Τον θυμάσαι; – Λόιντ Ντάνιελς

Η στήλη «τον θυμάσαι;» πηγαίνει στα playgrounds της Νέας Υόρκης σήμερα, σε έναν κόσμο σκοτεινό, γεμάτο ναρκωτικά, όπλα, αίμα και κατεστραμμένα όνειρα. Στον κόσμο του Λόιντ Ντάνιελς (45, 2.01, Lloyd Daniels). Στην πορεία του προς την καταστροφή, άλλοι θα πουν ότι του δόθηκαν όλες οι ευκαιρίες να ξεφύγει, άλλοι ότι η κοινωνία και η ζωή του ποτέ δεν του έδωσαν ευκαιρία. Όπου κι αν βρίσκεται η αλήθεια, η ιστορία ενός από τους μεγαλύτερους παίκτες των playgrounds όλων των εποχών, θα μένει εδώ για να μας θυμίζει ότι το ταλέντο από μόνο του δεν φτάνει. Ούτε καν αν έχει μαζί του και τη θέληση.

Μεγάλες ελπίδες και μεγάλα προβλήματα από την αρχή

Ο Λόιντ Ντάνιελς (γνωστός και με το παρατσούκλι Swee’ Pea από τον ομώνυμο χαρακτήρα του καρτούν “Ποπάι”) γεννήθηκε στο Μπρούκλιν το 1967. Η ζωή του σκληρή από το ξεκίνημα. Η μητέρα του πέθανε όταν αυτός ήταν 3 ετών, ο αλκοολικός πατέρας του τον παράτησε σε συγγενείς. Κάποτε ρωτήθηκε ποιος είχε τη μεγαλύτερη επίδραση στη ζωή του όταν ήταν μικρός, ποιος τον καθοδηγούσε: «Εγώ», ήταν η κοφτή απάντηση. Στα 10 του κάπνιζε μαριχουάνα, πριν τα 15 του πουλούσε ναρκωτικά στους δρόμους.

Στα 16 του οι σκάουτερς έλεγαν «είναι ήδη παίκτης επιπέδου NBA», τον παρομοίαζαν με τον Μάτζικ Τζόνσον «αλλά με το σουτ του Λάρι Μπερντ». Ήταν ήδη θρύλος, στη Νέα Υόρκη τον θεωρούσαν από τότε τον καλύτερο παίκτη που έβγαλε ποτέ η πόλη, καλύτερο κι από τον Καρίμ Αμπντούλ-Τζαμπάρ έλεγαν. Ήταν «Η Δευτέρα Παρουσία του Μάτζικ Τζόνσον» έλεγαν. «Αυτός ο παίκτης θα θέσει νέα στάνταρ στην τελειότητα στο παγκόσμιο μπάσκετ». Ο Τζέρι Ταρκάνιαν, προπονητής του UNLV, που τον παρακολουθούσε από μικρό, είχε πει ότι «Όταν θα γράφουν την ιστορία των γκαρντς στο μπάσκετ θα ξεκινούν με τους Τζέρι Ουέστ, Όσκαρ Ρόμπερτσον, Μάτζικ Τζόνσον και Λόιντ Ντάνιελς» και επέμενε: «Είναι ο καλύτερος παίκτης που έχω δει ποτέ να παίζει μπάσκετ». Πολύ πριν τα 18 του στα scouting reports τον αποκαλούσαν «franchise maker».

Κι όμως, δεν κατάφερε να τελειώσει ποτέ το Λύκειο. Άλλαξε 4 σχολεία σε 3 διαφορετικές πολιτείες, απ’ όλα έφυγε ή τον έδιωξαν. Το επίπεδο στο οποίο μπορούσε να διαβάζει ήταν 3ης δημοτικού. Ήταν δυσλεξικός, λένε. Αλλά ποτέ κανείς δεν ασχολήθηκε για να τον βοηθήσει. «Κάθε παιδί σαν εμένα, που δεν πηγαίνει σχολείο, δεν μπορεί να διαβάσει. Πώς θα μάθεις αν δεν είσαι εκεί; Κι εγώ δεν ήμουν εκεί. Ήμουν ένα από αυτά τα παιδιά που απλώς περνούν από το σχολείο. Είναι άσχημο. Οι άνθρωποι σου λένε ότι είσαι τρομερός παίκτης και σε γλείφουν. Αλλά δεν σε μαθαίνουν τίποτα. Όμως, δεν είμαι ηλίθιος». Το μπασκετικό ταλέντο του έλαμπε, τίποτα άλλο δεν είχε σημασία. Στο σχολείο του χαρίζονταν. Πήγαινε περίπου τις μισές ημέρες, αλλά δεν τον έκοβαν. Το μόνο που μετρούσε ήταν το ταλέντο του. Στο Λύκειο Άντριου Τζάκσον είχε 31.2 πόντους, 12.3 ριμπάουντ και 10.0 ασίστ πριν σηκωθεί και φύγει.

