Μια χρονιά-παραμύθι τελείωσε για τον ΠΑΟΚ, με το τέλος που αρμόζει σε κάθε παραμύθι. Ο ΠΑΟΚ χτίστηκε φέτος με στόχο την Ευρωλίγκα. Το είχαμε τονίσει εξαρχής ότι, παρά τα οικονομικά προβλήματα και το πολύ χαμηλό μπάτζετ, ο ΠΑΟΚ θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί την κατάσταση στην Α1 και να φτάσει στην 3η θέση. Αυτά τον Οκτώβρη, που λέγαμε ότι «στο βάθος του μυαλού υπάρχει η Ευρωλίγκα».
Σχεδόν 8 μήνες αργότερα ο ΠΑΟΚ έχει κερδίσει με το σπαθί του την πρόκριση στην Ευρωλίγκα της επόμενης περιόδου και, πλέον, είναι έτοιμος να κάνει ένα βήμα προς τα πάνω. Προς τα εκεί που είχε συνηθίσει τους οπαδούς του. Πάνω απ’ όλα θέλει η φετινή σεζόν να αποτελέσει το τέλος των «μαύρων χρόνων» της ομάδας. Ποια καλύτερη ευκαιρία για να βρεθούν επενδυτές και να τελειώσει η οικονομική αφερεγγυότητα και αβεβαιότητα από τη συμμετοχή στην Ευρωλίγκα;
Η αρχή και οι δυσκολίες
Ο ΠΑΟΚ ήταν από τις ομάδες που άλλαξαν πολλά από το αρχικό τους ρόστερ. Κοινός παρανομαστής και ουσιαστικά εκείνος που πρέπει να πιστωθεί το μεγαλύτερο μέρος της φετινής επιτυχίας είναι ο Σούλης Μαρκόπουλος. Μετά από ορισμένες πολύ καλές σεζόν στο Μαρούσι, ο Μαρκόπουλος ανέλαβε τον ΠΑΟΚ και φέτος κατάφερε το σχεδόν ακατόρθωτο: να αλλάξει τα πιο ουσιώδη και σημαντικά στοιχεία του ρόστερ του μέσα στη σεζόν, αλλά να μπορέσει και με τα δύο ρόστερ να μείνει ψηλά και στο τέλος να τερματίσει 3ος, παρότι ο ΠΑΟΚ όλη τη σεζόν έπαιζε με 7-8 παίκτες.
Η χρονιά ξεκίνησε με Λάζαρο Παπαδόπουλο, Ντόνι ΜακΓκράθ, Τζάστιν Γκρέι και τη συμμετοχή του ΝτεΣον Σιμς για δύο παιχνίδια. Οι τρεις πρώτες είναι σίγουρα μεγάλες απώλειες για τον ΠΑΟΚ, με αυτή του Παπαδόπουλου να ξεχωρίζει. Άλλωστε, ο Νίκος Σταυρόπουλος και ο Μαρκόπουλος το είχαν πει από το καλοκαίρι: ο φετινός ΠΑΟΚ θα χτιζόταν γύρω από τον Λάζο.
Έτσι κι έγινε και μπορεί οι πρώτες αγωνιστικές να ήταν δύσκολες, αλλά ας μην ξεχνάμε τη συμμετοχή του ΠΑΟΚ στην Ευρώπη και το Eurocup. Ξεκάθαρα η ομάδα έχανε δύναμη από τη συμμετοχή στο Eurocup, καθώς δεν είχε τους παίκτες για να αντέξει 2 αγώνες την εβδομάδα. Μετά τον οριακό (στη διαφορά πόντων) αποκλεισμό από τη συνέχεια της διοργάνωσης, ο ΠΑΟΚ εστίασε πλήρως στην Α1 και αυτό βγήκε και στον βαθμολογικό πίνακα.
