Λίγες μόλις ημέρες μετά την επιλογή του στο νούμερο 5 του ντραφτ του NBA, ο Γιόνας Βαλανσιούνας έκανε τους Τορόντο Ράπτορς να… ξερογλείφονται και όλους τους υπόλοιπους μπασκετόφιλους να τον περιμένουν με ανυπομονησία. Η χρονιά καθιέρωσης του Βαλανσιούνας στις συνειδήσεις των φιλάθλων στην Ευρώπη τελείωσε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, με τον Λιθουανό σέντερ να σαρώνει τα πάντα στο Παγκόσμιο Εφήβων στη Λετονία, οδηγώντας την ομάδα του στο χρυσό και κερδίζοντας το MVP της διοργάνωσης, όντας 1ος σκόρερ, ριμπάουντερ και μπλοκέρ του τουρνουά!
Η σεζόν ήταν σαν παραμύθι για τον Βαλανσιούνας. Όταν στις 20 Οκτωβρίου του 2010 πατούσε για πρώτη φορά παρκέ στην Ευρωλίγκα, μπαίνοντας ως αλλαγή στο ματς της Λιέτουβος Ρίτας με τη Φενέρμπαχτσε στο Σινάν Ερντέμ, ούτε ο ίδιος μάλλον θα μπορούσε να φανταστεί πού θα ήταν 9 μήνες αργότερα.
Μετά από 17 λεπτά συμμετοχής σε εκείνο το ματς, είχε ήδη συστηθεί στην Ευρώπη ως ο επόμενος μεγάλος σέντερ της. Απέναντι σε παίκτες όπως ο Τουρκσάν, ο Λαβρίνοβιτς, ο Βίντμαρ, ο Πεκέρ και ο Σαβάς, ο 18χρονος Βαλανσιούνας είχε 10 πόντους και 10 ριμπάουντ με 3/3 δίποντα και 4/4 βολές. Είχε ήδη στείλει το μήνυμά του.
Όταν η Ευρωλίγκα τελείωσε, ο Βαλανσιούνας έπαιζε 15,5 λεπτά κατά μέσο όρο και είχε 7.7 πόντους και 5.8 ριμπάουντ με 71% στα δίποντα και 89% στις βολές! Ο θόρυβος γύρω από το όνομά του τεράστιος, καθώς το ταλέντο του και τα προσόντα του ξεχώριζαν με μια απλή ματιά.
Λίγο μετά που έκλεισε τα 19 του χρόνια (1η Μαρτίου), δήλωσε συμμετοχή στο ντραφτ του NBA του 2011 και εκεί επιλέχτηκε από τους Τορόντο Ράπτορς στο νούμερο 5, παρότι τα ερωτηματικά σχετικά με το buy-out του συμβολαίου του ήταν πολλά. Οι Ράπτορς αδιαφόρησαν, σκέφτηκαν ότι τον ήθελαν κι ας μην μπορούσαν να τον έχουν το 2011-12 και τον πήραν.
Μόλις μια εβδομάδα αργότερα ξεκινούσε το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Εφήβων στη Λετονία. Κι εκεί ο Βαλανσιούνας διέσυρε κάθε… συνομήλικο σέντερ στον κόσμο, δείχνοντας ότι είναι απίστευτα πιο πάνω από κάθε άλλον στην ηλικία του. Και οι Λιθουανοί… έχουν μάθει να δουλεύουν (όχι σαν κάτι δικούς μας), ώστε να μη μένουν στάσιμοι μετά τα 20.
Σε ένα αρκετά ταλαντούχο λιθουανικό ρόστερ, ο Βαλανσιούνας είχε περισσότερους από διπλάσιους πόντους από τον δεύτερο σκόρερ, περισσότερα από τριπλάσια ριμπάουντ από τον δεύτερο ριμπάουντερ και περισσότερα από τριπλάσια μπλοκ από τον δεύτερο μπλοκέρ της ομάδας!