Μια κολεγιακή καριέρα που τελείωσε πριν την 1η προπόνηση

Τα προβλήματα με τα βαριά ναρκωτικά άρχισαν από πολύ νωρίς, πολύ πριν το κολέγιο. Ο Ταρκάνιαν ονειρευόταν τον Ντάνιελς πολλά χρόνια. Τι σημασία είχε αν δεν ήξερε να διαβάζει; Τον έστειλαν για ένα εξάμηνο το 1986 στο Mount San Antonio Junior College, ώστε να έχουν μετά το δικαίωμα να τον πάρουν στο UNLV. «Πάντα ήξερα ότι οι πιθανότητες ήταν λίγες. Σκεφτόμουν ότι θα τον είχα ίσως για ένα χρόνο, πριν φύγει για το NBA για να λάμψει εκεί», λέει ο Ταρκάνιαν.

Κι όμως, δεν τον είχε ούτε για μία προπόνηση. Και οι λόγοι ήταν τελείως διαφορετικοί. Πιάστηκε σε στέκι ναρκωτικών να προσπαθεί να αγοράσει κρακ από μυστικό αστυνομικό. Η εγγύηση πληρώθηκε από το κολέγιο, ο Ντάνιελς δήλωσε ένοχος και καταδικάστηκε, όχι σε φυλάκιση, αλλά να παρακολουθήσει πρόγραμμα απεξάρτησης. Κολεγιακή καριέρα τέλος.

Στον πάτο

Τα επόμενα τέσσερα χρόνια ως το 1991 ο καλύτερος φίλος του, που έχει κέντρο απεξάρτησης, θυμάται: «Πρέπει να ήρθε 4 ή 5 φορές για απεξάρτηση». Και όλες εκδιώχθηκε γιατί πήρε δόση όσο ήταν στο πρόγραμμα. «Αν ο Λόιντ μπορέσει και μείνει καθαρός και παίξει στο NBA, θα μιλάμε για τη μεγαλύτερη ανατροπή στην ιστορία του μπάσκετ. Ένας άνθρωπος που θα άξιζε 3-4 εκατομμύρια το χρόνο». Το 1991 ο Ντάνιελς έβγαζε 400 δολάρια τη βδομάδα παίζοντας για τους Μαϊάμι Τρόπικς του USBL.

Είχε ήδη περάσει από 3 άλλες ομάδες, δύο στο CBA (Τοπέκα Σίζλερς και Κβαντ Σίτι Θάντερ) και μία στη Νέα Ζηλανδία. Από την πρώτη εκδιώχθηκε μετά από 28 παιχνίδια επειδή ήταν εκτός φόρμας και σταμάτησε να πηγαίνει στο κέντρο απεξάρτησης, από τη δεύτερη μετά από 4 ματς χωρίς δικαιολογία, από τη Νέα Ζηλανδία λόγω σοβαρού αλκοολισμού. Συνολικά στην καριέρα του, από το 1987 ως το 2006 άλλαξε… 34 ομάδες.

Κι όμως, μέσα στην παραζάλη αυτή, το 1991, ο Ρον Μαθάιας, συμπαίκτης του στους Τρόπικς είχε πει: «Δώστε του ένα χρόνο και θα παίξει σε ομάδα NBA». Και οι φίλοι του Ντάνιελς σιγοντάριζαν: «Είναι ένας Ρέμπραντ στο παρκέ».

Σχεδόν νεκρός στο πεζοδρόμιο

Δύο χρόνια νωρίτερα, η ζωή του Ντάνιελς σχεδόν έφτασε στο τέλος της. Ήταν μια Πέμπτη του Μαΐου του 1989 στο Κουίνς, 2:00 τη νύχτα, όταν μάλωσε με δύο εμπόρους ναρκωτικών, τους χρωστούσε 8 δολάρια από μια παλιά αγορά κρακ. Τον πυροβόλησαν 3 φορές, δύο στο στήθος και μία στο λαιμό και τον άφησαν για νεκρό ξαπλωμένο στο πεζοδρόμιο. Για δύο ημέρες οι γιατροί έλεγαν ότι δεν ήξεραν αν θα επιζήσει, όμως την επόμενη Δευτέρα ήδη περπατούσε. Θα έχει πάντα κομμάτια σφαίρας καρφωμένα στον ώμο του.

