Ο απόλυτος οδηγός για το ντραφτ του NBA

Σε λίγες ώρες θα έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία του ντραφτ του NBA, που, όπως κάθε χρόνο, γεμίζει τις ομάδες και τους οπαδούς τους με ελπίδες για ένα καλύτερο αύριο. Οι καλύτεροι νέοι παίκτες είναι διαθέσιμοι για επιλογή και οι ομάδες έχουν, πλέον, δύο ευκαιρίες να πάρουν τον παίκτη που θα αλλάξει το μέλλον τους. Όμως, πώς δομείται το ντραφτ του NBA, τι είναι η λοταρία, πώς κρίνονται οι πιθανότητες νίκης της κάθε ομάδας; Όλες οι απαντήσεις με όσο το δυνατόν πιο απλό τρόπο στο άρθρο που ακολουθεί. Για να μας βρει το ντραφτ του 2011… πανέτοιμους!

Το ντραφτ του NBA

Το NBA draft είναι ένα ετήσιο γεγονός στο οποίο συμμετέχουν και οι 30 ομάδες του NBA και επιλέγουν παίκτες που έχουν το δικαίωμα να παίξουν στο NBA. Τέτοιοι παίκτες είναι είτε ερασιτέχνες παίκτες που έχουν παίξει κολεγιακό μπάσκετ στις Η.Π.Α., είτε ερασιτέχνες παίκτες που έχουν τελειώσει τουλάχιστον ένα χρόνο το λύκειο, είτε μη Αμερικανοί παίκτες, που μπορούν να είναι ήδη επαγγελματίες.

Όλοι οι παίκτες των κολεγίων που έχουν τελειώσει την 4ετή φοίτηση σε αυτά γίνονται αυτομάτως διαθέσιμοι για το ντραφτ και οι ομάδες έχουν δικαίωμα να τους επιλέξουν.

Όσοι παίκτες δεν έχουν τελειώσει ακόμα το κολέγιο θα πρέπει οι ίδιοι να δηλώσουν συμμετοχή, ουσιαστικά σταματώντας τις σπουδές τους.

Όσοι μη Αμερικανοί παίκτες έχουν μόλις κλείσει το 22ο έτος της ηλικίας τους επίσης γίνονται αυτόματα επιλέξιμοι στο ντραφτ, ενώ όσοι είναι μικρότεροι θα πρέπει να δηλώσουν οι ίδιοι συμμετοχή.

Μέχρι πρότινος παίκτες που είχαν μόλις τελειώσει το Λύκειο είχαν δικαίωμα να δηλώσουν συμμετοχή στο ντραφτ (ΛεΜπρον Τζέιμς, Κόμπι Μπράιαντ, Κέβιν Γκαρνέτ, Ντουάιτ Χάουαρντ, Αμάρε Στάνταμάιρ), αλλά αυτό άλλαξε τη σεζόν 2005-06 και από το ντραφτ του 2006 και έπειτα όλοι όσοι τελειώνουν το Λύκειο θα πρέπει να περιμένουν ένα τουλάχιστον χρόνο για να έχουν δικαίωμα συμμετοχής στο ντραφτ. Δηλαδή, όλοι οι παίκτες θα πρέπει να είναι τουλάχιστον 19 ετών στη λήξη του χρόνου στον οποίο γίνεται το ντραφτ. Στη σεζόν που πρέπει να περιμένουν μπορούν είτε να παίξουν σε κολέγιο, είτε στην Ευρώπη, είτε να… κάτσουν σπίτι τους.

Μη Αμερικανοί παίκτες

Αρχικά, στο ντραφτ οι ομάδες δεν επέλεγαν μη Αμερικανούς παίκτες. Αυτό άλλαξε όσο περνούσαν τα χρόνια, με τον Μίκαλ Τόμπσον να είναι ο πρώτος μη Αμερικανός που επελέγη ποτέ στο ντραφτ του NBA, το 1978. Ο Τόμπσον ήταν από τις Μπαχάμες, αλλά στην ουσία ήταν «αμερικανοθρεμμένος» αφού πέρασε την παιδική του ηλικία στη Φλόριντα και έπαιξε σε κολέγιο στη Μινεσότα.

Το ίδιο ισχύει και για τον Βρετάνο Τζέιμς Ντόναλντσον που επελέγη στο ντραφτ του 1979 αλλά έπαιζε σε αμερικάνικο κολέγιο (Ουάσινγκτον Στέιτ) ή τον Ισλανδό Πέτουρ Γκουομούντσον που επελέγη στο ντραφτ του 1981, αλλά επίσης έπαιζε σε αμερικάνικό κολέγιο.

