Ο πόνος κατά την άθληση

Ο πόνος είναι ένα σύμπτωμα το οποίο ο καθένας από εμάς γνωρίζει καλά. Εκτός από το άλγος που οφείλεται σε κάποιο προφανή τραυματισμό (π.χ. διάστρεμμα, κάταγμα), όταν ένας οποιοσδήποτε πόνος εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της άσκησης, απαιτείται προσοχή στην αξιολόγησή του και όχι υποτίμηση. Στη συνέχεια, θα αναλύσουμε κάθε είδος πόνου κατά την άθληση και τις βασικές πρώτες κινήσεις που πρέπει να ακολουθήσουμε.

ΜΥΪΚΟΣ ΠΟΝΟΣ: Ο μυϊκός πόνος διακρίνεται σε δύο τύπους. Ο άμεσος μυϊκός πόνος επισυμβαίνει προς το τέλος της άσκησης ή αμέσως μετά. Είναι το αποτέλεσμα της συσσώρευσης του γαλακτικού οξέος ή των ιόντων υδρογόνου στο μυ, που τον καθιστά πιο όξινο και λιγότερο αποτελεσματικό. Η δραστηριότητα, επίσης, στέλνει περισσότερο αίμα στο μυ, κάτι που οδηγεί στο αίσθημα του «φουσκώματος» που νιώθουν οι άνθρωποι μετά από παρατεταμένη σκληρή άσκηση. Αυτός ο τύπος μυϊκού πόνου εξαφανίζεται σύντομα μετά το τέλος της άσκησης.

Ο καθυστερημένος πόνος εμφανίζεται μία ή δύο ημέρες μετά την άσκηση. Φαίνεται ότι προκαλείται από άμεση μυϊκή βλάβη και σχετίζεται με φλεγμονή του μυός. Αυτός ο τύπος πόνου έχει σχέση με διαφορετικό τύπο μυϊκής συστολής, που καλείται έκκεντρη συστολή, και συμβαίνει κυρίως μετά από περπάτημα, ενώ εξαφανίζεται μετά από αρκετές ημέρες ξεκούρασης.

Εάν ο μυϊκός πόνος είναι πολύ έντονος, συνήθως συνιστάται λήψη αναλγητικών, όπως η ασπιρίνη ή η ιβουπροφένη. Ήπιες ρυθμικές κινήσεις ενίοτε ανακουφίζουν τον πόνο, ενώ είναι πολύ σημαντικό να ελαττωθεί πολύ η ένταση της άσκησης. Εάν εμφανιστεί καθυστερημένος μυϊκός πόνος, καλό θα είναι να αφήνεται να υποχωρήσει, και έπειτα να αρχίζει ξανά η άσκηση από ήπιο βαθμό και αποφεύγοντας κυρίως το τρέξιμο σε κατηφορικούς δρόμους.

Μασάζ, ιαματικά λουτρά και καλή χαλάρωση συμβάλλουν στην καταπολέμηση του χρόνιου μυϊκού πόνου.

ΠΟΝΟΣ ΣΤΟ ΣΤΗΘΟΣ: Ένας τύπος άλγους που συχνά ανησυχεί τον αθλητή είναι ο πόνος στην περιοχή του θώρακα. Μπορεί να οφείλεται σε μία σειρά από λόγους και σε κάθε περίπτωση απαιτεί άμεση διακοπή της άθλησης.

Μυαλγίες, τόσο στο θώρακα όσο και γενικότερα, μπορεί να προκληθούν λόγω γρίπης. Η εμφάνισή τους αποτελεί ένδειξη για διακοπή της άσκησης. Ειδάλλως, αθλητής με μία ήπια λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος μπορεί να συνεχίσει να αθλείται σε κάποιο βαθμό.

Αιφνίδια εγκατάσταση θωρακικού άλγους που συνοδεύεται από αίσθημα παλμών («φτερουγίσματα») και λιποθυμική τάση μπορεί να υποδηλώνει καρδιακό πρόβλημα και απαιτεί άμεση διακοπή της άσκησης και ιατρικό έλεγχο.

