Τον θυμάσαι; – Ρόι Τάρπλεϊ – Μέρος I

Παίκτης φαινόμενο, χαρακτήρας αυτοκαταστροφικός, ριμπάουντερ ανίκητος, σκόρερ ολκής, μπεκρής, ναρκομανής, αδικημένος, ο Ρόι Τάρπλεϊ (Roy Tarpley, 47, 2.11) άφησε το στίγμα του στον πλανήτη του μπάσκετ. Όποιος είχε την τύχη να τον δει στο πέρασμά του από την Ελλάδα είναι σίγουρο ότι δεν θα ξεχάσει ποτέ τον κυρίαρχο παίκτη που δεν νικιόταν από κανέναν εκτός του εαυτού του. Όποιος δεν έτυχε… ας ψάξει τα βιντεάκια. Αξίζει τον κόπο.

Άρης, Ολυμπιακός, Ηρακλής και Έσπερος. Τέσσερις ομάδες, τέσσερις «διαφορετικοί» παίκτες. Ένα είναι σίγουρο: με τον Τάρπλεϊ στην Ελλάδα δεν βαρεθήκαμε ούτε στιγμή. Και μαζί του ζήσαμε μερικές από τις μεγαλύτερες στιγμές στην ιστορία του ελληνικού μπάσκετ.

Τον θυμάσαι; – Ρόι Τάρπλεϊ – Μέρος II

Γεννημένος στη Νέα Υόρκη ο Τάρπλεϊ από νωρίς φαινόταν ότι θα αφήσει εποχή. «Χτισμένος» σωματικά, αέρινος στις κινήσεις του, με καλό μακρινό σουτ, με απίστευτη έφεση στα ριμπάουντ, όταν μπήκε στο ντραφτ είχε ήδη προσωνύμιο, «βαρύ» και μεγαλειώδες: «Η απάντηση στον Καρλ Μαλόουν».

Στο κολέγιο και το NBA

Και μάλλον… ήταν. Τέσσερα χρόνια στο κολέγιο του Μίσιγκαν είχε «βγάλει μάτια» μετά την πρώτη χρονιά που έπαιζε ελάχιστα. Έφτασε στους 19.0 πόντους και τα 10.4 ριμπάουντ στην 3η του σεζόν, τελείωσε με 15.9 πόντους και 8.8 ριμπάουντ την 4η, δύο χρόνια All-American, και στο ντραφτ του 1986 ήταν στο νούμερο 7, επιλογή από τους Ντάλας Μάβερικς (που είχαν πάρει τα δικαιώματα για το νο.7 από το 1980 σε ανταλλαγή με τους Καβαλίερς). Τότε, οι Μάβερικς θέλησαν να στείλουν τον Τάρπλεϊ και τον Αγκουάιρ στους Λέικερς για να πάρουν τον Τζέιμς Ουόρθι, αλλά η υπόθεση δεν προχώρησε.

Η αναφορά και μόνο του «καταραμένου ντραφτ του 1986» κάνει τους μπασκετικούς να ανατριχιάζουν. Την αρχή έκανε ο θάνατος του Λεν Μπάιας, αλλά ο Ρόι Τάρπλεϊ ήταν κι αυτός στους βασικούς λόγους που το ντραφτ αυτό ονομάστηκε έτσι. Μόλις 2 σεζόν άντεξε ο Τάρπλεϊ στο NBA και τους Μάβερικς πριν αρχίσουν τα προβλήματα που έφεραν το τέλος.

Το 1986-87, ως ρούκι, είχε 7.5 πόντους, 7.1 ριμπάουντ και 1.1 τάπες σε 19 λεπτά ανά αγώνα και αναδείχτηκε στη ρούκι πεντάδα του NBA. Το 1987-88 ήταν η πρόγευση όλων όσων δεν θα έρχονταν ποτέ, όλων όσων είχαν οι ειδικοί προβλέψει αλλά δεν θα τα βλέπαμε ποτέ. Ο Τάρπλεϊ σε 81 αγώνες είχε 13.5 πόντους, 11.8 ριμπάουντ, 1.1 τάπες, 1.3 κλεψίματα και 1.1 ασίστ με 50% εντός παιδιάς ερχόμενος στα 72 ματς από τον πάγκο με 29 λεπτά συμμετοχής ανά αγώνα για να αναδειχτεί καλύτερος 6ος παίκτης του NBA, αφού ήταν 3ος ριμπάουντερ (4ος σε επιθετικά, 5ος σε αμυντικά) στο NBA σε σύνολο, 7ος ριμπάουντερ σε μέσο όρο, 1ος ριμπάουντερ ανά λεπτό συμμετοχής και ανίκητος στις μονομαχίες κοντά στο καλάθι. Έγινε ο μοναδικός παίκτης στην ιστορία του NBA που μπαίνει στο Top-10 των ριμπάουντερ ερχόμενος από τον πάγκο.

