοκαίρι (1996), οι Ντένβερ Νάγκετς τον έστειλαν στους Σακραμέντο Κινγκς για να πάρουν τον Σαρούνας Μαρτσουλιόνις και ένα ντραφτ δεύτερου γύρου σε μία μετεγγραφή που μόνο για αγωνιστικούς λόγους δεν έγινε. Ήταν ξεκάθαρα πλέον παρίας, σε κάθε γήπεδο αποδοκιμαζόταν, ήταν ο «ισλαμιστής τρομοκράτης» του NBA. Στο Σακραμέντο, ο χρόνος συμμετοχής του μειώθηκε αισθητά (από 35 λεπτά σε 27 το 1997 και 17 το 1998), μέχρι που το καλοκαίρι του 1998, ο Αμπντούλ-Ραούφ έφυγε αναγκαστικά για την Ευρώπη.

Όμως, το «κυνηγητό» δε θα τελείωνε, αφού, ενώ ο ίδιος δεν βρισκόταν καν στην περιοχή, είδε το προς πώληση σπίτι του (αναγκάστηκε να το πουλήσει γιατί ήταν πια επικίνδυνο να μένει στην περιοχή) στη Λουιζιάνα να καίγεται (το 2001) και τα γράμματα ΚΚΚ (η υπογραφή της Κου Κλουξ Κλαν) να είναι ψεκασμένα με σπρέι στην πόρτα του. Ο Αμπντούλ-Ραούφ είπε ότι ήταν κίνηση φυλετικού και θρησκευτικού εκφοβισμού, αλλά το FBI διαφώνησε και η έρευνα για τους ενόχους έμεινε εκεί! «Αυτό ήταν το τέλος. Κατάλαβα ότι ήμασταν ανεπιθύμητοι εκεί. Έπρεπε να φύγουμε». Πάρα πολλές απειλές για δολοφονία, χιλιάδες γράμματα μίσους, μέλη της οικογένειας και «φίλοι» να του γυρίζουν την πλάτη, όλα αυτά επειδή θέλησε να έχει ελευθερία έκφρασης.

Χαμένα ιστορικά ρεκόρ

Ο Μαχμούντ Αμπντούλ-Ραούφ είναι 1ος στην ιστορία του NBA στις βολές, αλλά για… 39 δεν έχει πιάσει το κατώτατο όριο των 1.200 βολών. Τελείωσε την καριέρα του με 1051/1161, δηλαδή με 90.5%, ποσοστό μεγαλύτερο αυτού του Στιβ Νας (1ος με 90.4%), του Μαρκ Πράις (2ος με 90.4%) και του Ρικ Μπάρι (3ος με 90.0%). Το 1993-94 και το 1995-96 ήταν 1ος στη λίγκα σε ποσοστό, έχοντας 95.6%, όπως είπαμε και πιο πάνω, στην πρώτη από τις δύο χρονιές και 93.4% τη δεύτερη.

Έτσι, το «μαύρο πρόβατο» του NBA για 39 βολές στην καριέρα του (και για 1 το 1993-94) έβγαλε τη λίγκα από τη δύσκολη θέση να τον βάλει στις λίστες με τους καλύτερους όλων των εποχών.

Το Σύνδρομο Τουρέ είχε την επίδρασή του και στην ευστοχία του Αμπντούλ-Ραούφ στις βολές. Σούταρε εκατοντάδες, χιλιάδες βολές κάθε μέρα μέχρι τα πάντα να νιώθει ότι είναι τέλεια. Όχι μόνο η μπάλα να μην ακουμπήσει το στεφάνι πριν μπει, αλλά να τη νιώθει «εντάξει» στο χέρι του, στον αντίχειρα, στην απόσταση ανάμεσα σε δύο δάχτυλα, όλα έπρεπε να είναι τέλεια.

Μια «απίστευτη» ιστορία (αλλά αληθινή) λέει ότι στο Λύκειο, ο προπονητής της ομάδας μπάσκετ έβαζε κάθε μέρα έναν παίκτη να σουτάρει βολές. Αν πετύχαινε συνεχόμενες βολές, τότε θα έκοβε λεπτά από τις ασκήσεις τρεξίματος της προπόνησης. Μια μέρα ζήτησε από τον Αμπντούλ-Ραούφ να σουτάρει βολές. Εκείνος έβαλε 283 συνεχόμενες (!). Η προπόνηση… ακυρώθηκε εκείνη την ημέρα!