Σε όλο το τουρνουά ήταν αδιανόητος. Χειρότερο ματς αυτό της πρεμιέρας με τους Κροάτες, όταν και είχε… 19 πόντους, 13 ριμπάουντ και 5 τάπες στην ήττα με 75-88. Στους περιπάτους με Κορέα και Καναδά δεν αξίζει να σταθεί κανείς με τον Βαλανσιούνας να παίζει 17 λεπτά κατά μέσο όρο στα ματς αυτά και να έχει 20.0 πόντους και 13.0 ριμπάουντ μέσο όρο, χάνοντας… 1 σουτ εντός παιδιάς!
Η Σερβία τον κράτησε χαμηλά στο ματς του ομίλου του δεύτερου γύρου, 6/14 σουτ, 18 πόντους και 13 ριμπάουντ, αλλά έχασε με 71-54. Αμέσως μετά οι Αμερικάνοι είδαν… τι πήραν. Μπορεί οι Η.Π.Α. να κέρδισαν το ματς με τη Λιθουανία με 105-107 μετά από παράταση, αλλά οι ψηλοί τους τα βρήκαν μπαστούνια απέναντι σε κάποιον που τους έπαιζε λες και ήταν… παιδιά του. Ο Βαλανσιούνας είχε σε 38 λεπτά 30 πόντους, 15 ριμπάουντ και 4 τάπες με 11/20 σουτ εντός παιδιάς και 8/10 βολές.
Μετά το εύκολο ματς με την Αίγυπτο που έκλεισε τον όμιλο (η Λιθουανία 3η με 4-2, ισόβαθμη με τη 2η Κροατία και την 4η Σερβία), τα νοκ άουτ ήταν πολύ πιο εύκολα απ’ όσο θα περίμενε κανείς. Οι Λιθουανοί κέρδισαν εύκολα την Πολωνία με 87-75 με τον Βαλανσιούνας να έχει 26 πόντους και το αδιανόητο νούμερο των 24 ριμπάουντ με 5 τάπες σε 36 λεπτά για να προκριθούν στους «4».
Οι Ρώσοι είχαν κερδίσει και αποκλείσει τους Αμερικανούς από την τετράδα και το σοβιετικό ματς των ημιτελικών μόνο ντέρμπι δεν ήταν. Με 21 πόντους και 13 ριμπάουντ του Βαλανσιούνας, οι Λιθουανοί κέρδισαν με 85-68 και πέρασαν στον τελικό.
Και ο Βαλανσιούνας φύλαγε το καλύτερο ματς για το φινάλε. Έκανε ατομικό ρεκόρ παραγωγικότητας στο τουρνουά, αφού οι ψηλοί των Σέρβων απλώς δεν μπορούσαν: 36 πόντοι σε 40 λεπτά, 8 ριμπάουντ, 3 κλεψίματα, 3 τάπες, 13/18 εντός παιδιάς και 10/14 βολές για το 85-67 του χρυσού θριάμβου των Λιθουανών.
Ο Βαλανσιούνας 1ος σκόρερ με 23.0 πόντους, 1ος ριμπάουντερ με 13.9 και 1ος μπλοκέρ με 3.2 στο τουρνουά. Επίσης, 2ος πιο εύστοχος παίκτης εντός παιδιάς με 59.8% και 8ος πιο εύστοχος στις βολές με 81.1%. Προφανώς 1ος σε double-double με 7 από τους 9 αγώνες που έπαιξε.
Όλος ο μπασκετικός κόσμος υποκλίθηκε με δέος στο ταλέντο του τρομερού Λιθουανού, που έχει αυτή τη στιγμή τον μπασκετικό πλανήτη στα πόδια του. Στο χέρι του είναι να αφήσει εποχή. Γιατί έχει το ταλέντο για να το κάνει…
Νίκος Κουσούλης
Υ.Γ.: Κρατήστε ονόματα όπως αυτά των Μπόρις Μπάρατς, Ασέμ Αχμέντ, Ντάριο Σάριτς, Βιτένις Τσιτσάουσκας, Ντμίτρι Κουλάγκιν, Αλεξάνταρ Τσβέτκοβιτς. Μπορεί να μας απασχολήσουν πολύ στο μέλλον.