Μια ιστορία μοναδική,
μέσα από τα χείλη του πρωταγωνιστή της!
Μπορεί ένας παίκτης να κερδίσει μια ολόκληρη ομάδα; Μπορεί ο ένας να αντιμετωπίσει τους 5; Κι όμως, όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, μπορεί. Όχι σε κάποια ταινία, όχι στη φαντασία μας ή σε ένα ανοιχτό γηπεδάκι ένα βράδυ καλοκαιριού, αλλά στο NCAA! Ναι, ο ένας κέρδισε τους πέντε.
Ήταν το 1982 όταν έγινε ο αγώνας ανάμεσα στα Μικρά Κολέγια του West Coast Christian College και του University of California: Santa Cruz. Η ομάδα του πρώτου που τερμάτισε τη λειτουργία του το 1992 ήταν οι Ιππότες (Knights) ενώ του δεύτερου οι Θαλάσσιοι Λέοντες (Sea Lions τότε, και πλέον Γυμνοσάλιαγκες – Slugs). Το ματς τελείωσε με τους Knights να παίζουν με έναν παίκτη, τον Μάικ Λόκχαρτ, που έγινε ο μοναδικός παίκτης στην ιστορία του μπάσκετ που κερδίζει… μια ομάδα μόνος του!
Το Age of Basketball, 29 χρόνια αργότερα, έψαξε και εντόπισε τον Λόκχαρτ στη Λουιζιάνα και μίλησε μαζί του για το απίστευτο εκείνο παιχνίδι, που έχει τη δική του θέση στην ιστορία του μπάσκετ!
Οι Knights είχαν λιγότερους παίκτες από την αρχή του αγώνα, καθώς παρατάχτηκαν με ρόστερ μόλις 7 παικτών, αλλά το ματς ξεκίνησε κανονικά. Ο Τζέρι Τέρνερ, προπονητής των Knights, ήξερε ότι η ομάδα του ήταν απίστευτα πειθαρχημένη, κάνοντας μόλις 17 φάουλ ανά αγώνα ως τότε.
Όμως, αυτό θα άλλαζε στο συγκεκριμένο ματς. Από νωρίς άρχισαν τα προβλήματα με τα φάουλ και 2 παίκτες τους αποβλήθηκαν με 5 φάουλ ως το 32ο λεπτό. Αποτέλεσμα, να μείνουν 5 όλοι κι όλοι. Οι Knights είχαν το προβάδισμα, αλλά τα σφυρίγματα ήταν «περίεργα», με τους διαιτητές να σφυρίζουν πολύ εύκολα.
Ένα λεπτό αργότερα αποβλήθηκε κι άλλος παίκτης και οι Knights έπαιζαν 4 εναντίον 5 και πάλι κατόρθωναν να έχουν το προβάδισμα, αφού ήταν αρκετά μπροστά (κοντά στους 25 πόντους)! Όμως, τα πράγματα άλλαξαν γρήγορα, καθώς τρεις από τους εναπομείναντες 4 παίκτες των Knights έκαναν 5 φάουλ μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα να αποβληθούν και οι Knights να μείνουν… με 1 παίκτη και κάτι περισσότερο από 2 λεπτά στο χρονόμετρο.
Εκείνη τη στιγμή οι Knights ήταν μπροστά στο σκορ με 70-57 και είχαν στο παρκέ μόνο έναν παίκτη, τον τριτοετή γκαρντ με ύψος 1.80, Μάικ Λόκχαρτ! Οι κανονισμοί του NCAA όριζαν ότι ένα ματς θα μπορούσε να συνεχιστεί με «5 εναντίον 1» αν η ομάδα που έμενε με 1 παίκτη ήταν μπροστά στο σκορ ή είχε πιθανότητες να κερδίσει τον αγώνα.
Οι Knights είχαν το προβάδισμα με 13 πόντους, αλλά ο Λόκχαρτ είχε ήδη 4 φάουλ (δηλαδή είχαν κάνει… 34 φάουλ ως τότε στο ματς!). Αν έκανε 5ο τότε το ματς θα διακοπτόταν εις βάρος της ομάδας του και οι Sea Lions θα έπαιρναν τη νίκη. Όσο κι αν προσπαθούσαν οι Sea Lions, ο Λόκχαρτ δεν έκανε το 5ο του φάουλ, παίζοντας προφανώς… άμυνα ζώνης!
