Στα ημιτελικά το μπάσκετ με αμαξίδιο

Μπορεί στη χώρα μας να μην παίρνει σχεδόν καθόλου δημοσιότητα, αφού η αθλητική παιδεία των Ελλήνων είναι εξαιρετικά περιορισμένη (φάνηκε αυτό και από την προσέλευση θεατών στους δικούς μας Παραολυμπιακούς σε σχέση με αυτούς του Λονδίνου), αλλά το μπάσκετ με αμαξίδιο έχει σημαντική θέση στο πρόγραμμα των Παραολυμπιακών Αγώνων. Βρίσκεται εκεί από το 1960, δηλαδή από την πρώτη διοργάνωση (των γυναικών μπήκε στο πρόγραμμα το 1968) και εξακολουθεί να προσφέρει συγκινήσεις. Όμως, τι είναι το μπάσκετ με αμαξίδιο; Ποιοι οι κανονισμοί του; Ποιες οι ιδιαιτερότητες και σε ποια φάση βρίσκεται το Παραολυμπιακό τουρνουά;

Οι κανονισμοί είναι γνωστοί, δεν διαφέρουν από το απλό μπάσκετ, τουλάχιστον όχι όσον αφορά στα φάουλ, τους πόντους και τις διαστάσεις του γηπέδου. Η βασική ιδιαιτερότητα του μπάσκετ με αμαξίδιο είναι ότι κάθε παίκτης έχει έναν αριθμό που του δίδεται, την αθλητική του κλάση, που διαφέρει από το 1 ως το 4.5, με το 4.5 να αντιπροσωπεύει τον παίκτη με τη μεγαλύτερη κινητική λειτουργία. Κάθε ομάδα στη διάρκεια του ματς πρέπει ανά πάσα στιγμή στο παρκέ να έχει 5 παίκτες των οποίων το άθροισμα των κλάσεων να μην υπερβαίνει το 14.

Κλάσεις

Ας δούμε λίγο τις κλάσεις των αθλητών και το διαχωρισμό τους.

Για να μπορεί κάποιος να λάβει μέρος σε αγώνες μπάσκετ με αμαξίδιο θα πρέπει να έχει μια μόνιμη φυσική αναπηρία στα κάτω άκρα του σώματός του, η οποία τον εμποδίζει απ’ το να τρέχει, να πηδάει, γενικά να μπορεί να παίζει όπως οι αρτιμελείς αθλητές. Εφόσον εγκριθεί ότι όντως έχει αυτή την αναπηρία και δικαιούται να παίζει μετά μπαίνει σε κλάση ανάλογα με τους κανονισμούς της International Wheelchair Basketball Federation (IWBF) Player Classification System.

Όπως ανέφερα και πιο πάνω οι κλάσεις είναι από 1.0 ως το 4.5 με βάση την κινητική λειτουργία. Οι πόντοι της κλάσης κάθε αθλητή προστίθενται μαζί με των υπολοίπων της πεντάδας και μια ομάδα απαγορεύεται να ξεπεράσει τους 14.0 πόντους ανά πάσα στιγμή για την πεντάδα που έχει στο παρκέ. Αυτό προφανώς και διασφαλίζει ότι ακόμη και πιο βαριά αναπηρία να έχει ένας παίκτης (και να έχει κλάση 1.0 δηλαδή) μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στη λειτουργία της ομάδας και όχι απλώς να συμπληρώνει τη δωδεκάδα.

Οι κλάσεις καθορίζονται από τις κινήσεις του κορμού και τη σταθερότητα κατά τη διάρκεια του αγώνα και όχι από ιατρικές διαγνώσεις. Εξηγώ:

Κλάση 1: Οι παίκτες που δεν έχουν κίνηση στα κάτω μέλη και μικρό έλεγχο της κίνησης του κορμού τους. Η ισορροπία τους και προς τα μπροστά και προς το πλάι είναι περιορισμένη και βασίζονται στα χέρια τους για να επανέλθουν σε καθιστή θέση όταν χάνουν ισορροπία. Αυτοί οι παίκτες δεν έχουν ουσιαστικά σταθερότητα όταν δέχονται επαφή και συνήθως παίρνουν ρμπάουντ με το ένα χέρι καθώς χρειάζονται το άλλο για ισορροπία.