Όταν τελείωσε το Eurocup ο ΠΑΟΚ είχε 4-5 στην Α1, ενώ στις υπόλοιπες 17 αγωνιστικές της Α1 είχε 12-5 για να τελειώσει 3ος με 16-10. Ήταν μία από τις 3 ομάδες που έφτασαν τις 10 νίκες στην έδρα τους (οι «αιώνιοι» οι άλλες δύο), ενώ από την αρχή ως το τέλος της χρονιάς έπαιζε πιο σταθερά από όλους τους υπόλοιπους που τερμάτισαν πιο κάτω του.
Μπορεί να είχε αδυναμίες, μπορεί να είχε ατέλειες, μπορεί να είχε αδύναμα σημεία και μικρό ρόστερ. Όλα αυτά, όμως, ξεπερνιούνταν με το μαεστρικό κοουτσάρισμα του Μαρκόπουλου, που είχε βρει τον τρόπο ώστε η ομάδα να κρύβει τις αδυναμίες της και να παίρνει τα παιχνίδια που έπρεπε.
Η προσαρμογή στη μετά-Λάζου εποχή
Η φυγή του Παπαδόπουλου έφερε τον ΠΑΟΚ σε σταυροδρόμι. Όσοι υποστηρίζουν ότι ο ΠΑΟΚ έγινε πιο ανταγωνιστικός μετά, μάλλον ξεχνούν το κεφάλαιο «Ευρώπη» που αναφέραμε προηγουμένως. Πάντως, για καμία ομάδα δεν είναι εύκολο να χάνει τον νούμερο 1 παίκτη της στα μισά της σεζόν, χωρίς να έχει τεράστιο πρόβλημα στη συνέχεια.
Αυτό στο οποίο «ευτύχησε» ο ΠΑΟΚ είναι ότι ο Παπαδόπουλος έφυγε πριν προλάβει να φύγει ο Ντόζιερ. Ο Ντόζιερ δεν έπαιρνε αρκετά λεπτά συμμετοχής με τον Λάζο στην ομάδα, καθώς και ο Γκεσέφσκι έπαιζε πολύ και το αποτέλεσμα ήταν να μη μένει αρκετός χρόνος για τον Αμερικανό (το μοναδικό «λάθος» στον καλοκαιρινό σχεδιασμό). Έτσι, είχε «στραβώσει» πολύ άσχημα και ήταν έτοιμος να αποχωρήσει από την ομάδα. Όμως, το γεγονός ότι έφυγε πρώτος ο Παπαδόπουλος έδωσε την ευκαιρία στον Μαρκόπουλο να προβιβάσει τον Ντόζιερ σε πρώτο ψηλό. Οι ικανότητες του Ντόζιερ είναι γνωστές και η προσφορά του στη συνέχεια καταλυτική για την επιτυχία του ΠΑΟΚ.
Δίπλα στον Ρόουλι Μάρσαλ, που είχε την απόλυτη ασυλία στην περιφέρεια ο ΠΑΟΚ ξεκίνησε με ΜακΓκραθ και Γκρέι. Ο τραυματισμός του πρώτου ήταν τεράστιο πλήγμα, ενώ όταν και ο δεύτερος αποφάσισε να φύγει, ο ΠΑΟΚ έπρεπε να βρει αντικαταστάτες.
Ο ΠΑΟΚ ήξερε ότι δεν θα μπορούσε με εξωαγωνιστικά κριτήρια (χρήματα, οργάνωση, πορεία στην Ευρώπη, επίπεδο πρωταθλήματος) να κρατήσει τον Μάρσαλ όλη τη σεζόν, οπότε πρόσφερε απόλυτη αγωνιστική ικανοποίηση στον Αμερικανό, που έβγαινε από την πεντάδα μόνο όταν έπρεπε να συνδεθεί με… μηχανή οξυγόνου για να πάρει ανάσες, είχε απόλυτη ελευθερία στα σουτ, ενώ ακόμη και στα ημιτελικά του πρωταθλήματος, όταν ήθελε να πάει στη γυναίκα του που γεννούσε, πήρε άδεια σχεδόν 10 ημερών και επέστρεψε μια μέρα πριν τους μικρούς τελικούς. Σε «αντάλλαγμα» ο Μάρσαλ ήταν υπόδειγμα στο παρκέ, σαφέστατα ο ηγέτης της περιφέρειας του ΠΑΟΚ και αυτός που δημιουργούσε καταστάσεις για όλους τους άλλους, καθώς η κλάση του δεν επέτρεπε να μην έχει double-team σε κάθε αγώνα.