Το άλλο πρόβλημα που αντιμετώπιζε ο Λόκχαρτ ήταν το προφανές: δεν είχε σε ποιον να επαναφέρει την μπάλα απ’ έξω αφού δεν υπήρχε κανείς για να του δώσει πάσα! Οι κανονισμοί ορίζουν ότι πρέπει από την επαναφορά να ακουμπήσει την μπάλα κάποιος παίκτης (συμπαίκτης ή αντίπαλος) πριν έχει δικαίωμα αυτός που την επαναφέρει να έρθει σε κατοχή ξανά. Αυτό, ο Λόκχαρτ το έλυσε πετώντας την μπάλα στα πόδια και τις πλάτες των αντιπάλων του και πιάνοντάς τη μετά από εκεί, όποτε βεβαίως τα κατάφερνε, ή τσουλώντας τη στο παρκέ, για να κυνηγήσει το κλέψιμο αμέσως μόλις την ακουμπούσαν οι αντίπαλοί του.
Το τρομερό της ιστορίας είναι ότι ο Λόκχαρτ μπόρεσε μόνος του να κρατήσει το προβάδισμα για τους Knights, αναγκάζοντας τους Sea Lions να του κάνουν φάουλ στο τέλος του ματς για να σταματούν το χρονόμετρο μήπως και προλάβουν την ανατροπή.
Η ιστορία μέσα από τα χείλη του πρωταγωνιστή της
Ο ίδιος θυμάται για το Age of Basketball την ιστορία: «Εκπλήσσομαι που με βρήκες. Δεν ήξερα ότι είχε ακούσει κανείς γι’ αυτό το παιχνίδι. Ήταν κολεγιακό παιχνίδι. Εκείνο το βράδυ είχαμε 3 παίκτες άρρωστους και 2 τραυματίες. Οπότε στην αποστολή είχαμε μόνο 7 παίκτες για το παιχνίδι, μόνο 7 μπορούσαν να παίξουν. Και ήταν μια από εκείνες τις βραδιές που οι διαιτητές σφύριζαν πολύ γρήγορα. Με 7-8 λεπτά να απομένουν δύο παίκτες μας είχαν κάνει 5 φάουλ. Ήμασταν πολύ μπροστά, τους ‘σκοτώναμε’, ήμασταν καλή ομάδα, τον επόμενο χρόνο μάλιστα η ομάδα μου κέρδισε το Εθνικό Πρωτάθλημα Μικρών Κολεγίων στις Η.Π.Α.. Τους κερδίζαμε, λοιπόν, και τους κερδίζαμε πολύ μέχρι που ένα λεπτό μετά την προηγούμενη αποβολή άλλος ένας παίκτης έκανε 5ο φάουλ και μείναμε 5 εναντίον 4 και αυτό συνεχίστηκε με τον ίδιο τρόπο μέχρι που 2 λεπτά και 10 δευτερόλεπτα πριν το τέλος ήταν 5 εναντίον ενός!».
«Κερδίζαμε ακόμη 13 πόντους και ο προπονητής έπρεπε να πάρει τάιμ άουτ καθώς δεν ήμασταν σίγουροι τι μπορούσα και τι δεν μπορούσα να κάνω, ιδίως όσον αφορά στο πώς θα επανέφερα την μπάλα από έξω και τέτοια. Ανακαλύψαμε ότι μπορώ να την επαναφέρω πετώντας την πάνω σε έναν άλλο παίκτη και να την παίρνω από αυτόν, να την τσουλάω στο παρκέ. Έκανα τάπα σε μια φάση, έκλεψα μια μπάλα, προφανώς και σκόραραν κάποιους πόντους αλλά κάθε φορά που είχα την μπάλα μου έκαναν φάουλ, έβαλα τις βολές μου, με κέρδισαν 10-5 οπότε κερδίσαμε το ματς με 8 πόντους διαφορά.»
