Τελικός ενόψει…

Σε λίγες ώρες, στις 20:00 το βράδυ της Κυριακής ο Κυπελλούχος Παναθηναϊκός θα αντιμετωπίσει τον Άρη στον τελικό του Κυπέλλου 2014 για τη χώρα μας. Το παιχνίδι που θα διεξαχθεί στο Ηράκλειο τα έχει όλα: φαβορί, αουτσάιντερ, προϊστορία, έναν Δαυίδ κι έναν Γολιάθ, δύο από τις πιο σημαντικές ομάδες της χώρας. Όλα; Όχι, θα λείπει για πρώτη φορά μετά από 6 χρόνια ο ένας εκ των δύο «αιωνίων». Α, και θα λείπουν και κάθε είδους διακριτικά ομάδων. Τι;                  

Ο κόσμος

Ο λόγος γι’ αυτό είναι η απόφαση της ΕΟΚ ότι δεν μπορεί να διεξάγει τελικό χωρίς επεισόδια ακόμα κι αν έχει από 500 άτομα σε κάθε πλευρά στις εξέδρες. Οπότε αποφάσισε να τον διεξάγει χωρίς οπαδούς. Μπορεί να φαντάζει τραγελαφικό, αλλά έτσι είναι. Δεν δόθηκαν εισιτήρια στους οργανωμένους, δεν δόθηκαν εισιτήρια στις δύο ομάδες (από 50 προσκλήσεις απ’ όσο ξέρω πήραν), όλα τα εισιτήρια διατέθηκαν μόνο στην Κρήτη (με υψηλό κόστος, δυστυχώς, για την εποχή), ώστε να αποφευχθεί το ταξίδι από άλλα μέρη της χώρας οπαδών των δύο πλευρών και να μη συναντηθούν με άλλους οπαδούς στην Κρήτη. Και εκτός από αυτά, οι θύρες θα ανοίξουν 3 ώρες πριν αρχίσει το ματς και θα κλείσουν 30 λεπτά πριν το τζάμπολ. Και το καλύτερο όλων, όποιος φέρει πάνω του διακριτικά της ομάδας του δεν θα μπορεί να μπει στο γήπεδο, άρα κασκόλ, πανό, κονκάρδες, μπρελόκ, καπέλα, φανέλες, Παναθηναϊκού και Άρη (και λοιπών ομάδων) απαγορεύονται. Για να μπεις στο γήπεδο σου γίνεται η κωδική ερώτηση «τι ομάδα είσαι;» και για να ανοίξει η πόρτα πρέπει να απαντήσεις «εθνική Ελλάδας». Αλλιώς σπίτι σου.

Προφανώς, η ΕΟΚ μπέρδεψε τον τελικό Κυπέλλου με τους αγώνες επίδειξης των Harlem Globetrotters. Όσοι είχαν την τύχη να δουν πριν λίγες ημέρες την απίστευτη γιορτή του Superbowl (τι συγκρίνω κι εγώ τώρα…) θα είδαν τους Αμερικανούς να διοργανώνουν ένα θέαμα χωρίς προηγούμενο, καταφέρνοντας να κάνουν μέχρι και συναυλία στο ημίχρονο με εξέδρα και κόσμο μέσα στο γήπεδο. Απ’ την άλλη, η ΕΟΚ αποφάσισε ότι δεν μπορεί καν να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός αγώνα συλλόγων, οπότε είπε να το φέρει λίγο στα μέτρα του Ακρόπολις και της εθνικής μας.

Συμφωνώ ότι κάτι πρέπει να γίνει με το θέμα της βίας στη χώρα, από εδώ στο Age of Basketball έχουμε αρνηθεί μέχρι και τελικούς να αναλύσουμε ή να σχολιάσουμε λόγω περιστατικών βίας, όσοι μας διαβάζετε καιρό θα ξέρετε τις απόψεις μας. Όμως, το να αποκλείεις τον κόσμο δύο συλλόγων από έναν τελικό είναι τουλάχιστον γραφικό, για να μην πω απαράδεκτο.