Ο Τζορτζ Καρλ είπε τότε μια ατάκα που κάνει όλους τους προπονητές να αναστενάζουν και όχι από… ανακούφιση: «Ο Τάρπλεϊ είναι με διαφορά ο καλύτερος 6ος παίκτης του πρωταθλήματος. Κάνει τη διαφορά από τον πάγκο, έχει κάτι που όλοι οι προπονητές θέλουν να έχουν οι παίκτες τους, αλλά δεν μπορούν να το διδάξουν, την ικανότητα να παίρνει ριμπάουντ». Οι Μάβερικς του 1987-88 έφτασαν ως τους τελικούς της Δύσης. Ο Τάρπλεϊ απέναντι στους Ρόκετς του απαράμιλλου Ολάζουον ήταν καταπληκτικός, ενώ απέναντι σε Τζαμπάρ και Ουόρθι έπαιζε ως ίσος προς ίσο (20 ριμπάουντ στο 1ο ματς, 21 πόντοι-20 ριμπάουντ στο 3ο παιχνίδι, με 11 επιθετικά ριμπάουντ, έναντι 10 όλων των Λέικερς, 16 πόντοι-13 ριμπάουντ στο 4ο ματς). Οι Μάβερικς λύγισαν με 4-3 απέναντι στους Λέικερς, αλλά μια νέα δύναμη ανέτειλε στο NBA.

Ο Τάρπλεϊ ήταν πια το πρώτο όνομα της ομάδας, ο «franchise player», οι Μάβερικς πια ήταν η «ομάδα του Τάρπλεϊ», όπως έλεγαν οι Αμερικάνοι. Η προφητεία για την… «απάντηση στον Μαλόουν» έμοιαζε να βγαίνει αληθινή. Κι όμως, ο ίδιος ο Τάρπλεϊ διέλυσε τα πάντα, αυτοκαταστροφικός και χωρίς μυαλό.

Η αρχή του τέλους

«Νόμισα πως τα ναρκωτικά ήταν μέρος της διασημότητας αλλά έκανα λάθος. Τότε στο Ντάλας τα πάρτι ήταν κομμάτι του να είσαι στους Μάβερικς. Εγώ δεν σταμάτησα σε αυτά, έβαλα και τα ναρκωτικά στο παιχνίδι. Η πρώτη μου αποβολή από το ΝΒΑ ήταν δικαιολογημένη».

Τα προβλήματα άρχισαν νωρίς. Το 1988-89 και το 1989-90 ο Τάρπλεϊ έπαιξε συνολικά 64 παιχνίδια (19 και 45) λόγω τραυματισμών και ναρκωτικών. Οι μέσοι όροι του είχαν εκτοξευθεί στους 17.3 πόντους (1988-89) και τα 13.1 ριμπάουντ (1989-90) αλλά οι Μάβερικς δεν μπορούσαν να βασιστούν πάνω σε έναν παίκτη ο οποίος έχανε περισσότερη από τη μισή σεζόν όντας επιρρεπής σε τραυματισμούς και σε άλλες καταχρήσεις.

Το 1988-89 έπαιξε 19 ματς λόγω συνεχών μικροτραυματισμών και της πρώτης τιμωρίας για ναρκωτικά από το NBA. Ανάμεσα σε μεθύσια και ναρκωτικά, ο Τάρπλεϊ κάνει την πλάκα του με τους αντίπαλους σέντερ, με τον αστικό μύθο που δημιουργείται να λέει ότι ο Ρόι παίζει καλύτερα… μεθυσμένος παρά νηφάλιος. Οι Μάβερικς τον στέλνουν σε ειδικό πρόγραμμα αποτοξίνωσης, έχει επιβλέποντα στον οποίο πρέπει να μιλάει 3 φορές τη μέρα, αλλά τον Δεκέμβρη τον βρίσκουν σπίτι του ανάμεσα σε ένα βουνό από άδεια κουτάκια μπύρας κι ένα άλλο βουνό από κοκαΐνη. Στις 5 Ιανουαρίου 1989 το NBA τον αποβάλλει για το υπόλοιπο της σεζόν. Μέχρι την αποβολή του ο Τάρπλεϊ είχε φτάσει στο σημείο να χάνει αγώνες και λόγω στομαχικών διαταραχών, λόγων των τεράστιων ποσοτήτων σάλτσας ταμπάσκο που κατανάλωνε! Το 1989-90 βρίσκεται ξανά θετικός σε ναρκωτικά, ξανά τιμωρείται, η χρονιά τελειώνει μετά από 45 παιχνίδια, κυρίως λόγω τραυματισμών.