Από τους πρώτους που επελέγησαν χωρίς να έχουν παίξει σε κολέγιο ήταν ο Παναγιώτης Γιαννάκης το 1982 από τους Μπόστον Σέλτικς, αλλά δεν έπαιξε ποτέ στο NBA, για να ξεπεράσουμε τους «σκοπέλους» των Καναδών Ράουτινς (ο νυν προπονητής της εθνικής Καναδά) και Γκρέιντζερ το 1983 που επίσης έπαιζαν σε κολέγιο και να φτάσουμε στον παίκτη ορόσημο για το θέμα που συζητάμε:

Η επιλογή του Μανούτε Μπολ το 1983 στον 5ο γύρο του ντραφτ θεωρείται από πολλούς το σημείο-τομή στην επιλογή μη Αμερικανών στο ντραφτ, παρότι η επιλογή του Μπολ κρίθηκε άκυρη και… επαναλήφθηκε δύο χρόνια αργότερα.

Από τότε έχει κυλήσει πολύ νερό στ’ αυλάκι, ο πρώτος μη Αμερικανός που επελέγη στο νούμερο 1 ήταν βεβαίως το «Όνειρο», Χακίμ Ολάζουον, το 1984.

Στο νούμερο αυτό έχουν βρεθεί από τότε και οι Πάτρικ Γιούιν και Τιμ Ντάνκαν, που είναι από Τζαμάικα και Παρθένες Νήσους, αλλά αμφότεροι είχαν αμερικανική υπηκοότητα πριν το ντραφτ (ο Ντάνκαν την είχε… από γεννησιμιού του, αφού οι κάτοικοι των Παρθένων Νήσων είναι Αμερικανοί πολίτες). Επίσης, έχουμε και τον Νιγηριανό Μάικλ Ολοβοκάντι το 1998 για να φτάσουμε στο μοναδικό φαινόμενο του Γιάο Μινγκ το 2002, ο οποίος έγινε ο πρώτος μη Αμερικανός παίκτης που επελέγη στο νούμερο 1 χωρίς ποτέ να έχει παίξει κολεγιακό μπάσκετ στις Η.Π.Α..

Το 2002 στο ντραφτ υπήρχαν 17 μη Αμερικανοί παίκτες, δείχνοντας πόσο άλλαξαν οι εποχές μέσα σε 20 χρόνια.

Οι γύροι του ντραφτ

Το ντραφτ του 1960 κράτησε 21 ολόκληρους γύρους με αντίστοιχες επιλογές από τις ομάδες! Από το 1974 το ντραφτ γινόταν σε 10 γύρους. Αυτό κράτησε ως το 1985 όταν οι γύροι μειώθηκαν σε 7. Μετά το 1989 και ύστερα από συμφωνία του NBA με την Ένωση Παικτών, οι γύροι μειώθηκαν σε 2. Αυτό ισχύει ως και σήμερα. Με αυτό το σύστημα, οι παίκτες απέκτησαν το δικαίωμα να κάνουν προπονήσεις για τις ομάδες πριν το ντραφτ. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να μειωθούν πολύ τα… λάθη των ομάδων, αφού έβλεπαν τους παίκτες να δουλεύουν γι’ αυτές πριν το ντραφτ.

Απ’ όταν οι γύροι έμειναν δύο μόλις 11 παίκτες συνολικά απ’ όλους όσοι επιλέχτηκαν στον δεύτερο γύρο (συνολικά 633 παίκτες από το 1989 ως το 2010) έγιναν all-stars στη μετέπειτα καριέρα τους στο NBA μέχρι σήμερα (σε παρένθεση η χρονιά που έγιναν ντραφτ): Κλίφορντ Ρόμπινσον (1989), Αντόνιο Ντέιβις (1990), Σέντρικ Σεμπάλος (1990), Νικ Βαν Έξελ (1993), Ρασάρντ Λιούις (1998), Μανού Τζινόμπιλι (1999), Μάικλ Ρεντ (2000), Γκίλμπερτ Αρίνας (2001), Μεχμέτ Οκούρ (2001), Κάρλος Μπούζερ (2002), Μο Ουίλιαμς (2003). Βέβαια, αρκετοί είναι ακόμα εν ενεργεία και ίσως έχουν την ευκαιρία να μπουν στη λίστα.

