Age Of Basketball AGE OF BASKETBALL. Η μοναδική Αθλητιατρική Μπασκετική Πύλη στο ελληνικό διαδίκτυο ξεχωρίζει μέσα από το περιεχόμενο, τα άρθρα …
Δημοσιεύτηκε στις 9 Νοεμβρίου 2007
Μια άρθρωση που φαίνεται καθοριστική για τη λειτουργικότητα του σώματος είναι αυτή του γονάτου. Το γόνατο (όπως και κάθε άρθρωση) περιλαμβάνει πολλά συνδεσμικά ανατομικά στοιχεία. Στο κέντρο του βρίσκονται οι δύο χιαστοί, ο πρόσθιος και ο οπίσθιος που λαμβάνουν την ονομασία τους επειδή χιάζονται μεταξύ τους σε κάθε επίπεδο (βλ. εικόνα). Οι δύο αυτοί σύνδεσμοι έχουν καθοριστικό ρόλο στην κάμψη του γονάτου.
Διαβάστε ακόμη: Ρήξη πρόσθιου χιαστού: Αποκατάσταση
Καθ’ ότι το γόνατο είναι μια άρθρωση που επιτρέπει μόνο ενός τύπου κίνηση (αυτή της κάμψης των 90 μοιρών), κάθε παρεκτροπή από αυτήν την κίνηση προκαλεί κάποια κάκωση. Συχνά, αυτή η κάκωση μπορεί να περιλαμβάνει τη ρήξη των χιαστών (πιο συνήθης η ρήξη του πρόσθιου χιαστού). Έχει υπολογιστεί ότι το 70% αυτών των κακώσεων συμβαίνουν χωρίς άμεση επαφή και είναι αποτέλεσμα ταχύτατης αλλαγής στην κατεύθυνση του αθλητή, συνέπεια ελιγμών ή αδέξιας προσγείωσης. Το υπόλοιπο 30% οφείλεται σε πρόσκρουση του γονάτου σε κάποιο εμπόδιο (αντίπαλο παίκτη ή τον αγωνιστικό χώρο). Συνήθως, τις ρήξεις χιαστών συνοδεύουν και κακώσεις των πλάγιων συνδέσμων και των μηνίσκων.
Πρώτο και προέχον σύμπτωμα του αθλητή που υφίσταται ρήξη χιαστών είναι ο πόνος και η αδυναμία συνέχισης της προηγούμενης δραστηριότητας. Τις περισσότερες φορές, ο παίκτης αντιλαμβάνεται επιτόπου τη «ζημιά», αφού έχει την αίσθηση ή ακόμα και το άκουσμα του ηχητικού «κρακ». Χαρακτηριστικό είναι και το οίδημα (πρήξιμο) της περιοχής της άρθρωσης που γίνεται εμφανέστατο μέσα στην πρώτη ώρα από τον τραυματισμό και συνοδεύεται από τα λεγόμενα αίμαρθρα (αιμορραγία στις αρθρώσεις).
Τα νεότερα δεδομένα στην αντιμετώπιση της ρήξης χιαστών αναφέρουν ότι είναι απαραίτητη η χειρουργική επέμβαση, αφού αν το γόνατο μείνει χωρίς π.χ. πρόσθιο χιαστό, η συνεχής καταπόνηση του έσω μηνίσκου θα οδηγήσει σε εκφύλιση της άρθρωσης. Η επέμβαση περιλαμβάνει επανένωση των κομμένων άκρων του χιαστού με φυσικό ή τεχνητό μόσχευμα. Η χρησιμοποίηση φυσικού μοσχεύματος οδηγεί σε καλύτερη αποκατάσταση του γονάτου αλλά με μεγαλύτερο χρόνο αναμονής για επιστροφή στις συνήθεις δραστηριότητες. Έτσι, για τους αθλητές προτιμούνται τα τεχνητά μοσχεύματα, τα οποία τους επιτρέπουν ταχύτερη ανάρρωση, αλλά συνήθως χρειάζονται νέα εγχείρηση μετά από 5-10 χρόνια.
Η φυσικοθεραπεία αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο για την επιτυχία μιας επέμβασης στον χιαστό και ο σωστός χρόνος για να ξεκινήσει, είναι αμέσως μετά το χειρουργείο. Ένα μεγάλο μέρος της επιτυχίας εξαρτάται από την αφοσίωση του αθλητή σε ένα εντατικό πρόγραμμα. Η αποκατάσταση περιλαμβάνει την υποχώρηση του οιδήματος και του πόνου, την πλήρη επαναφορά του εύρους της κίνησης της άρθρωσης, την ανάκτηση της μυϊκής δύναμης, της ισορροπίας και του ελέγχου του ποδιού και διαρκεί συνήθως περίπου 5-6 μήνες.