Ο Λόκχαρτ, που είχε τη φήμη που πολύ καλού χειριστή της μπάλας, επιβεβαίωσε σε απόλυτο βαθμό στο ματς ότι ήταν εγκεφαλικός παίκτης. Έβλεπε τι έπρεπε να κάνει σε κάθε φάση, κέρδιζε άμυνες, κέρδιζε φάουλ, είχε 5/6 βολές στο τέλος και οι Knights πήραν την αδιανόητη νίκη με 75-67! Η εικόνα και μόνο του Λόκχαρτ να επαναφέρει την μπάλα και να παίζει μόνος του τους 5 αντίπαλους αμυντικούς πρέπει να ήταν απίστευτη.
Πώς μπορεί να ένιωσε κατά τη διάρκεια του ματς; Ο ίδιος λέει στο AoB: «Ήταν περίεργο να είμαι έξω μόνος μου, ένας εναντίον πέντε. Στην τρίτη αποβολή είπαμε ‘Γαμώτο, είμαστε 4 εναντίον 5’, αλλά δεν φοβηθήκαμε, γιατί ήμασταν 25 πόντους μπροστά και μπορούσαμε να τους κερδίσουμε 5 εναντίον 4. Όταν βγήκε κι άλλος, ήταν 5 εναντίον 3 και πήγαμε για το καλύτερο που μπορούσαμε. Μετά μπαίνει στη μέση η ανταγωνιστική σου φύση, θες να συνεχίσεις να παίζεις σκληρά, οπότε άλλοι δύο παίκτες βγήκαν με 5 φάουλ».
Μετά η… απόλυτη μοναξιά: «Ήταν δύο ατελείωτα λεπτά όταν έμεινα μόνος μου! Είχα 4 φάουλ κι εγώ. Δεν μπορούσα ούτε φάουλ να τους κάνω. Αν έκανα 5ο φάουλ, το παιχνίδι θα τελείωνε εναντίον μας. Όσο ήμασταν μπροστά οι κανόνες έλεγαν ότι μπορούμε να παίξουμε».
Ο προπονητής του προφανώς και τα… είχε δει όλα, αλλά προσπαθούσε να μείνει ψύχραιμος, όπως θυμάται ο Λόκχαρτ μιλώντας στο AoB: «Ο προπονητής μου μου είπε ‘συνέχισε να παλεύεις, συνέχισε να παίζεις, κάνε ό,τι καλύτερο μπορείς’, οπότε αυτό έκανα. Έπαιζα πλέι μέικερ στο κολέγιο, μετά το κολέγιο ήμουν προπονητής μπάσκετ σε Λύκειο για 15 χρόνια, ενώ ακόμα και σήμερα προπονώ μικρά παιδιά και ακολουθώ το παιχνίδι, οπότε πάντα θεωρούσα τον εαυτό μου έξυπνο παίκτη. Οπότε μέσα στο παιχνίδι σκεφτόμουν συνεχώς τι μπορώ και τι δεν μπορώ να κάνω».
Όπως ήταν φυσιολογικό το ματς πήρε τεράστια δημοσιότητα: «Το ματς είδε πολλή δημοσιότητα προφανώς, εφημερίδες, το Sports Illustrated, έκαναν μια ταινία για το θέμα, ήταν σε εθνικό δίκτυο στις ειδήσεις, γιατί ήταν κάτι που δεν είχε γίνει ποτέ πριν ούτε ξανάγινε μετά από τότε».
Ο ίδιος ο Λόκχαρτ ήταν κάτι σαν ήρωας στο κολέγιο: «Με όλη την προσοχή από τα μέσα, έκαναν μεγάλο θέμα γι’ αυτό στο κολέγιο, οπότε εσύ προσπαθείς να μείνεις όσο πιο φυσιολογικός μπορείς και να είσαι ένας ακόμα φοιτητής στο campus».
Όσο και να το κάνεις θα ήταν δύσκολο. Είχε κερδίσει μια ομάδα μόνος του. Κάτι σαν… υπεράνθρωπος. Πώς μπορείς μετά να νιώθεις φυσιολογικός όταν είσαι ο μόνος παίκτης στην ιστορία του μπάσκετ που έχει καταφέρει κάτι τέτοιο; «Ξέρεις κάτι Νίκο; Άνθρωποι όπως εσύ που ακολουθούν το μπάσκετ και ψάχνονται, ξέρουν γι’ αυτό το παιχνίδι. Αλλά, δεν πρόσφερε κάτι σε μένα οικονομικά, δεν βοήθησε εμένα ή την οικογένειά μου με τέτοιον τρόπο. Όμως, είναι ωραίο να ξέρεις ότι είσαι ο μόνος στην ιστορία του μπάσκετ που έχει κάνει κάτι».