Κλάση 2: Οι παίκτες που συνήθως δεν έχουν κίνηση στα κάτω άκρα, αλλά έχουν μερικό έλεγχο του κορμού τους προς την μπροστά κατεύθυνση. Δεν μπορούν να κινηθούν στο πλάι ή να στρίψουν. Έχουν περιορισμένη σταθερότητα στις επαφές και συνήθως εξαρτώνται από το σφίξιμο των καρπών τους στον αντίπαλο ή το αμαξίδιο για να μην πέσουν σε περίπτωση σύγκρουσης.

Κλάση 3: Οι παίκτες που έχουν μερική κίνηση στα κάτω άκρα. Μπορούν να κινούν τον κορμό προς τα μπροστά του παρκέ και ξανά πάνω, αλλά και μερική ικανότητα περιστροφής. Δεν έχουν καλή κίνηση προς το πλάι, αλλά είναι πιο σταθεροί στις επαφές, ενώ στα ριμπάουντ μπορούν άνετα να τα κατεβάζουν με τα δύο χέρια.

Κλάση 4: Οι παίκτες που έχουν κίνηση του κορμού, αλλά λόγω μειωμένης λειτουργίας των κάτω άκρων τους δεν μπορούν να σκύψουν προς τα πλάι και στις δύο πλευρές με πλήρη έλεγχο. Σταθεροί στις επαφές και τα ριμπάουντ, με φυσιολογικές κινήσεις προς τα μπρος και περιστροφής στον κορμό.

Κλάση 4.5: Οι παίκτες που έχουν τη μικρότερη αναπηρία στο παρκέ. Συνήθως έχουν μόνο δυσλειτουργία σε ένα κάτω άκρο, φερ’ ειπείν ακρωτηριασμό σε ένα πόδι. Μπορούν να κινούν τον κορμό τους κανονικά προς κάθε κατεύθυνση. Εξαιρετικά σταθεροί σε επαφές και ριμπάουντ.

Όπως καταλαβαίνετε σίγουρα υπάρχουν αθλητές που δεν εμπίπτουν ακριβώς στις παραπάνω κατηγορίες. Σε τέτοιες περιπτώσεις μπορείτε να δείτε τον αθλητή να παίρνει μισή μονάδα πάνω ή κάτω από κάποια κλάση. Έτσι, υπάρχουν και αθλητές με 1.5, 2.5 ή 3.5. Πάντως, το συνολικό «14» που πρέπει να είναι στο παρκέ προφανώς δεν αλλάζει σε τέτοιες περιπτώσεις.

Κανονισμοί

Η διαφορές στους κανονισμούς ουσιαστικά έχουν απλώς να κάνουν με το γεγονός ότι οι παίκτες δεν κινούνται στα πόδια τους, αλλά με αμαξίδιο. Έτσι, υπάρχουν παραβάσεις που σφυρίζονται όταν ένας αθλητής σπρώχνει περισσότερες από δύο φορές το αμαξίδιο χωρίς να κάνει ντρίμπλα ή να δώσει πάσα (ουσιαστικά η ντρίμπλα στο μπάσκετ με αμαξίδιο είναι μία κάθε δύο σπρωξίματα του αμαξιδίου), γεγονός που καθιστά παράβαση «βημάτων». Παράβαση είναι, επίσης, το να ανασηκώνεται ο αθλητής στον αέρα πάνω από τη θέση του αμαξιδίου για να πάρει πλεονέκτημα ύψους μέσα στη φάση.