Στην αρχή της χρονιάς είχαμε γράψει ότι «ο Μαρκόπουλος θα κληθεί πολλές φορές μέσα στη σεζόν να κρατήσει την ομάδα ενωμένη». Αυτό το επιβεβαίωσαν και οι παίκτες όταν είπαν κατά τη διάρκεια των μικρών τελικών ότι παίζουν για τον προπονητή τους, που έχει κάνει τα πάντα για να μείνει ο ΠΑΟΚ ενωμένος φέτος.
Οι επιλογές της… μαγκιάς
Με τις αποχωρήσεις και τους τραυματισμούς ο ΠΑΟΚ έπρεπε να πάρει παίκτες. Ο Μαρκόπουλος προτίμησε να μοιράσει τα διαθέσιμα χρήματα σε περισσότερους παίκτες, που θα του έδιναν και μια λύση παραπάνω στο ροτέισον. Οι Στίγκερς, Κρίστμας, Μπούλγιαν ήρθαν στην ομάδα και οι επιλογές που είχε στα χέρια του ο Μαρκόπουλος αυξήθηκαν.
Στην αρχή της χρονιάς ο ΠΑΟΚ έπαιζε με 6 παίκτες να αγωνίζονται πάνω από 20 λεπτά (5 όταν τραυματίστηκε ο ΜακΓκραθ!) και άλλους 2-3 να παίζουν 10-20! Στο τέλος είχε 9 παίκτες που έπαιζαν 11-32 λεπτά και τον Καλλέ στα 7 ανά αγώνα. Σίγουρα πολύ καλύτερα και αυτό βοήθησε καταλυτικά τον ΠΑΟΚ.
Ο Στίγκερς δυσκολεύτηκε να προσαρμοστεί ερχόμενος από το κυπριακό πρωτάθλημα, αλλά όταν το έκανε βοήθησε πολύ στον άσο, με τον Γιαννακίδη να δείχνει ότι έχει λαμπρό μέλλον αν δουλέψει.
Κρίστμας και Μπούλγιαν πρόσφεραν πολλά, ιδίως ο πρώτος που είχε πολύ σημαντικές στιγμές μέσα στη σεζόν στα 13 ματς που αγωνίστηκε. Ο Μαρκόπουλος κατάφερε να «αλλάξει» 3 παίκτες πεντάδας μέσα στη χρονιά (όλους πλην των Μάρσαλ, Γκεσέφσκι) και ο ΠΑΟΚ να μείνει μέσα σε όλους τους στόχους του, χωρίς εμφανή κοιλιά και χωρίς να παρεκκλίνει.
Σίγουρα ήθελε κότσια για να επιλεγούν 3 παίκτες αντί για δύο, καθώς θα ήταν πιο άγνωστοι, λιγότερο έμπειροι και… αμφιβόλου ποιότητας. Όμως, «βγήκαν» και οι τρεις επιλογές. Αν μιλήσουμε καθαρά για θέμα προσώπων, 3 έφυγαν 3 ήρθαν: αντί των Παπαδόπουλου, Γκρέι και ΜακΓκραθ ήρθαν οι Στίγκερς, Κρίστμας, Μπούλγιαν. Όμως, ο ΠΑΟΚ έβγαλε το μεγαλύτερο μέρος της χρονιάς χωρίς τον ΜακΓκραθ, οπότε αγωνιστικά 2 έφυγαν (από εκείνο που είχε συνηθίσει η ομάδα να παίζει) και 3 ήρθαν.