Στον δεύτερο γύρο οι ομάδες επιλέγουν με σειρά αντίστροφη του ρεκόρ τους τη χρονιά που τελείωσε. Δηλαδή, η χειρότερη επιλέγει 31η και η καλύτερη 60η. Στον πρώτο γύρο, βεβαίως, υπάρχει η λοταρία που καθορίζει σε ποια σειρά θα επιλέξει η κάθε ομάδα. Τι είναι αυτό; Προσδεθείτε και πάμε:

Η λοταρία του ντραφτ

Η λοταρία γίνεται κάθε χρόνο, πριν το ντραφτ, ανάμεσα στις ομάδες που τη σεζόν που μόλις τελείωσε έμειναν εκτός πλέι οφς (ή τις ομάδες που έχουν τα δικαιώματα των επιλογών αυτών των ομάδων). Η λοταρία γίνεται για να καθοριστεί η σειρά με την οποία επιλέγουν οι ομάδες στο ντραφτ του NBA.

Στη λοταρία συμμετέχουν 14 ομάδες. Οι υπόλοιπες 16 επιλέγουν από το 15 ως 30 με σειρά αντίστροφη του ρεκόρ που είχαν. Δηλαδή, η ομάδα με το καλύτερο ρεκόρ θα επιλέξει 30η, ενώ εκείνη που μπήκε στα πλέι οφς με το χειρότερο ρεκόρ θα επιλέξει 15η.

Πάμε στις πρώτες 14, δηλαδή, στις 14 που έμειναν εκτός πλέι οφς έχοντας τα χειρότερα ρεκόρ στο πρωτάθλημα. Η διαδικασία έχει αλλάξει πολλές φορές και ουσιαστικά έχει αρχίσει να διαμορφώνεται με τους ισχύοντες κανόνες από το 1985 και μετά και στην ουσία από το 1990.

Αφήνοντας κατά μέρος το στρίψιμο νομίσματος (πριν το 1985 ανάμεσα στις δύο χειρότερες ομάδες αν ήταν στην ίδια Περιφέρεια), τα «territorial picks» (οι ομάδες μπορούσαν να πάρουν κάποιον παίκτη από την πόλη τους, ασχέτως σειράς στο ντραφτ) και το αρχικό σύστημα της λοταρίας με φακέλους (όλες οι εκτός πλέι οφς ομάδες είχαν τις ίδιες πιθανότητες) πάμε σε αυτό που ισχύει σήμερα.

Το σύστημα με τους 1001 συνδυασμούς

Σήμερα οι 14 ομάδες χωρίζονται με πιθανότητες με παρανομαστή το 1000. Φανταστείτε 1000 συνδυασμούς και η κάθε ομάδα να έχει έναν συγκεκριμένο αριθμό από αυτούς. Οι συνδυασμοί προκύπτουν ως εξής:

Στο σύστημα χρησιμοποιούνται 14 αριθμημένες μπάλες του πινγκ-πονγκ. Κάθε μία από αυτές έχει έναν αριθμό από το 1 ως το 14. Στην κλήρωση της λοταρίας το μηχάνημα κληρώνει 4 μπάλες, οι οποίες έχουν έναν συνδυασμό 4 αριθμών. Η ομάδα που αντιστοιχεί στον συνδυασμό αυτό παίρνει και τη συγκεκριμένη επιλογή στο ντραφτ. Αυτό γίνεται 3 φορές. Μετά οι υπόλοιπες ομάδες πηγαίνουν με σειρά αντίστροφη του ρεκόρ τους στην κανονική περίοδο.

Εξηγώντας τα παραπάνω βλέπουμε στον πίνακα με τις πιθανότητες παρακάτω, πόσοι συνδυασμοί ανατίθενται σε κάθε ομάδα πριν τη λοταρία. Οι πιθανοί συνδυασμοί των 14 μπαλών είναι 1001, καθώς δεν λαμβάνεται υπόψη η σειρά με την οποία θα κληρωθούν οι 4 μπάλες του πινγκ-πονγκ. Δηλαδή, αν κληρωθούν τα 1-2-3-4, είτε βγουν έτσι, είτε βγουν 4-3-2-1 είτε με οποιονδήποτε από τους άλλους 22 πιθανούς συνδυασμούς, μετρούν ως ένας συνδυασμός και αντιστοιχούν σε 1 πιθανότητα, που δίνεται σε 1 ομάδα.

Έτσι, οι 4 κληρωθείσες μπάλες από τις 14 μας δίνουν 1001 πιθανούς συνδυασμούς συνολικά και ο συνδυασμός των μπαλών 11-12-13-14 δεν λαμβάνεται υπόψη για να μείνουν 1000. Αν κληρωθεί αυτός, τότε η διαδικασία απλώς επαναλαμβάνεται (δεν έχει γίνει ποτέ ως τώρα).