Ένας τελικός είναι το αποκορύφωμα της προσπάθειας μιας ομάδας σε μια διοργάνωση και είναι απολύτως λογικό (και σωστό) να έχει τη δυνατότητα η ομάδα να τον χαρεί δίπλα στον κόσμο της που τη στηρίζει. Να πάρει το χειροκρότημα για την προσπάθεια, την έξτρα ώθηση μέσα στο ματς. Η ατμόσφαιρα, η δυναμική, όλα σε έναν αγώνα αλλάζουν όταν υπάρχει κόσμος στις εξέδρες. Μπορεί εν προκειμένω για τον Παναθηναϊκό αυτό το παιχνίδι να είναι το μικρότερο από τις 3 κορυφές που κυνηγά, αλλά για τον Άρη δεν είναι έτσι. Ο «αυτοκράτορας» έχει να παίξει σε τελικό από τις 19 Φεβρουαρίου του 2005, δηλαδή επιστρέφει μετά από 9 χρόνια.

Και στην επιστροφή του δεν θα έχει στο πλευρό του τους οπαδούς του γιατί η ΕΟΚ παραδέχεται την ανικανότητά της (μαζί με την αστυνομία βεβαίως, αλλά δεν θεωρώ την αστυνομία πρώτη υπεύθυνη στην απόφαση προφανώς) να διοργανώσει έναν και μόνο αγώνα (πού να θέλαμε δηλαδή να κάνουμε και final-8) και όλοι οι υπόλοιποι βαυκαλιζόμενοι χειροκροτάμε που… καταπολεμήθηκε η βία.

Στέκομαι αρκετά στην παράμετρο του κόσμου, αλλά το θεωρώ πολύ σημαντικό και για την εξέλιξη του αγώνα (ο Άρης έχει ούτως ή άλλως πολύ λίγες πιθανότητες, οι οποίες μειώνονται ακόμα περισσότερο χωρίς κόσμο), αλλά και για τη λογική ενός τέτοιου αγώνα: δεν είναι ματς επίδειξης, είναι τελικός Κυπέλλου και πρέπει να έχει οπαδούς και των δύο πλευρών. Και ένας λόγος παραπάνω το γεγονός ότι σε αυτόν έφτασε μια ομάδα που έχει 9 χρόνια να φτάσει. Διαβάζω από παντού για το πόσο… σοφή ήταν η απόφαση από ΕΟΚ και αστυνομία, αλλά, με συγχωρείτε, δεν ήταν. Το επαγγελματικό μπάσκετ υπάρχει λόγω των υποστηρικτών των ομάδων και των λοιπών φίλων του αθλήματος. Δεν μπορείς να αποκλείσεις μία από τις δύο «ομάδες ανθρώπων» από την εξίσωση επειδή παραδέχεσαι ότι δεν μπορείς να την ελέγξεις. Η λύση δεν είναι το να αποφεύγεις το πρόβλημα ολοκληρωτικά. Αν δεν μπορείς να το λύσεις, μπορείς να αποχωρήσεις και να αφήσεις τη θέση σου σε ανθρώπους πιο νέους σε ηλικία, που να μπορούν να αντεπεξέλθουν στις συνθήκες της εποχής.

Ο αγώνας

Να δούμε και τις δύο φιναλίστ επειδή παρατράβηξε το θέμα με τη διάθεση εισιτηρίων; Προφανώς και ένας τελικός έχει πολλές παραμέτρους και ιδιαιτερότητες. Αυτό ισχύει πάντα, όσο τετριμμένο κι αν ακούγεται. Όμως, αυτός ο τελικός έχει ένα ξεκάθαρο φαβορί και ένα ξεκάθαρο αουτσάιντερ. Απ’ τη μία έχουμε μια ομάδα που κυνηγά φάιναλ φορ Ευρωλίγκας, κι απ’ την άλλη μια ομάδα που εδώ και 2 χρόνια δεν μπορεί να κάνει μετεγγραφή ξένου (εκτός κι αν το letter of clearance έχει έρθει για άλλο λόγο στην Ελλάδα).