Επίσης, μέσα στη σεζόν ο ΠΑΟΚ κέρδισε παίκτες. Γιαννακίδης, Δέδας και Καλλές στο τέλος της σεζόν ήταν ξεκάθαρα πιο έτοιμοι, πιο ψημένοι και πιο ώριμοι μέσα στο γήπεδο απ’ ότι στην αρχή. Έπαιζαν περισσότερο και βοηθούσαν πολύ περισσότερο.
Το πλεονέκτημα έδρας
Μεγάλο παράσημο για τον ΠΑΟΚ ήταν η σταθερότητά του. Αυτή τον βοήθησε να κάνει τη διαφορά σε βάθος χρόνου σε μια πολύ μέτρια Α1, που άλλαζε πρόσωπο από εβδομάδα σε εβδομάδα, καθώς παίκτες έρχονταν και έφευγαν. Ακόμη και ο Άρης, που ξεκάθαρα ήταν σε καλύτερη κατάσταση από τον ΠΑΟΚ όσον αφορά το ρόστερ, άλλαξε προπονητή και πάρα πολλούς παίκτες, με αποτέλεσμα να μην έχει τη σταθερότητα που έπρεπε μέσα στη σεζόν.
Έτσι, όταν άρχισε να έρχεται η άνοιξη και το Μαρούσι να χάνει παίκτες και θέσεις στο βαθμολογικό πίνακα, φάνηκε ότι ο ΠΑΟΚ θα έβγαινε 3ος. Ήταν η πιο σταθερή ομάδα από τις 12 και εκείνος που είχε δημιουργήσει την καλύτερη έδρα.
Περισσότερες νίκες από κάθε άλλον στην έδρα του (πλην «αιωνίων»), όπου τελείωσε με 10-3, περισσότερες νίκες και εκτός έδρας (6-7). Δικαιολογημένα ήταν 3ος, αφού δεν πέρασε «κοιλιά» στην οποία να έχανε συνεχώς αγώνες.
Με το πλεονέκτημα έδρας στα πλέι οφς (μιλάω προφανώς για τη σειρά των μικρών τελικών) ο ΠΑΟΚ είχε τον πρώτο λόγο για την Ευρωλίγκα. Όταν η σειρά με τον Άρη με τον ένα ή τον άλλον τρόπο (δύο διπλά) έφτασε στον 5ο αγώνα, τότε φάνηκε ότι ο ΠΑΟΚ δεν θα έχανε. Το 12-0 με το οποίο μπήκε στο 5ο ματς ουσιαστικά ήταν… το κέρδος από την προσπάθεια μιας χρονιάς για να έχει το 5ο ματς στην έδρα του.
Η συνέχεια
Η επόμενη ημέρα δεν είναι ούτε εύκολη, ούτε σίγουρη για τον ΠΑΟΚ. Η ομάδα πριν από 3 χρόνια γλίτωσε τελευταία στιγμή τον υποβιβασμό, ενώ τα οικονομικά της προβλήματα είναι τεράστια, συνεχιζόμενα και αποτελούν τροχοπέδη σε κάθε σκέψη για μελλοντικές επενδύσεις.
Τα εγκλήματα του παρελθόντος ο ΠΑΟΚ τα πληρώνει και θα τα πληρώνει για αρκετό καιρό ακόμα. Το φετινό καλοκαίρι είναι πολύ κρίσιμο για το αν θα αλλάξει η κατάσταση σύντομα. Ενδεχόμενο λοκ άουτ στο ΝΒΑ θα επιφέρει αλυσιδωτές εξελίξεις στην Ευρώπη. Τα κασέ των πολύ καλών Ευρωπαίων και Αμερικανών της Ευρώπης θα πέσουν (γι’ αυτό άλλωστε πολλοί υπογράφουν τώρα, πριν τις εξελίξεις στις Η.Π.Α.), όπως αντίστοιχα θα πέσουν τα κασέ και των δευτεροκλασάτων παικτών της ηπείρου (παίκτες στους οποίους θα στοχεύσει ο ΠΑΟΚ).