Πέραν αυτών, τα φάουλ είναι περίπου όπως και στο απλό μπάσκετ. Δεν απαγορεύεται κάθε επαφή με τον αντίπαλο παίκτη ή το αμαξίδιό του, μόνο όταν τον χτυπάς επίτηδες, τον σπρώχνεις ή πέφτεις πάνω του. Στην ουσία αυτό δεν διαφέρει από το απλό μπάσκετ, απλώς δείτε το αμαξίδιο ως επέκταση του σώματος και θα σας είναι αρκετά εύκολο να καταλάβετε πότε έχουμε φάουλ και πότε όχι.

Το Παραολυμπιακό τουρνουά αντρών του Λονδίνου

Στο Λονδίνο είμαστε ήδη στην τετράδα με τις τέσσερις ομάδες που θα παλέψουν για τα μετάλλια να είναι οι Η.Π.Α., η Μεγάλη Βρετανία, ο Καναδάς και η Αυστραλία.

Στα προημιτελικά οι Αμερικάνοι κέρδισαν με 57-46 τους Γερμανούς παίρνοντας τον έλεγχο του ματς στο 4ο δεκάλεπτο, με το τρίτο να τελειώνει 37-37. Το επιμέρους σκορ στην 4η περίοδο ήταν 20-9 για τις Η.Π.Α., που πήραν το εισιτήριο για τα ημιτελικά.

Ο Νελμς και ο Τούρεκ καθάρισαν τρέχοντας ένα 11-0 για την ομάδα τους στο ξεκίνημα της 4ης περιόδου με τον Τούρεκ (κλάση 3.5) να τελειώνει το ματς με 10 πόντους και 8 ριμπάουντ, τον Νελμς (κλάση 2.5) με 9 πόντους, 6 ριμπάουντ και 4 ασίστ, τον Σίριο (κλάση 3.5) με 10 πόντους και τον Σούλτε (κλάση 3.0) με 10 πόντους, 5 ριμπάουντ και 6 ασίστ. Για τους Γερμανούς ο Μπίνεκ (κλάση 3.0) είχε 18 πόντους και 13 ριμπάουντ, ενώ ο Πάσιβαν (κλάση 4.5) είχε 12 πόντους και 5 ριμπάουντ.

Στα ημιτελικά οι Αμερικανοί θα αντιμετωπίσουν τους Αυστραλούς, που επικράτησαν με 76-53 της Πολωνίας. Οι Αυστραλοί ήταν στο +15 στην πρώτη περίοδο και δεν κοίταξαν πίσω για να κερδίσουν χωρίς πρόβλημα το ματς.

Μεγάλος πρωταγωνιστής ο Νες (κλάση 4.5) που είχε 26 πόντους, 5 ριμπάουντ και 4 ασίστ, ενώ οι Ίβεσον (κλάση 4.5) με 13 πόντους, 4 ριμπάουντ, 6 ασίστ, και Νόουλς (κλάση 4.0) με 13 πόντους ακολούθησαν. Για την Πολωνία ο Φιλίπσκι (κλάση 4.0) είχε 26 πόντους, 10 ριμπάουντ και 8 ασίστ.

Η λογική που είναι στημένες οι Η.Π.Α. και η Αυστραλία (για να δούμε και λίγο το πώς φτιάνονται οι ομάδες) διαφέρει. Ας πούμε, οι Αμερικανοί έχουν μόλις 2 παίκτες κλάσης 4.0-4.5 και 2 παίκτες κλάση 1.0. Αυτό τους δίνει αρκετές ισορροπημένες πεντάδες στο παρκέ, αφού 8 αθλητές τους είναι από 2 ως 3.5. Αντιθέτως οι Αυστραλοί έχουν 5 αθλητές με κλάση 4.0-4.5 και 4 αθλητές με κλάση 1.0 στο ρόστερ τους που σημαίνει ότι σχεδόν σε όλο το ματς έχουν δύο «4άρια» και δύο «άσους» στο παρκέ για να βγαίνει το 14.