Ερώτηση: Χθες σε προπόνηση άκουσα το χαρακτηριστικό “κρακ” και έμαθα από την γνώμη του φυσικοθεραπευτή μου ότι μάλλον είναι μερική ρήξη χιαστού και μηνίσκου. Αυτό πόσο περίπου θα μου πάρει για να επανέλθει? Το πόδι μου μπορώ να το πατήσω τεντωμένο χωρίς ενοχλήσεις αλλά μετά τις 45 μοίρες πονάει φριχτά. Μια μαγνητική τομογραφία πιστεύω ότι θα βοηθήσει, αν και δεν μου είπαν τίποτα τέτοιο.
Απάντηση: Σαφώς δε θα μπορούσε να δοθεί ιατρική εκτίμηση ή να γίνει πρόβλεψη της πορείας της αποθεραπείας σας από του διαδικτύου. Κάθε περίπτωση είναι διαφορετική και χρειάζεται διαφορετική αντιμετώπιση. Από όσα λέτε μπορώ να σας πω ότι σίγουρα θα χρειαστεί να γίνει κάποια απεικονιστική εξέταση για να διαπιστωθεί το μέγεθος της ζημιάς. Για να επανέλθετε σε πλήρη αγωνιστική δράση να έχετε υπόψη σας ότι θα χρειαστούν ορισμένοι μήνες και η κατάλληλη φυσικοθεραπεία. Δεν πρέπει να βιαστείτε να πιέσετε το πόδι σας. Θα ήταν σώφρον να απευθυνθείτε σε κάποιο νοσοκομείο που έχει σχετική κλινική.
Απάντηση: Είστε νέος και γυμνάζεστε, συνεπώς, εφόσον είχατε επαγγελματική αντιμετώπιση, θα μπορέσετε να επανέλθετε στο προηγούμενό σας επίπεδο, αρκεί να έχετε υπομονή. Το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να απευθυνθείτε σε έναν φυσικοθεραπευτή και να ακολουθήσετε ένα πλήρες και οργανωμένο πρόγραμμα με σκοπό την επάνοδό σας. Θα χρειαστεί ένα σημαντικό διάστημα για να ξαναπαίξετε χωρίς να το σκέφτεστε και αυτό θα εξαρτηθεί βασικά από το πόσο καλή αντιμετώπιση θα έχετε και από τη δική σας συνέπεια. Και μία συμβουλή (προς εσάς και γενικότερα): Ποτέ δε συνεχίζουμε να παίζουμε εάν πονάμε. Ειδικά εάν ο πόνος αυτός είναι έντονος. Μπορεί ο αγώνας να είναι σημαντικός, αλλά το αποτέλεσμα ίσως να είναι πολύ χειρότερο απ’ ό,τι αν σταματήσουμε άμεσα και βάλουμε πάγο.
Ερώτηση: Είμαι 30 ετών και έπαθα ρήξη ολικού πάχους πρόσθιου χιαστού συνδέσμου με συνοδό οστικό οίδημα (όπως αναφέρει η μαγνητική). Παίζω ερασιτεχνικά ποδόσφαιρο κ το επαθα σε γήπεδο με πλαστικό χόρτο. Μετά από 1 μήνα και αφού πρήστηκε (από την επόμενη ημέρα) και ξεπρήστηκε (μέσα σε 3-4 μέρες), ψάχνω για τον κατάλληλο γιατρό, αφού όλοι μου είπαν ότι θέλει εγχείρηση. Περιττό να αναφέρω πόσο με φοβίζει η λέξη εγχείρηση. Έχω ακούσει περιστατικά στα οποία μετά από την εγχείρηση απέκτησαν περισσότερα προβλήματα από αυτά που είχαν. Ποιοι είναι οι κίνδυνοι που υπάρχουν απο την εγχείρηση? Τι άλλο θα πρέπει να ξέρω? Το μόνο που με ενδιαφέρει είναι να πηγαίνω στη δουλειά μου χωρίς προβλήματα αλλά και κάποια στιγμή να μπορώ να αθλούμαι (σαν χόμπυ).
Απάντηση: Λόγω του νεαρού της ηλικίας σας και της επιθυμίας να αθλείστε είναι πιθανό να επωφεληθείτε από μία εγχείρηση. Δε θα πρέπει να σας φοβίζει και εφόσον καταφύγετε σε κάποιον καταρτισμένο γιατρό δεν υπάρχει λόγος να μην πάνε όλα καλά. Η επέμβαση στους χιαστούς μπορεί να έχει επιπλοκές όπως λοίμωξη, αστάθεια, ακαμψία και δυσκολία στην επαναφορά στο πρηγούμενο επίπεδο άσκησης. Η πρώτη, και πλέον σοβαρή επιπλοκή, της λοίμωξης, σαφέστατα είναι σχεδόν σίγουρο ότι θα αποφευχθεί με συνεπή φορντίδα. Οι υπόλοιπες θα αποφευχθούν με τη φυσικοθεραπεία. Θα πρέπει να ξέρετε ότι το 90% των τραυματισμένων δεν εμφανίζουν επιπλοκές μετά την επέμβαση. Αυτά που αναφέρω, βέβαια, είναι θεωρητικά, οπότε το καλύτερο που έχετε να κάνετε είναι να επισκεφθείτε το συντομότερο δυνατό έναν γιατρό. Θα πρέπει να πάρετε μία σαφή γνώμη γιατί ήδη έχει περάσει αρκετός καιρός. Θεωρώ ότι θα καταφέρετε να επανέλθετε και στη δουλειά σας και στην ερασιτεχνική άθληση (σταδιακά).