Ένας συνήθης πόνος χαμηλά μεταξύ στήθους και κοιλιάς, που ενίοτε δίνει την αίσθηση ότι ακολουθεί τον καρδιακό χτύπο ή την αναπνοή μπορεί απλώς να οφείλεται σε υπερδιέγερση του διαφράγματος λόγω της υπέρμετρης οξυγόνωσης κατά την άσκηση και δεν είναι ανησυχητικός. Συνήθως υποχωρεί με ένα μικρό διάλειμμα.

ΚΟΙΛΙΑΚΟΣ ΠΟΝΟΣ: Κατά τη διάρκεια της άσκησης το αίμα παρακάμπτει την κυκλοφορία των σπλάγχνων και στρέφεται προς τους ασκούμενους μυς. Ο βαθμός στον οποίο λαμβάνει χώρα η παράκαμψη αυτή εξαρτάται από την ένταση και τη διάρκεια της σωματικής προσπάθειας. Σε ορισμένους ανθρώπους, και κυρίως μετά από αθλήματα αντοχής ή παρατεταμένη άσκηση, αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση συμπτωμάτων όπως κωλικοειδές κοιλιακό άλγος. Οι κοιλιακές αυτές κράμπες αποτελούν σχετικά συνήθη φαινόμενα και η βασική αντιμετώπισή τους συνίσταται στην καλή ενυδάτωση, την ελάττωση της πρόσληψης τροφών πλούσιων σε ίνες πριν από την άσκηση και την αντιμετώπιση του άγχους πριν από τον αγώνα. Εάν επιμένουν συνιστάται ιατρικός έλεγχος.

ΚΕΦΑΛΑΛΓΙΑ: Ο πονοκέφαλος είναι το πιο συνηθισμένο σύμπτωμα ανάμεσα σε όλους τους ανθρώπους παγκοσμίως. Υπάρχουν, όμως, κάποιοι τύποι κεφαλαλγίας που απαντώνται ειδικότερα στους αθλητές.

Η καλοήθης κεφαλαλγία προσπάθειας εμφανίζεται μετά από έντονη σωματική προσπάθεια (είναι συνήθως στους αρσιβαρίστες). Η έναρξή της είναι αιφνίδια, η έντασή της βαριά, η διάρκειά της, ωστόσο, είναι σύντομη (δευτερόλεπτα ή λεπτά), ενώ συχνά ακολουθείται από την εμφάνιση βύθιου άλγους για αρκετές ώρες. Εάν υποτροπιάζει απαιτεί ιατρικό έλεγχο.

Η μετατραυματική κεφαλαλγία οφείλεται σε τραυματισμούς, ακολουθεί τη διάσειση και μπορεί να διαρκέσει για ημέρες ή και εβδομάδες. Μπορεί να συμβεί ακόμα και μετά από φαινομενικά μη σημαντικούς τραυματισμούς όπως η πλήξη της μπάλας με το κεφάλι. Όταν επιμένει χρειάζεται νευρολογική εκτίμηση.

Η ημικρανία προσπάθειας εμφανίζεται μετά το τέλος της άσκησης και θυμίζει την κλασική ημικρανία ενώ είναι συχνότερη σε άτομα με ιστορικό ημικρανιών. Η λήψη φαρμάκων πριν την άσκηση φαίνεται να επιβαρύνει τον πόνο. Τρόποι μείωσης της συχνότητας εμφάνισης των επεισοδίων περιλαμβάνουν την άσκηση σε περιβάλλον όχι πολύ θερμό, την καλή ενυδάτωση και τη σωστή προθέρμανση.

Η αυχενική κεφαλαλγία είναι μικρότερης έντασης, μπορεί να επιδεινώνεται από τις κινήσεις του αυχένα και να διαρκεί αρκετές ημέρες. Συνήθως διορθώνεται με ενδυνάμωση των μυών του αυχένα και φυσικοθεραπεία αλλά καλό θα είναι να γίνεται μια νευρολογική εκτίμηση.

Ο πόνος, το πλέον βασανιστικό και συχνό σύμπτωμα που νιώθει ο άνθρωπος μπορεί να εμφανίζεται κατά τη διάρκεια της άσκησης και να υποκρύπτει παθολογικές καταστάσεις. Η σωστή αξιολόγησή του είναι πάντα ο πιο σημαντικός παράγοντας.