Αναγεννημένος από τις στάχτες του

Το 1991 ήταν μόλις 24 ετών. Οι σκάουτερς του NBA είχαν αλλάξει, όμως, τροπάρι. Έλεγαν «το σώμα του θυμίζει 48χρονο από τα όσα έχει περάσει. Είναι σοφτ, είναι αργός, δεν έχει σπιρτάδα. Δεν είναι ότι δεν προσπαθεί, είναι ότι δεν μπορεί πια να ακολουθήσει το κορμί μετά τα όσα έχει περάσει σε ολόκληρη τη ζωή του».

Ο ίδιος μιλούσε για υπομονή: «Είμαι σκουριασμένος, αλλά πρέπει να ζεστάνεις ένα αυτοκίνητο πριν το οδηγήσεις. Είμαι περίπου στο 60% ίσως 65% του παλιού μου εαυτού. Αλλά δεν θέλω να βάζω ποσοστά».

Ένα χρόνο αργότερα είχε καταφέρει το ακατόρθωτο. Με 24.3 πόντους στο GBA με τους Γκρίνσμπορο Σίτι Γκέιτερς, ήταν MVP του πρωταθλήματος και έδειχνε ότι είχε κερδίσει το στοίχημα. Ο Τζέρι Ταρκάνιαν είχε αναλάβει προπονητής των Σαν Αντόνιο Σπερς και ο Ντάνιελς είχε υπογράψει διετές, μη εγγυημένο, συμβόλαιο έναντι 300.000 δολαρίων με τους Σπερς. Στους όρους του συμβολαίου, να περνά από drug-test δύο φορές την εβδομάδα.

Στο NBA

Στο ξεκίνημα της προετοιμασίας ο Ταρκάνιαν έλεγε: «Οραματίζομαι να δίνει την μπάλα στον Μεγάλο Ντέιβ (σ.σ. εννοεί τον Ντέιβιντ Ρόμπινσον). Δεν είχα ποτέ αμφιβολία στο μυαλό μου ότι θα γίνει παικταράς, το μόνο θέμα ήταν, πότε;».

Στο πρώτο ανοικτό στον κόσμο εσωτερικό διπλό των Σπερς ο Ντάνιελς είχε 16 πόντους, 11 ασίστ και 10 ριμπάουντ. Μετά το διπλό, δίπλα σε ένα Ταρκάνιαν που δεν μπορούσε να σταματήσει να χαμογελά, ο Ντάνιελς είπε: «Αν πάρεις ένα παιδί σαν τον Λόιντ Ντάνιελς, με μια μητέρα που πέθανε όταν ήμουν τριών, έναν πατέρα που με εγκατέλειψε, που μεγάλωσα μόνος μου τον εαυτό μου, ανάμεσα σε ναρκωτικά και αλκοόλ και γκάνγκστερς που στους δρόμους που δεν τους ένοιαζε τίποτα και μπορούσαν να σε σκοτώσουν για πλάκα, τότε ξέρεις ότι αυτό που ο Λόιντ Ντάνιελς κάνει τώρα δεν είναι μπάσκετ. Είναι ζωή».

Και ο Ταρκάνιαν το βιολί του: «Δεν μπορείς να διδάξεις κάποιον να χειρίζεται την μπάλα όπως ο Λόιντ και να είναι 2.01 μέτρα. Αυτή η ικανότητα έρχεται από κάπου αλλού».

Πριν υπογράψει στους Σπερς, ο Ντάνιελς είχε κληθεί για δοκιμή στους Νικς. Κόπηκε μετά από μια προπόνηση με το τεχνικό επιτελείο των Νικς να λέει «δεν μπορεί να παίξει μπάσκετ». Τους πέτυχε στα φιλικά προετοιμασίας, τους έριξε 30 πόντους. Στο δεύτερο παιχνίδι του στο NBA είχε εναντίον των Νάγκετς 26 πόντους, 8 ριμπάουντ, 6 ασίστ, 3 κλεψίματα και 3 πάσες. Στο τρίτο 21 πόντους, 6 ριμπάουντ και 4 ασίστ.