Ερώτηση: Ένας γνωστός μου έχει κάνει εγχείρηση για ρήξη πρόσθιου χιαστού και μηνίσκου. Έχει ενάμισι χρόνο να κάνει γυμναστική και θέλει να επανέλθει όπως ήταν πριν και, αν δει ότι αντέχουν τα πόδια του, να παίξει ξανά ποδόσφαιρο. Μου είπε οτι μερικες φορες αισθάνεται πόνους στο άλλο γόνατο, το οποίο είναι μια χαρά, και ότι κουράζεται παραπάνω. Ο πόνος αυτός πώς μπορεί να μειωθεί ή και να σταματήσει πλήρως;
Απάντηση: Όταν έχεις ένα σοβαρό τραυματισμό σε κάποιο μέλος του σώματός σου, είναι πολύ πιθανό η χρόνια καταπόνηση να προκαλέσει πρόβλημα στα υπόλοιπα. Αυτό συμβαίνει πιο συχνά στα κάτω άκρα, όπου συνήθως το “υγιές” πόδι αναλαμβάνει και μέρος του βάρους από το “ασθενές”. Θα πρέπει να προσέξει τη γυμναστική του, να κάνει σωστή αποκατάσταση, σωστή ξεκούραση και διαλείμματα, να μην πιεστεί να παίξει και, φυσικά αν ο πόνος συνεχίζεται, να απευθυνθεί κατ’ ιδίαν σε γιατρό για να διαπιστώσει αν υπάρχει πρόβλημα και να τον κατευθύνει.
Ερώτηση: Έχω υποστεί ρήξη πρόσθιου χιαστού και ακόμη έχω πρόβλημα. Όσον αφορά τη γυμναστική (βάρη) για το πόδι που έχω πρόβλημα, τι πρέπει να κάνω; Το ίδιο πρόγραμμα με πριν ή να προσέξω κάτι παραπάνω; Μήπως πρέπει να γυμνάσω διαφορετικά το υγιές πόδι για να αποφύγω και εκεί ανάλογο τραυματισμό;
Απάντηση: Ένας τραυματισμός στον πρόσθιο χιαστό ενίοτε, στα πρώτα στάδια σίγουρα, καταλείπει αστάθεια στην άρθρωση του γόνατος. Σε αυτήν την περίπτωση ειδικά, θα πρέπει να ενδυναμωθούν περισσότερο οι μύες του οπίσθιου μηρού. Ένα έχετε χρόνια ανεπάρκεια του πρόσθιου χιαστού θα πρέπει να προσέξετε ώστε η δύναμη και η εκγύμναση των οπίσθιων μηριαίων να φτάσουν σε σημείο ανάλογο με τον τετρακέφαλο. Δε θα πρέπει να αυξήσετε μονόπλευρα τη δύναμη του τετρακέφαλου, γιατί κάτι τέτοιο θα επιτείνει το πρόβλημα. Σε κάθε περίπτωση, η προσωπική σας αίσθηση θα είναι καλύτερη, όσο περισσότερο γυμνάσετε τους μυς του ποδιού, στην κατεύθυνση που ήδη αναφέραμε.
Όσον αφορά τη γυμναστική του υγιούς ποδιού, θα πρέπει να θυμάστε ότι η δομή των μυών στο πόδι (και παντού στο σώμα φυσικά) είναι οργανωμένη έτσι ώστε η αρμονική γυμναστική να παρέχει την ιδανική αναλογία στη δύναμή τους. Ας μην ξεχνάμε, επίσης, ότι το γόνατο έχει 6 συνδέσμους (2 χιαστοί, 2 πλάγιοι και μπορούμε να θεωρήσουμε και τους μηνίσκους – αυτά διακρίνονται και στην εικόνα), οπότε υπάρχουν εκ κατασκευής δομές που βοηθούν τόσο το υγιές όσο και το πόδι με πρόβλημα. Συνεπώς, εάν γυμνάζεστε κανονικά, χωρίς υπερβολές σε ορισμένες ομάδες μυών, οι μύες του γόνατός σας (και γενικότερα) για όσο καιρό η άρθρωση μένει υγιής, θα είναι στη βέλτιστη αναλογία δύναμης και θα έχετε, τελικά μειωμένη πιθανότητα τραυματισμού.
Διαβάστε ακόμη: Ρήξη πρόσθιου χιαστού: Αποκατάσταση