Ο Παναθηναϊκός έχει 16-1 στα εγχώρια, ο Άρης 7-10. Αμφότεροι προέρχονται από νίκες, αυτή του Άρη πιο σημαντική, επί του ΑΓΟΡ, εκείνη του Παναθηναϊκού πιο θεαματική, με το τρομερό κόψιμο του Φώτση στην εκπνοή της παράτασης με τον ΚΑΟΔ.

Προφανώς και δεν χρειάζεται να πούμε ότι ο Παναθηναϊκός είναι το μεγάλο φαβορί για να διατηρήσει τον τίτλο του. Έχει και καλύτερο ρόστερ και πιο καλή ομάδα, εν ολίγοις ό,τι χαρτί πέσει στο τραπέζι η λογική λέει ότι είναι υπέρ του. Όμως, είναι αυτή η ατμόσφαιρα των τελικών, η ιδιαιτερότητα στην ψυχολογία των παικτών, που κάνει το παιχνίδι αμφίρροπο.

Ο Παναθηναϊκός έχει αμφίβολο τον Τζέιμς Γκιστ, ο οποίος λογικά θα είναι απόφαση της τελευταίας στιγμής το αν θα παίξει, αλλά έχει λύσεις να τον αντικαταστήσει. Θα πρέπει να ελέγξει το ρυθμό του αγώνα, όσο πιο νωρίς καθαρίσει το ματς, τόσο το καλύτερο εννοείται. Αυτό θα έχει στο μυαλό του ο Πεδουλάκης. Όταν παίζεις με μια πιο αδύναμη ομάδα, το θέμα είναι να μην δώσεις αφορμή να αλλάξουν οι ισορροπίες στην ψυχολογία.

Απ’ την άλλη ο Άρης πρέπει να πάει όσο πιο αργά γίνεται. Όσο πιο χαμηλά κρατήσει το ματς, τόσο πιο μικρή θα είναι η διαφορά που θα τον χωρίζει από τον Παναθηναϊκό, ακόμα κι αν μείνει πίσω. Και μετά θα ψάχνει ένα μεγάλο ματς. Από κάποιον από τους πιο ψημένους, όπως ο Πελεκάνος, ή από κάποιον από τους πιο φερέλπιδες, όπως ο Βεζένκοφ. Για τον πιτσιρικά αυτό είναι το μεγαλύτερο ματς ως τώρα στην καριέρα του και λογικό είναι πολλά βλέμματα να είναι στραμμένα πάνω του, ιδίως με τις προδιαγραφές που έχει ως παίκτης. Δεν είναι ότι αν «χαθεί» στο ματς θα μετρήσει αρνητικά στο βιογραφικό του. Η λογική λέει ότι ο Παναθηναϊκός έχει τα όπλα για να τον «εξαφανίσει». Όμως, αν συμβεί το ανάποδο, αυτό ναι, θα γραφεί στο βιογραφικό του. Και ο μικρός προφανώς και το ξέρει.

Από εκεί και πέρα, ο Αθηναίου κάνει τη διαφορά στο πρωτάθλημα και θα κληθεί να κρατήσει τον Άρη και στον τελικό, μαζί με τον Πελεκάνο και τον Βεζένκοφ είναι οι τρεις που βάζουν διψήφιο αριθμό πόντων. Σαρικόπουλος, Ασημακόπουλος, Τσακαλέρης και Χαρίσης θα έχουν πολλή δουλειά στη ρακέτα, ενώ Γκίκας, Μούρτος και Μποχωρίδης έχουν μια καλή ευκαιρία να δοκιμάσουν τις δυνάμεις τους.

Γενικά, ο Άρης ξέρει ότι είναι το αουτσάιντερ, ότι κανείς δεν θα του πει απολύτως τίποτα ακόμα κι αν χάσει με 30 πόντους, αρκεί να το παλέψει. Οι οπαδοί του «αυτοκράτορα» δεν τρέφουν ψευδαισθήσεις, αλλά έχουν μάθει να βλέπουν την ομάδα τους να παλεύει. Αυτή η ψυχολογία νίκης που αναδύει η φανέλα του Άρη, από εκείνες τις μακρινές πια εποχές της δεκαετίας του 1980 (αλλά και πιο μετά, στα πιο κοντινά μας χρόνια), αυτή είναι που πρέπει να έχουν οι παίκτες του για να κυνηγήσουν κάτι καλό στον τελικό. Ένα ματς είναι, εφόσον παίξουν χωρίς άγχος και καταφέρουν να ελέγξουν το ρυθμό, βρουν τρόπο να μένουν κοντά όσο κυλάει ο χρόνος του αγώνα, στο τέλος ο ενθουσιασμός και η «φωτιά» της νίκης θα είναι πολλαπλάσια από αυτά των αντιπάλων τους.