Κι όμως, αυτό δεν ήταν το χειρότερο. Το 1990-91 ήρθε η αρχή του τέλους για την καριέρα του στο NBA. Τα προβλήματα με τα ναρκωτικά ήταν πλέον τεράστια, η κοκαΐνη ήταν στο ημερήσιο πρόγραμμα και, εκτός από αυτά, ο Τάρπλεϊ μετά από 5 ματς τραυματίζεται. Όντας τραυματισμένος… σιδερώνει την κοπέλα του (κυριολεκτικά την σιδέρωσε στο πρόσωπο με σίδερο ρούχων, δεν πρόκειται για… μεταφορά) και λίγο μετά συλλαμβάνεται ενώ οδηγούσε μεθυσμένος και αντιστέκεται στους αστυνομικούς. «Strike three» που λένε και οι Αμερικανοί και το NBA θέλει να τον κάνει παράδειγμα: 17 Οκτωβρίου 1991, δια βίου αποκλεισμός από τη λίγκα, με δικαίωμα έφεσης μετά το 1993. Πρόλαβε να παίξει 5 παιχνίδια έχοντας 20.4 πόντους και 11.0 ριμπάουντ, με 2.4 ασίστ, 1.8 τάπες και 1.2 κλεψίματα σε 34 λεπτά ανά αγώνα.

Τις τρεις τελευταίες χρονιές του Τάρπλεϊ στους Μάβερικς, στα 69 παιχνίδια που έπαιξε οι Μαβς έχουν 45-24, ενώ χωρίς αυτόν 68-109.

Οι Αμερικάνοι «τρελαίνονται», μιλούν για παίκτη που το ταλέντο του μπορεί να έφτανε ως και την Dream Team του 1992 (New York Times), αλλά ο Τάρπλεϊ μόνος του γκρέμισε τα πάντα. Έμεινε στις Η.Π.Α. ως το τέλος του 1992 προσπαθώντας να ηρεμήσει, να πείσει το NBA να… το ξανασκεφτεί και να αλλάξει τη ζωή του. Μέχρι το καλοκαίρι του 1992 παίζει στο CBA με τους Wichita Falls και στο USBL με τους Miami Trophics (“το μπάσκετ είναι η ζωή μου, απλώς το NBA πληρώνει καλύτερα“). Ο ίδιος λέει ότι έκοψε τα ναρκωτικά, αλλά η δεύτερη ευκαιρία δεν ήρθε. Έτσι, το 1992-93 αποφασίζει να περάσει τον Ατλαντικό για τη Θεσσαλονίκη και τον Άρη.

«Άρη θυμήσου πριν λίγα χρόνια»…

Ο Θεόφιλος Μητρούδης ήθελε να χρυσώσει το χάπι για τους οπαδούς της ομάδας που είχαν χάσει τον Νίκο Γκάλη, ο Στιβ Γιατζόγλου δεν… ψηνόταν, αλλά ο Ρόι Τάρπλεϊ ήταν το «μάννα εξ ουρανού» που έψαχνε ο πρόεδρος του Άρη. Τελικά, η αλήθεια ήταν κάπου στη μέση αφού, όσο ο Τάρπλεϊ έπαιζε, ο Άρης ήταν ανίκητος, αλλά ο Αμερικανός δεν έβγαλε ομαλά όλη τη χρονιά.

Το ξεκίνημα θεαματικό. Με τον Τάρπλεϊ να μην έχει αντίπαλο στην Ελλάδα και στην Ευρώπη (Κύπελλο Κυπελλούχων), ο Άρης μπαίνει με 18-1 στο πρωτάθλημα και είναι 1ος μέχρι τη στιγμή που τραυματίστηκε ο Αμερικανός. Βέβαια, οι κακές γλώσσες λένε ότι ο τραυματισμός ήταν πολύ πιο ψηλά από τον αστράγαλο, που είχε δοθεί τότε ως επίσημη δικαιολογία, στην… τσέπη του. Στους δυο μήνες μέχρι να επιστρέψει ο Τάρπλεϊ, ο Άρης μένει 5ος και το όνειρο του τίτλου χάνεται.