Οι Σπερς απέλυσαν τον Ταρκάνιαν μετά από 20 αγώνες και ρεκόρ 9-11. Ο Τζον Λούκας που τον αντικατέστησε δεν είχε όρεξη να ασχοληθεί με τον Ντάνιελς. Ο Ντάνιελς είχε 14 φορές πάνω από 12 πόντους στα πρώτα 18 ματς της σεζόν με τον Ταρκάνιαν, έπαιζε 31.4 λεπτά στα παιχνίδια αυτά έχοντας 15.8 πόντους, 3.3 ριμπάουντ και 4.2 ασίστ μέσο όρο. Στη συνέχεια είδε το χρόνο του να μειώνεται για να φτάσει στα 20.4 λεπτά στο τέλος της χρονιάς και τους μέσους όρους του στους 9.1 πόντους και τις 1.9 ασίστ. Οι Σπερς τον κράτησαν και το 1993-94 (5.7 πόντοι, 1.7 ριμπάουντ, 1.4 ασίστ) και μετά τον αποδέσμευσαν.

Το 1994-95 έπαιξε σε Φιλαντέλφια Σίξερς (5 αγώνες) και Λος Άντζελες Λέικερς. Στους Λέικερς έπαιξε 25 αγώνες, σε 12 συνεχόμενους ξεκίνησε βασικός και είχε στους 7 διψήφιο αριθμό πόντων, με μεγαλύτερο highlight τους 21 πόντους εναντίον της Ιντιάνα, όταν έβαλε 20 πόντους στο δεύτερο ημίχρονο, ανάμεσά τους το επιθετικό ριμπάουντ και το καλάθι και φάουλ με 12.9 δευτερόλεπτα για το τέλος που χάρισαν τη νίκη στους Λέικερς.

Γυρολόγος του κόσμου

Το 1994-95 ήταν η πρώτη φορά που πέρασε τον Ατλαντικό ωκεανό. Έπαιξε για λίγο στη Λιμόζ, μετά το τέλος του CBA όπου έπαιζε στους Φορτ Ουέιν Φιούρι με τους οποίους είχε 27.3 πόντους, 5.9 ριμπάουντ και 7.4 ασίστ.

Το 1995-96 έπαιξε στην Ιταλία και τη Σκαβολίνι Πέζαρο, με την οποία είχε 22.0 πόντους, 3.6 ριμπάουντ και 1.9 ασίστ. Η πόρτα του NBA άνοιξε και πάλι. Από το 1996 ως το 1998 έπαιξε σε Σακραμέντο Κινγκς, Νιου Τζέρσεϊ Νετς και Τορόντο Ράπτορς. Στο πρώτο του ματς με τους Ράπτορς είχε 21 πόντους σε 23 λεπτά!

Στο ενδιάμεσο αυτών των 28 αγώνων που έπαιξε σε 2 χρόνια στο NBA, είχε παίξει ξανά στο CBA, στο Πουέρτο Ρίκο (16 αγώνες με 27.5 πόντους και 7.2 ριμπάουντ μέσο όρο) αλλά και στην Τουρκία με τη Γαλατασαράι (12 αγώνες με 22.1 πόντους, 5.5 ριμπάουντ και 3.6 ασίστ).

Στην Ελλάδα και την ΑΕΚ

Τον Ιανουάριο του 1999 έφτασε και στη χώρα μας, όπου αγωνίστηκε με τη φανέλα της ΑΕΚ, σε ένα από τα μεγαλύτερα highlights της ιστορίας του ελληνικού πρωταθλήματος.

Έφτασε στην Ελλάδα λίγο πριν τον ημιτελικό Κυπέλλου, όπου μετά από ταξίδι 30 ωρών και άυπνος είχε 11 πόντους με 3/3 δίποντα και 5/8 βολές, συν 2 ριμπάουντ και 1 ασίστ σε 14 λεπτά για να οδηγήσει την ΑΕΚ στη νίκη με 63-59 επί του Ηρακλή. Στον τελικό ο ΠΑΟΚ κέρδισε με 71-54 με τον Ντάνιελς να έχει 5/14 σουτ και 12 πόντους σε 29 λεπτά, μόνο αυτός και ο Αρλάουκας με διψήφιο αριθμό πόντων για την ομάδα τους.