Απ’ την άλλη, ο χρόνος είναι υπέρ του Παναθηναϊκού. Ο Άρης έχει 40 λεπτά για να καταφέρει σε κάθε ένα από αυτά να μείνει μέσα στο ματς. Ο Παναθηναϊκός έχει 40 λεπτά για να μπορέσει σε ένα από αυτά να κάνει το ξέσπασμα που θα του δώσει διαφορά κόβοντας τα πόδια των αντιπάλων τους. Με τόση διαφορά δυναμικότητας, τα περισσότερα από αυτά τα παιχνίδια κρίνονται σε ένα κακό τρίλεπτο της χειρότερης ομάδας. Μπορεί ο Άρης να μην έχει κακό τρίλεπτο στο ματς; Ή, μάλλον, μπορεί να κρατηθεί κοντά όταν θα έχει κακό τρίλεπτο;

Το ξεκίνημα του αγώνα είναι πάρα πολύ σημαντικό και ο Πεδουλάκης το ξέρει. Αν ο Παναθηναϊκός ξεφύγει από νωρίς, τότε τα πράγματα λογικά θα απλοποιηθούν πάρα πολύ για τους νταμπλούχους. Αλλιώς, λέτε να υπάρχει κίνδυνος να γυρίσει τούμπα η ψυχολογία του αγώνα; Να νιώσει πίεση ο Παναθηναϊκός όσο δεν του βγαίνουν αυτά που θέλει, με τελικό αποτέλεσμα να εγκλωβιστεί; Δεν είναι πιθανό, αλλά θα είναι ο στόχος του Άρη. Στο πρωτάθλημα ο Παναθηναϊκός έχει 10 παίκτες που παίζουν από 15 ως 21 λεπτά ανά αγώνα, και 11 παίκτες που σκοράρουν από 5,5 ως 10 πόντους ανά ματς. Είναι γνωστό ότι έχει πολύ περισσότερες λύσεις, αλλά ο Άρης θα πρέπει να υπερβάλλει εαυτόν. Δεν είναι ότι μπορεί να χαλαρώσει αν βγει κάποιος από τη βασική πεντάδα αλλαγή. Ο Διαμαντίδης με τον Ούκιτς ξέρουν ότι η ομάδα τους πρέπει να τρέξει. Το γρήγορο παιχνίδι είναι αυτό που θα αναδείξει περισσότερο τη διαφορά δυναμικότητας. Φώτσης, Λασμ, Μαυροκεφαλίδης, αλλά και Μασιούλις, Γιάνκοβιτς, θα πρέπει να ελέγξουν τη ρακέτα, ώστε να δημιουργήσουν τις προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο.

Όμως, η άμυνα θα παίξει καθοριστικό ρόλο στον τελικό. Και οι δύο θέλουν μέσα από αυτή να κάνουν τη διαφορά, χρησιμοποιώντας τη για διαφορετικούς λόγους. Ο ένας για να πυροδοτεί την επίθεσή του, ο άλλος για να κατεβάσει το ρυθμό του αγώνα και να τον φέρει όσο το δυνατόν πιο κοντά στα μέτρα του.

Σε κάθε περίπτωση ο τελικός έχει αρκετό ενδιαφέρον, είτε επιβεβαιωθεί ο νόμος του φαβορί, είτε το αουτσάιντερ βγει ζωντανό από μια πολύ σκληρή δοκιμασία. Μια δοκιμασία που μοιάζει άνιση στα χαρτιά, αλλά, είπαμε, ένας τελικός, ένα ματς, μια κούπα, 40 λεπτά, πέντε εναντίον πέντε. Και τα υπόλοιπα την Κυριακή στο παρκέ…

Νίκος Κουσούλης