Οι συνδυασμοί μοιράζονται ως εξής, λοιπόν ξεκινώντας από την ομάδα με το χειρότερο ρεκόρ:

1. 250 συνδυασμοί, 25.0% πιθανότητες για το νούμερο 1
2. 199 συνδυασμοί, 19.9% πιθανότητες για το νούμερο 1
3. 156 συνδυασμοί, 15.6% πιθανότητες για το νούμερο 1
4. 119 συνδυασμοί, 11.9% πιθανότητες για το νούμερο 1
5. 88 συνδυασμοί, 8.8% πιθανότητες για το νούμερο 1
6. 63 συνδυασμοί, 6.3% πιθανότητες για το νούμερο 1
7. 43 συνδυασμοί, 4.3% πιθανότητες για το νούμερο 1
8. 28 συνδυασμοί, 2.8% πιθανότητες για το νούμερο 1
9. 17 συνδυασμοί, 1.7% πιθανότητες για το νούμερο 1
10. 11 συνδυασμοί, 1.1% πιθανότητες για το νούμερο 1
11. 8 συνδυασμοί, 0.8% πιθανότητες για το νούμερο 1
12. 7 συνδυασμοί, 0.7% πιθανότητες για το νούμερο 1
13. 6 συνδυασμοί, 0.6% πιθανότητες για το νούμερο 1
14. 5 συνδυασμοί, 0.5% πιθανότητες για το νούμερο 1

Ουσιαστικά, μιας και επιλέγονται μόνο οι 3 πρώτες ομάδες στη λοταρία, αυτό σημαίνει ότι καμία ομάδα δεν μπορεί να πέσει περισσότερο από 3 θέσεις από εκείνη που της δίνει το ρεκόρ της. Δηλαδή, η 1η ομάδα, αν δεν κληρωθεί στην πρώτη τριάδα, θα επιλέξει 4η, η 10η ομάδα αν δεν κληρωθεί στην πρώτη τριάδα θα επιλέξει στη χειρότερη περίπτωση 13η, εφόσον 3 ομάδες με λιγότερες πιθανότητες από αυτή έχουν κληρωθεί (αδιανόητο σενάριο στην πραγματικότητα).

Τα τελευταία χρόνια, η ομάδα με τις λιγότερες πιθανότητες που κέρδισε το νούμερο 1 ήταν οι Σικάγο Μπουλς, που με 1.7% το 2008 κληρώθηκαν πρώτοι και επέλεξαν τον Ντέρικ Ρόουζ!

Το σύστημα με τις πιθανότητες στα 1000 και τους συνδυασμούς σε κάθε ομάδα ισχύει από το 1994 όπως είναι σήμερα. Από τότε, στις 18 λοταρίες που έχουν γίνει μέχρι και τη φετινή που κέρδισαν οι Καβαλίερς η ομάδα με το χειρότερο ρεκόρ έχει κερδίσει το νούμερο 1 μόλις 2 φορές (τη μία μάλιστα ήταν… ισοπαλία, καθώς οι δύο χειρότερες είχαν το ίδιο ρεκόρ).

Αν δύο ομάδες έχουν το ίδιο ρεκόρ τότε οι συνδυασμοί που παίρνει η καθεμία προκύπτουν από τη διαίρεση του αθροίσματος των συνδυασμών και των δύο. Με απλά λόγια, αν ο 3ος χειρότερος και ο 4ος χειρότερος έχουν το ίδιο ρεκόρ, κοιτώντας τον πίνακα βλέπουμε ότι οι συνδυασμοί που θα πάρουν μαζί είναι 156 και 119, δηλαδή συνολικά 275. Έτσι, παίρνουν από 137 ο καθένας και… περισσεύει 1, αφού το 275 είναι μονός αριθμός. Αυτό καθορίζεται με στρίψιμο νομίσματος ποια ομάδα θα το πάρει. Οπότε, η μία θα έχει μετά 13.7% πιθανότητες και η άλλη 13.8% για να κερδίσουν.

Η διαδικασία

Οι 14 μπάλες μπαίνουν στο μηχάνημα αφού πρώτα ελεγχθούν ότι… είναι όλες εκεί και μετά το μηχάνημα τις «γυρίζει» για 20 δευτερόλεπτα για να τις ανακατέψει. Με διαφορά 10 δευτερολέπτων η μία από την άλλη, βγαίνουν οι 4 μπάλες που θα αποτελέσουν το συνδυασμό. Ας πούμε ότι βγαίνουν οι μπάλες 4, 5, 8, 13. Οι υπεύθυνοι λένε σε ποια ομάδα αντιστοιχεί ο συγκεκριμένος συνδυασμός με βάση τον καταμερισμό που έγινε πριν την κλήρωση. Αυτή η ομάδα παίρνει το νούμερο 1 του ντραφτ.