Στον άλλο ημιτελικό θα παίξει η Μεγάλη Βρετανία, που μετά από σκληρό ντέρμπι κέρδισε την Τουρκία με 75-70. Οι Τούρκοι έχαναν σχεδόν σε όλο το ματς, αλλά πλησίασαν σε 71-70 με 20 δευτερόλεπτα για το τέλος και χρειάστηκαν 4/4 βολές του Μπαϊγουότερ για να κερδίσουν οι Βρετανοί και να πάρουν το εισιτήριο για την τετράδα.

Για τη Μ. Βρετανία ο Μπαϊγουότερ (κλάση 4.5) είχε 23 πόντους, 13 ριμπάουντ και 5 ασίστ, ο Πόλοκ (κλάση 2.5) είχε 15 πόντους και 9 ασίστ, ο Σάγκαρ (κλάση 3.0) είχε 18 πόντους και 7 ριμπάουντ και ο Τζέιμα (κλάση 1.0) είχε 13 πόντους. Για τους Τούρκους ο Γκουρμπούλακ (κλάση 4.0) είχε 28 πόντους, 9 ριμπάουντ και 9 ασίστ, ενώ ο Γκούμους (κλάση 3.0) είχε 19 πόντους.

Απέναντί της η Μεγάλη Βρετανία στον ημιτελικό θα βρει τον Καναδά, που κέρδισε με 77-51 την Ισπανία, παίρνοντας διψήφια διαφορά από το πρώτο δεκάλεπτο και ανεβάζοντάς τη συνεχώς ως το τέλος του ματς.

Για τον Καναδά ο Άντερσον (κλάση 4.5) είχε 16 πόντους, 14 ριμπάουντ, 6 ασίστ και 3 κλεψίματα, ο Τζόνσον (κλάση 4.5) είχε 15 πόντους, 5 ριμπάουντ και 4 ασίστ και ο Χέτζις (κλάση 2.5) είχε 14 πόντους. Για τους Ισπανούς ο Γκαρσία Μορένο (κλάση 4.0) είχε 16 πόντους και 5 ασίστ, ενώ ο Θαρθουέλα Μπελτράν (κλάση 3.0) είχε 12 πόντους και 6 ριμπάουντ.

Τα ημιτελικά είναι προγραμματισμένα για σήμερα 6/9 στις 21:00 (Αυστραλία-Η.Π.Α.) και τις 23:15 (Μεγάλη Βρετανία-Καναδάς), αλλά η ΕΡΤ λογικά μόνο στη μεταμεσονύχτια εκπομπή της θα αξιωθεί να ασχοληθεί. Ο τελικός είναι προγραμματισμένος για το Σάββατο στις 23:15 το βράδυ.

Νίκος Κουσούλης

Υ.Γ.: Και για να κλείσω επανερχόμενος στην εισαγωγή. Όλα τα εισιτήρια των Παραολυμπιακών έχουν εξαντληθεί στο Λονδίνο. Συνολικά 2.7 εκατομμύρια εισιτήρια, 3.5 φορές ο αριθμός που πωλήθηκε στην Αθήνα στην τριπλάσια περίπου τιμή (ή και πιο ακριβά) για το καθένα απ’ ότι στην Αθήνα. Μάλιστα, λόγω της τεράστιας ζήτησης οι Εγγλέζοι αναγκάστηκαν να τυπώσουν άλλα 100.000 εισιτήρια μόνο και μόνο για να μπορούν όσοι θέλουν να μπουν στους χώρους των Αγώνων και να περπατούν εκεί, χωρίς δικαίωμα εισόδου στα στάδια! Όσους ήμασταν το 2004 στο ΟΑΚΑ στους δικούς μας Παραολυμπιακούς μας πιάνει θλίψη. Εμένα τουλάχιστον ναι.