Με την ΑΕΚ ο Ντάνιελς έπαιξε σε 2 παιχνίδια Κυπέλλου, 6 παιχνίδια κανονικής περιόδου στο πρωτάθλημα και 6 παιχνίδια πλέι οφς. Μεγαλύτερο προσωπικό highlight του ο αδιανόητος αγώνας της ΑΕΚ με την Νήαρ Ηστ, όπου εξελίχθηκε σε προσωπική μονομαχία Ντάνιελς-Σέιν Χιλ, με τον Ντάνιελς να κερδίζει την άτυπη μάχη, αλλά τον Χιλ (32 πόντοι) να παίρνει το ροζ φύλλο (82-89 η Νήαρ Ηστ). Ο Ντάνιελς στο ματς αυτό είχε 33 πόντους, 4 ριμπάουντ, 3 ασίστ, κανένα λάθος με 6/11 βολές, 6/9 δίποντα και 5/9 τρίποντα, παίζοντας και στα 40 λεπτά του αγώνα και προσφέροντας στους μπασκετόφιλους μία από τις μεγαλύτερες παραστάσεις στην ιστορία του πρωταθλήματος του ΕΣΑΚΕ.

Συνολικά στην καριέρα του στην Ελλάδα είχε στην κανονική περίοδο 14.7 πόντους, 3.0 ριμπάουντ και 3.7 ασίστ παίζοντας 34.0 λεπτά ανά αγώνα, ενώ στα πλέι οφς είχε 12.0 πόντους, 2.8 ριμπάουντ και 3.2 ασίστ παίζοντας 35.3 λεπτά ανά αγώνα. Μπορεί να ήρθε στα 32 του στη χώρα μας, αλλά όσοι τον είδαν ακόμα και τότε, δεν μπορούν να ξεχάσουν τις εκλάμψεις διάνοιας που είχε το παιχνίδι του και την απίστευτη πλαστικότητα κινήσεων ενός από τους καλύτερους παίκτες που έχουν παίξει ποτέ στη χώρα μας.

Το τέλος της καριέρας του

Μετά την ΑΕΚ και την Ελλάδα έπαιξε ξανά στην Ευρώπη στο τέλος του 2001 και το 2001-02 για λίγο στη Σκαφάτι της Ιταλίας, ενώ μετά αγωνίστηκε στην Κίνα και τους Σανγκάι Σαρκς, για να επιστρέψει στην Ευρώπη τον Απρίλη του 2002 και την Οβαρένσε της Πορτογαλίας. Ενδιάμεσα και ως το 2003 πέρασε από το Πουέρτο Ρίκο, το CBA, το IBL, το USBL και τη Βενεζουέλα, αγωνιζόμενος μετά την ΑΕΚ σε 13 ομάδες. Το 2005-06 δοκίμασε μια επιστροφή στα 38 του στην αναβίωση του ABA με τους Στρονγκ Άιλαντ Σάουντ, για να ολοκληρώσει εκεί την αγωνιστική του πορεία στα γήπεδα.

Πλέον, είναι προπονητής σε ερασιτεχνικές ομάδες στην AAU και έχει 3 παιδιά. Ο γιος του, Λόιντ Ντάνιελς Τζούνιορ, στα 14 του τώρα, θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα στη χώρα. «Υπομονή, έχει καιρό μπροστά του, δεν χρειάζεται να ενθουσιαζόμαστε», λέει ο Ντάνιελς.

Ο Λόιντ Ντάνιελς κατάφερε να ξεπεράσει κάθε δυσκολία που του έφερε η ζωή, κάθε εμπόδιο, κάθε προσωπικό δαίμονα. Όμως, δεν έγινε εκατομμυριούχος, δεν έκανε την καριέρα που όλοι περίμεναν από αυτόν. Δεν θα γραφτεί στο πάνθεον του μπάσκετ, θα μείνει για πάντα ένας θρύλος των ανοικτών γηπέδων που ποτέ δεν ταίριαξε στις νόρμες του οργανωμένου μπάσκετ. Ο ίδιος δεν μετανιώνει για τη ζωή του:

«Ξέρεις, δεν μπορώ να κάνω τίποτα για να αλλάξω όσα έγιναν στο παρελθόν. Το μόνο που μπορώ να κάνω είναι να παίρνω μια μέρα τη φορά και να προσπαθώ να είμαι το καλύτερο άτομο που μπορώ εκείνη την ημέρα. Γι’ αυτό ποτέ δεν κοιτάζω πίσω. Όταν μεγαλώνεις, αλλάζεις. Έχεις ευθύνες προς άλλους. Έχω οικογένεια, γυναίκα και παιδιά και πρέπει να τους στηρίζω, να τους φροντίζω. Είναι όμορφο συναίσθημα, καταλαβαίνεις τι λέω; Θα μπορούσα να είμαι μέρος πολλών πραγμάτων. Ίσως θα μπορούσα να είχα πάρει 1-2 πρωταθλήματα, ίσως και 3-4. Απ’ την άλλη, θα μπορούσα και να είχα χάσει. Δεν ξέρεις ποτέ»…

Νίκος Κουσούλης