O Μαχμούντ Αμπντούλ-Ραούφ μέσα από τα δικά του λόγια
(Η συνέντευξη έγινε μετά το τέλος της σεζόν 2006-07)

Οι παίκτες του Άρη είπαν ότι ήσουν ένας μεγάλος δάσκαλος γι’ αυτούς στο γήπεδο. Πώς είδες εσύ την ομάδα, αλλά και γενικότερα τη διαμονή σου στη χώρα;

Είναι πολύ ευχάριστη χώρα, οι άνθρωποι το ίδιο. Οι περισσότεροι με υποδέχτηκαν με τον καλύτερο τρόπο. Με υποστήριξαν ιδιαίτερα και μέσα στο γήπεδο, αλλά και έξω από αυτό. Όσον αφορά στους συμπαίκτες μου, φέτος έζησα μία εμπειρία που σπάνια έχω ξαναζήσει στην καριέρα μου. Είναι μία καταπληκτική ομάδα ανθρώπων. Καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς δεν υπήρχε ούτε μία σύγκρουση, ούτε ένας διαπληκτισμός, καθόλου ζήλια. Και αυτό είναι κάτι σπάνιο. Όλα τα παιδιά είχαν μία αληθινή, γνήσια διάθεση να παίξουν καλά, να προσπαθήσουν. Ήταν προνόμιο για μένα που ήμουν μέλος αυτής της ομάδας.

Η επόμενη ερώτηση είναι μάλλον κλισέ, αλλά θα την κάνω ούτως ή άλλως: αφορά τους φίλους του Άρη. Ήταν ενθουσιασμένοι όταν έμαθαν ότι θα έρθεις στην Ελλάδα, ενώ στην πορεία ανέπτυξες μία ξεχωριστή σχέση μαζί τους.

Οι οπαδοί με υποστήριζαν πάντοτε ιδιαίτερα. Κατά τη διάρκεια των αγώνων, αλλά και στους δρόμους. Με πλησίαζαν, μου μιλούσαν και με ευχαριστούσαν που ήρθα και είμαι μέλος του Άρη. Το μόνο που εύχομαι είναι να μου είχε δοθεί η ευκαιρία να παίζω περισσότερο, να συμβάλλω πιο πολύ στην προσπάθεια της ομάδας. Η ομάδα αυτή έχει ένα πολύ άκαμπτο φρόνημα να κερδίζει και για μένα ήταν προνόμιο να είμαι μέλος της. Εύχομαι να ήταν καλύτερο το αποτέλεσμα για την ομάδα.

Θα μπορούσες να ξεχωρίσεις κάποια στιγμή της καριέρας σου; Αλλά και κάποια στιγμή φέτος.

Εννοείς σε ολόκληρη την καριέρα μου; Θεέ μου! Υπάρχουν πολλές ξεχωριστές στιγμές στην καριέρα μου. Για παράδειγμα, ο αγώνας με το Φίνιξ στο NBA, όπου είχα 30 πόντους και 20 ασίστ. Η επιλογή μου ως πιο βελτιωμένος παίκτης σε ολόκληρο το πρωτάθλημα του NBA, οι 51 πόντοι στο παιχνίδι με τη Γιούτα. Φέτος, το καλύτερο για μένα ήταν που είχα μία υπέροχη ομάδα ανθρώπων ως συμπαίκτες. Αυτό κάνει τη χρονιά πολύ πιο εύκολη και ευχάριστη για να τα βγάλεις πέρα. Τα κάνει όλα πιο εύκολα. Και οι οπαδοί επίσης, όταν είναι τόσο ζεστοί με την ομάδα.

Σκέφτεσαι να αποσυρθείς ή θα επανέλθεις του χρόνου;

Δε χωράει συζήτηση το γεγονός ότι θα επιστρέψω και του χρόνου. Ξεκινάω από τώρα την επάνοδό μου. Θα επανέλθω πιο δυνατός, θα ξεπεράσω τον τραυματισμό μου, θα γυρίσω καλύτερος. Δεν το λέω αυτό αλαζονικά. Απλώς είμαι τόσο αποφασισμένος, ιδιαίτερα μετά από αυτή τη χρονιά. Νιώθω υπέροχα, η κατάστασή μου είναι τέλεια. Όσο έχω την επιθυμία και τη φυσική δύναμη να παίζω, θα παίζω. Μέχρι να χάσω ένα από αυτά τα δύο.

Θα σκεφτόσουν να επιστρέψεις στην Ελλάδα;

Ναι. Είναι ένα υπέροχο μέρος να παίζεις, μια όμορφη χώρα. Πέρασα όμορφα εδώ. Αν βγάλεις βέβαια το γεγονός ότι δεν έπαιζα πολύ, αλλά και ότι δεν προχωρήσαμε όσο θα θέλαμε στην Ευρωλίγκα. Αλλά, δε θα δίσταζα ούτε λεπτό να έρθω ξανά.