Ο ΠΑΟΚ θα πρέπει να κινηθεί προσεκτικά, να μην κάνει μεγάλα ανοίγματα, να ψάξει για χορηγούς με το δέλεαρ της Ευρωλίγκας. Όπως φέτος έκανε σωστές κινήσεις και πήρε ξένους υψηλής αξίας, το ίδιο μπορεί να γίνει και του χρόνου. Όμως, του χρόνου, για να μπορέσει να σταθεί στην Ευρωλίγκα, θα πρέπει να στηρίξει τους ξένους που θα πάρει με καλούς Έλληνες παίκτες που θα έχουν ρόλο.
Το ρόστερ
Ένα ρόστερ 7-8 παικτών δεν θα έχει καμία τύχη στην Ευρωλίγκα, ενώ θα έχει και πάλι πρόβλημα στην Α1, όπως και φέτος, με τα διπλά παιχνίδια κάθε εβδομάδα. Από τη φετινή ομάδα καλό θα ήταν να μείνουν οι Γιαννακίδης, Δέδας και Καλλές, ίσως και ο Αποστολίδης.
Οι πιτσιρικάδες (Αράπης, Καλαμπάκας, Σαββίδης, Καζάκος, Σπυρόπουλος) επιβάλλεται να μείνουν, εκτός αν κάποιος έχει πρόταση για δανεικός με δεδομένο χρόνο συμμετοχής.
Πέραν αυτών, αν ο ΠΑΟΚ καταφέρει και κρατήσει τους Μάρσαλ, Ντόζιερ και Γκεσέφσκι θα είναι ό,τι καλύτερο για την ομάδα. Οι περιπτώσεις των δύο πρώτων είναι αρκετά δύσκολες, ενώ και ο Γκεσέφσκι έχει περάσει άσχημες στιγμές (όχι αγωνιστικά) μέσα στη σεζόν (κυρίως οικονομικά). Αν ο ΠΑΟΚ τους χάσει και τους 3 θα πρέπει ουσιαστικά να αλλάξει πλήρως το ρόστερ του με 6 νέους ξένους και τουλάχιστον 3 Έλληνες. Αλλιώς θα έχει μια «μαγιά» για τη νέα χρονιά, 3 παίκτες στους οποίους θα ξέρει τι μπορεί να βασίσει.
Η παραμονή των τριών αυτών θα έχει δώσει στον ΠΑΟΚ κάποιους από τους ηγέτες του τη νέα χρονιά. Ο λόγος για να πειστούν θα είναι διαφορετικός. Ο Γκεσέφσκι είναι 34 χρονών και ένα συμβόλαιο στο οποίο θα… πληρωθεί θα τον έκανε να μείνει σε μια πόλη που πια την έχει συνηθίσει. Για τον Ντόζιερ και την καριέρα του η συμμετοχή στην Ευρωλίγκα είναι μεγάλο δέλεαρ, ώστε να γίνει πιο γνωστός, ενώ ο Μάρσαλ μάλλον θα έφευγε μόνο αν τον ήθελε άλλη ομάδα Ευρωλίγκας ή αν έπαιρνε πάρα πολλά λεφτά αλλού (ακόμα και εκτός Ευρώπης, μιας και οι Άραβες έχουν αρχίσει και κάνουν τρελά συμβόλαια).
Καλούς ξένους μπορεί να βρει και με λίγα λεφτά, παίκτες έμπειρους που ξέρουν την Ευρωλίγκα και θα μπορούν να τον βοηθήσουν ή ακόμη και νέα ταλέντα που θα θέλουν να φανούν στο ανώτερο ευρωπαϊκό επίπεδο. Το δέλεαρ της Ευρωλίγκας είναι πολύ μεγάλο για κάθε παίκτη και αν ο ΠΑΟΚ καταφέρει να βρει διοικητική και οικονομική σταθερότητα θα μπορέσει αν προσελκύσει παίκτες ακόμη και με μικρές οικονομικές δυνατότητες. Αυτό το καλοκαίρι είναι η μεγάλη ευκαιρία για τον «δικέφαλο του Βορρά».
Νίκος Κουσούλης