Αφιέρωμα: «Παγωμένος Ώμος»: Τα στάδια

Ο Neviaser περιέγραψε τα στάδια του παγωμένου ώμου και τόνισε τη σημασία ενός εξατομικευμένου προγράμματος θεραπείας, βασιζόμενου στη κατανόηση των σταδίων (κλινικά) της πάθησης⁶⁸.

Ο Hannafin και οι συνεργάτες περιέγραψαν ένα συσχετισμό μεταξύ των σταδίων που περιέγραψε ο Neviaser, της κλινικής εξέτασης και της ιστολογικής απεικόνισης των δειγμάτων της βιοψίας που λήφθηκαν από ασθενείς στο στάδιο 1, 2 και 3 της πάθησης⁴⁴.

Ο παγωμένος ώμος λοιπόν, χωρίζεται σε 3 στάδια. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι τα στάδια αυτά αντιπροσωπεύουν μία συνέχεια της πάθησης και όχι τα ιδιαίτερα, καθορισμένα και με σαφήνεια στάδια.

Στάδιο 1: σε αυτό το στάδιο η αρχική αναφορά είναι ο πόνος γι’ αυτό και ονομάζεται οξεία η επώδυνη φάση¹¹³. Οι ασθενείς παρουσιάζουν πόνο κατά την ανάπαυση ο οποίος γίνεται αιχμηρός κατά την εκτέλεση των κινήσεων, ιδιαίτερα στο τέλος του εύρους τροχιάς (ROM). Τα συμπτώματα διαρκούν λιγότερο από 3 μήνες εντούτοις, ο ασθενής θα παρουσιάσει μια προοδευτική απώλεια κίνησης. Έχουμε απώλεια έσω στροφής, κάμψης και απαγωγής του βραχίονα καθώς και μια μικρότερη απώλεια έξω στροφής από θέση προσαγωγής. Η εξέταση ενός ασθενή στο στάδιο 1, μετά από έγχυση τοπικού αναισθητικού στη γληνοβραχιόνια άρθρωση ή πλήρη αναισθησία, θα βελτιώσει κοντά στο φυσιολογικό, το εύρος κίνησης. Σε αυτό το πρώιμο στάδιο, το γενικό έλλειμμα της κίνησης είναι δευτερεύον θέμα σε σχέση με την αληθινή πλήρη σύγκαμψη. Στην αρθροσκόπηση φαίνεται μια αρθροθυλακίτιδα που περιβάλλει ολόκληρη την άρθρωση. Τα δείγματα των βιοψιών εμφανίζουν μία φλεγμονή και υπεραγγείωση στην περιοχή με φυσιολογικά τα μορφολογικά χαρακτηριστικά⁴⁴.

Στάδιο 2: Σε αυτό το στάδιο υπερισχύει η ακαμψία και η απώλεια της κίνησης. Εμφανίζεται ατροφία λόγω αχρησίας χωρίς άλλο νευρολογικό σημάδι². Τα συμπτώματα διαρκούν από 3 έως 9 μήνες, με προοδευτική απώλεια του ROM και πόνο όπως περιγράφηκε και στο στάδιο 1. Εξέταση του ασθενή μετά από τοπική διήθηση αναισθητικού, έδειξε ότι ανακουφίζεται ο πόνος και υπάρχει βελτίωση του ROM. Αυτή η μείωση της κίνησης, στο στάδιο 2 της πάθησης, απεικονίζει μία γενικότερη βιολογική μείωση της άρθρωσης και είναι αποτέλεσμα της επίπονης θυλακίτιδας. Η αρθροσκόπηση δείχνει μια πυκνή και αρκετά εξαπλωμένη θυλακίτιδα με τη φλεγμονή να μην είναι πια εν εξελίξει⁴⁴.

Στάδιο 3: Το τρίτο στάδιο είναι η αποκαλούμενη φάση ξεπαγώματος. Ο πόνος εμφανίζεται συχνά λόγω υπερβολικής δραστηριότητας ή δευτερεύοντος τραύματος, η φάση αυτή διαρκεί 6 έως 9 μήνες². Οι ασθενείς συχνά αναφέρουν ότι έχουν περάσει μια περίοδο με πολύ οξύ πόνο, ο οποίος δεν υπάρχει εκείνη τη στιγμή, τουλάχιστον στο βαθμό αυτό, με αποτέλεσμα να έχουμε έναν ώμο χωρίς πόνο αλλά αρκετά δύσκαμπτο. Το χαρακτηριστικό αυτού του σταδίου, είναι η αργή και σταθερή αποκατάσταση του ROM, ως αποτέλεσμα της θυλακικής αναδιαμόρφωσης, λόγω της χρήσης του βραχίονα και του ώμου. Η αρθροσκόπηση εδώ δεν έχει τόσο σημασία όσο στα στάδια 1 και 2. Ένα μεμβρανώδες στρώμα έχει απομείνει στην άρθρωση, χωρίς υπεραγγείωση. Δείγματα από τη βιοψία στο θύλακα δείχνουν ένα πυκνό υπερκυτταρικό κολλαγόνο ιστό⁴⁴.

Είναι σημαντικό να εξετάζονται αυτά τα στάδια κατά την εξέταση ενός ασθενή με έναν δύσκαμπτο ή επώδυνο ώμο από τον κλινικό γιατρό, έτσι ώστε να επιλεχτεί η σωστή κατεύθυνση της θεραπείας.