Μετά, οι 4 μπάλες επιστρέφονται στην κληρωτίδα και ανακατεύονται και πάλι. Η διαδικασία γίνεται και δεύτερη φορά και ο νικητής παίρνει το νούμερο 2 του ντραφτ. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται και 3η φορά για το νούμερο 3 του ντραφτ. Μετά οι υπόλοιπες 11 ομάδες τοποθετούνται από το 4 ως το 14 με σειρά αντίστροφη του ρεκόρ του (δηλαδή εκείνη με το χειρότερο ρεκόρ απ’ όσες περισσεύουν θα πάει στο 4 κι εκείνη με το καλύτερο στο 14).

Αν τη 2η ή 3η φορά που θα επαναληφθεί η διαδικασία (για το νούμερο 2 και 3 του ντραφτ) κληρωθεί και πάλι συνδυασμός της πρώτης ομάδας, τότε αυτός αγνοείται, τοποθετείται πίσω και η διαδικασία επαναλαμβάνεται μέχρι να έχουμε διαφορετικό νικητή.

Αντιδράσεις για τους περιορισμούς και το σύστημα της λοταρίας

Πολλοί παίκτες έχουν αντιδράσει σε αυτό που ο Στέρν θέσπισε από το 2006, δηλαδή να μην μπορούν να πάνε από το Λύκειο στο NBA, αλλά να πρέπει να συμπληρώνουν το 19ο έτος της ηλικίας τους τη χρονιά του ντραφτ για να πάνε.

Οι παίκτες θεωρούν υπερβολικό το NBA, τη στιγμή που σε άλλες εκφάνσεις της ζωής στις Η.Π.Α., όπως ο στρατός, κάποιος μπορεί να πάει από τα 18 του, ενώ σε αθλήματα όπως το τένις, κάποιος μπορεί να γίνει επαγγελματίας από τα 13 του. Το NBA θεωρεί ότι με το μέτρο αυτό απομακρύνει τις εταιρείες και τα συμφέροντα από το Λύκειο, βοηθάει τους παίκτες να ωριμάσουν ως άνθρωποι στον ένα αυτόν χρόνο και αυξάνει τις πιθανότητες ένας αθλητής να προτιμήσει να πάει στο κολέγιο.

Αντιδράσεις υπάρχουν και για το σύστημα της λοταρίας οι οποίες ουσιαστικά συνοψίζονται στο γεγονός ότι κανείς δεν βλέπει τις… 14 μπάλες του πινγκ-πονγκ σε ζωντανή μετάδοση. Η τελετή γίνεται σε ιδιωτικό χώρο με έναν εκπρόσωπο από κάθε ομάδα και μερικούς ανεξάρτητους τοποθετημένους από το NBA. Τα αποτελέσματα γίνονται γνωστά έξω από το δωμάτιο μετά το τέλος της διαδικασίας και όχι ζωντανά. Αυτό έχει προφανώς επιφέρει θεωρίες συνωμοσίας ότι το NBA στήνει τη λοταρία για το καλό της λίγκας.

Όλο αυτό το θέμα ξεκίνησε ουσιαστικά από τη λοταρία του 1985, τότε που είχαμε τους περίφημους φακέλους. Τότε, υπήρχαν 7 φάκελοι, καθένας με το logo μιας από τις 7 χειρότερες ομάδες. Η θεωρία συνωμοσίας λέει ότι το NBA ήθελε να αυξήσει την τηλεθέασή του στη Νέα Υόρκη και γι’ αυτό θα ήθελε τον Πάτρικ Γιούιν να πάει εκεί. Στη διαδικασία οι 2 πρώτοι φάκελοι μπήκαν με πίεση στη γυάλα που τους ανακάτευαν, με αποτέλεσμα να τσαλακωθούν στη μία γωνία, ενώ οι υπόλοιποι 5 μπήκαν απαλά. Ο Στερν τράβηξε έναν από τους δύο με την τσαλακωμένη γωνία, μέσα υπήρχε το logo της Νέας Υόρκης και μετά… άντε να αποδείξεις ότι δεν είσαι ελέφαντας…

Αυτό ανάγκασε το NBA… 5 χρόνια αργότερα να αλλάξει τη διαδικασία της λοταρίας φέρνοντάς τη σταδιακά στο σημερινό σύστημα.

Νίκος Κουσούλης