Ξέρω ότι μάλλον θα έχεις απαντήσει αυτή την ερώτηση ένα εκατομμύριο φορές, αλλά δεν μπορώ να την αφήσω έξω από τη συζήτησή μας. Το σύνδρομο Τουρέ έχει παίξει μεγάλο ρόλο στη ζωή σου. Έχεις αναφέρει στο παρελθόν ότι σε έκανε πιο δυνατό. Έχεις αποδείξει ότι είσαι μαχητής, νικητής, αλλά και πρότυπο για τους άλλους. Πόσο δύσκολο ήταν να ξεπεράσεις το πρόβλημα αυτό με την υγεία σου;

Ήταν οπωσδήποτε μία τεράστια πρόκληση και ακόμη είναι μία τεράστια πρόκληση. Είναι κάτι που συνεχώς με πιέζει να γίνομαι καλύτερος. Δεν νομίζω ότι θα ήμουν ο παίκτης και ο άνθρωπος που είμαι και προσπαθώ να είμαι, αν δεν το είχα. Σε κάθε επιτυχία που έχω, έχει παίξει τεράστιο ρόλο. Χωρίς αυτό δεν νομίζω ότι θα είχα πιέσει τον εαυτό μου ούτε κατά διάνοια στο βαθμό που έχω κάνει τώρα. Είναι η έμπνευση, ο καταλύτης, που με σπρώχνει μακρύτερα. Ακόμα κι όταν δε θέλω να πιεστώ. Είναι σημαντικός παράγοντας στο πού έχω φτάσει.

Γράφεις την αυτοβιογραφία σου αν δεν κάνω λάθος. Το κύριο θέμα με το οποίο θα ασχολείται το βιβλίο θα είναι η καριέρα σου, ή εφόσον είσαι ένας άνθρωπος που έχει αποδείξει ότι δεν φοβάται να πει αυτά που σκέφτεται, θα πρέπει να περιμένουμε κάτι περισσότερο πολιτικό;

Το βιβλίο θα είναι πολιτικό, θα ασχολείται με τη ζωή μου, δε θα έχει όρια. Αυτό που είπα σ’ εκείνον που κάνει την επιμέλεια είναι να αφήσει την πένα να γράφει. Ασχολείται με τα πάντα. Με την ασθένεια, με το θέμα της σημαίας, με το NBA, με τους προσωπικούς μου αγώνες, με τον τρόπο που μεγάλωσα, με τον αλκοολισμό της μητέρας μου. Όλα όσα είχαν αντίκτυπο και επηρέασαν τη ζωή μου, κάνοντάς με τον άνθρωπο που είμαι σήμερα και οδηγώντας με στις αποφάσεις που έχω πάρει. Όσοι το έχουν διαβάσει έχουν αντιδράσει θετικά, πιστεύουν ότι πρέπει να γίνει και ταινία. Δουλεύουμε πάνω στο βιβλίο εδώ και 10 χρόνια. Εμένα δε με ενδιαφέρει αν θα γίνει ταινία. Είναι για τα όσα έχω περάσει, τα όσα περνάω ακόμη, τους ανθρώπους που με έχουν επηρεάσει. Είναι γιατί θέλω να δώσω κάτι πίσω σε αυτούς. Θα έχει τόσες πολλές ιστορίες μέσα σε μία ιστορία. Όσοι το διαβάσουν θα εκπλαγούν, θα σοκαριστούν. Είμαι ενθουσιασμένος με αυτό.

Είπες ότι «θα εκπλαγούν, θα σοκαριστούν». Με τι; Με λεπτομέρειες της ζωής σου, ή με γεγονότα που δεν έχουν δει το φως της δημοσιότητας;

Πιστεύω ότι θα γίνει αυτό. Τέτοια ανάδραση έχω ως τώρα απ’ όσους το έχουν διαβάσει. Είτε είναι ο προπονητής μου στο κολέγιο, είτε συντάκτες αθλητικών περιοδικών, φίλαθλοι, Εβραίοι, λευκοί, μαύροι, Δημοκρατικοί, Ρεπουμπλικάνοι, όλοι έχουν ως τώρα την ίδια αντίδραση: Θεέ μου, δεν το ήξερα. Και το λένε σοκαρισμένοι. Ακόμη και ο προπονητής μου στο Λουιζιάνα, που νόμιζε ότι ήξερε τα πάντα για μένα, δεν μπορούσε να πιστέψει πολλά απ’ όσα διάβασε. Προσπαθώ να το τελειώσω και να το εκδώσω… πριν έρθει η ημερομηνία λήξης μου!

Να το περιμένουμε φέτος δηλαδή.

Ναι, προσπαθώ να προλάβω την έναρξη της επόμενης χρονιάς στο NBA. Έχω συναίσθηση ότι η ιστορία μου συνδέεται με το μπάσκετ, έτσι θέλω να το συνδυάσω με την έναρξη της μπασκετικής χρονιάς που έρχεται.

Αν έπρεπε να περιγράψεις τον Μαχμούντ Αμπντούλ-Ραούφ με λίγες μόνο λέξεις, τι θα επέλεγες;

Ένα άτομο το οποίο είναι μόνιμα σε αναζήτηση να βελτιώσει τη ζωή του με κάθε δυνατό τρόπο: σε πνευματικό, διανοητικό, σωματικό, ψυχολογικό επίπεδο. Προσπαθώ να είμαι ο καλύτερος άνθρωπος που μπορώ να είμαι μέχρι να φύγω από αυτόν τον κόσμο.

Νίκος Κουσούλης