Στην Ευρώπη, οι «κίτρινοι» κάνουν την πλάκα τους στο Ευρωπαϊκό Κύπελλο, φτάνουν με 15-1 στον τελικό μόνο με μια αδιάφορη ήττα από τη Χαποέλ Γκαλίλ Ελιόν. Στο Τορίνο αντίπαλος είναι η Εφές Πίλσεν. Ο Άρης στέφεται Κυπελλούχος Ευρώπης κερδίζοντας με 50-48 και λίγο μετά οι οπαδοί των δύο ομάδων… καταστρέφουν το γήπεδο στον ευρωπαϊκό τελικό με τα περισσότερα επεισόδια όλων των εποχών. Αστυνομία πουθενά, οι Αρειανοί πήγαν όλοι στο παρκέ για να πανηγυρίσουν μετά τη λήξη, οι Τούρκοπι άρχισαν να πετούν ό,τι έβρισκαν και πολύ σύντομα το γήπεδο έγινε πεδίο πολέμου. Διετής αποκλεισμός από την Ευρώπη για τον Άρη, που μετατράπηκε σε μια σεζόν με όλα τα ματς κεκλεισμένων των θυρών εκτός Θεσσαλονίκης.

Ο Τάρπλεϊ είναι μια ομάδα μόνος του στον τελικό έχοντας σχεδόν το 40% των πόντων και το 50% των ριμπάουντ του Άρη: 19 πόντοι και 18 (από τα 38 του Άρη) ριμπάουντ για τον Αμερικανό, που είναι ανίκητος. Τελειώνει τη σεζόν 1ος σκόρερ και 1ος ριμπάουντερ στο Κύπελλο Κυπελλούχων, έχοντας νταμπλ-νταμπλ σε κάθε ματς, με 25.6 πόντους και 14.9 ριμπάουντ ανά αγώνα.

Στην Ελλάδα ο Άρης μένει εκτός τετράδας και τερματίζει 5ος στο πρωτάθλημα χωρίς τον Τάρπλεϊ, που λίγο πριν τον τελικό Κυπέλλου (και πριν τα ματς για τις θέσεις 5-6 με την ΑΕΚ), αποχωρεί από την Ελλάδα αφήνοντας την ομάδα στα κρύα του λουτρού. Ο Άρης φέρνει τον Ρίτζι Θίους για ένα ματς, αλλά ο Παναθηναϊκός κερδίζει τον τελικό Κυπέλλου μέσα στο ΣΕΦ.

Ο Τάρπλεϊ έπαιξε 27 αγώνες εκείνη τη σεζόν στην Ελλάδα έχοντας 21.2 πόντους, 17.3 ριμπάουντ, 1.9 τάπες, 2.3 κλεψίματα, 1.4 ασίστ, με 55% στα δίποντα, 35% στα τρίποντα και 73% στα βολές. Αναδείχτηκε 1ος μπλοκέρ και 1ος ριμπάουντερ στην Α1. Μεγαλύτερο στατιστικό highlight της σεζόν ήταν το ματς με τον Πειραϊκό.

Ο Άρης κερδίζει 118-61 και ο Τάρπλεϊ έχει 30 πόντους, 25 ριμπάουντ, 3 ασίστ και 3 κλεψίματα με 13/13 δίποντα και 4/6 βολές σε 31 λεπτά. Κάνει ρεκόρ στην ιστορία της Α1 στο tendex με 1.941 (το ξεπέρασε το 2009 ο Μαυροειδής), αλλά στο ranking, που αποτυπώνει πολύ καλύτερα την εμφάνιση ενός παίκτη (μιας και δεν πριμοδοτεί τη μικρότερη συμμετοχή στον αγώνα) ο Τάρπλεϊ αγγίζει το 60! Τα 25 ριμπάουντ του στο ματς αυτό είναι ρεκόρ στην καριέρα του στην Α1.

Στα άσχημα highlight της σεζόν, οι δηλώσεις υπαλλήλου ξενοδοχείου της Χαλκίδας μετά το Άρης-Ολυμπιακός (έγινε σε ουδέτερο) ότι βρήκε κάτω από το κρεβάτι του Τάρπλεϊ 45-50 κουτάκια μπύρας!

Νίκος Κουσούλης

Υ.Γ.: Στο δεύτερο μέρος του αφιερώματος «Τον θυμάσαι; – Ρόι Τάρπλεϊ» θα δούμε τη συνέχεια της καριέρας του, τον Ολυμπιακό, την επιστροφή στο NBA, τον οριστικό αποκλεισμό, από εκεί τον Ηρακλή, τον Έσπερο, τη Ρωσία, αλλά και την προσπάθειά του να καθαρίσει το όνομά του.