Πλέον είναι οικονομικός σύμβουλος επιχειρήσεων, αλλά το μπάσκετ δεν το παράτησε ποτέ. Για 15 χρόνια ήταν προπονητής σε Λύκειο, ενώ και σήμερα «προπονώ παιδιά δημοτικού ως εθελοντής, η εκκλησία μας έχει σημαντικό πρόγραμμα για τον αθλητισμό και συμμετέχω σε αυτό».
Δυνατό του στοιχείο το σουτ. Δεν ήταν μόνο οι 5/6 βολές σε εκείνο το ματς, ο Λόκχαρτ… διδάσκει το σουτ του μας πληροφορεί: «Παρακολουθώ το μπάσκετ, ενδιαφέρομαι, ακόμα και σήμερα διδάσκω σε σεμινάρια σουτ. Οι Ευρωπαίοι σουτάρουν πολύ καλά, αλλά οι Αμερικανοί δεν το κάνουν και τόσο. Δεν ξέρουν πώς να σουτάρουν ένα σωστό τζαμπ σουτ μετά από πάσα χωρίς να κάνουν πρώτα ντρίμπλα. Στα δύο τελευταία χρόνια μου στο κολέγιο είχα το καλύτερο ποσοστό στις βολές σε όλη τη χώρα σε όλες τις κατηγορίες κολεγιακών πρωταθλημάτων».
Μετά το κολέγιο κυνήγησε τις πιθανότητές του να παίξει επαγγελματικό μπάσκετ, αλλά ήταν άλλες εποχές, όπως θυμάται για λογαριασμό του AoB: «Είχα δεχτεί πρόσκληση να πάω σε σάμερ λιγκ του NBA. Το πήγα όσο μακριά μπορούσα. Είμαι μόνο 1.80, οπότε δεν ήταν και τόσο εύκολο να παίξω στο NBA. Το να πάω στην Ευρώπη το 1982 ήταν αδύνατο. Το μπάσκετ ήταν τελείως διαφορετικό τότε. Υπήρχαν πολλοί καλοί γκαρντ στην Ευρώπη και οι ευρωπαϊκές ομάδες πρόσεχαν και έψαχναν μόνο ψηλούς παίκτες. Τώρα έχει αλλάξει τελείως το μπάσκετ, υπάρχουν πολλοί Αμερικάνοι στην Ευρώπη και πολλοί Ευρωπαίοι εδώ».
Ο ίδιος προτιμά το κολεγιακό μπάσκετ ακόμα και σήμερα: «Προτιμώ το κολεγιακό και το σχολικό μπάσκετ. NBA προτιμώ να βλέπω ουσιαστικά κατά τη διάρκεια των πλέι οφς. Τότε αρχίζουν να παίζουν πιο σκληρή άμυνα. Πραγματικά διασκέδασα τους φετινούς τελικούς (σ.σ. 2011, Μάβερικς-Χιτ), γιατί ήταν μια ομάδα – με όλη την έννοια της λέξης – που κέρδισε κάποιους αστέρες».
Ο Μάικ Λόκχαρτ δεν έκανε μεγάλη καριέρα, ούτε κέρδισε πολλά λεφτά από το μπάσκετ. Οι περισσότεροι δεν τον έχουν καν ακούσει. Όμως, είναι μέρος του μπάσκετ. Η ιστορία του μοναδική και τον βάζει στο πάνθεον του αθλήματος. Μια ιστορία μαγική, σχεδόν παραμύθι, θρύλος πια για τους νεότερους και μάλλον τέτοιος θα παραμείνει, μεγαλώνοντας συνεχώς, αφού είναι σχεδόν αδύνατο να επαναληφθεί κάτι παρόμοιο στο μέλλον…
Νίκος Κουσούλης