Το «I can’t breathe» του Ρόουζ

Σε εκκωφαντική διαμαρτυρία προέβη ο αστέρας των Σικάγο Μπουλς, Ντέρικ Ρόουζ, με στόχο τη βία της αστυνομίας στις Η.Π.Α.και τη συνεπακόλουθη ατιμωρησία, όταν, στο ζέσταμα πριν το ματς του Σαββάτου των Μπουλς απέναντι στους Γκόλντεν Στέιτ Ουόριορς (νίκη των δεύτερων με 102-112) εμφανίστηκε με μπλουζάκι με στάμπα «I can’t breathe».          

Η συγκεκριμένη φράση είναι αναφορά στα τελευταία λόγια που είπε ο Έρικ Γκάρνερ όταν τον Ιούλιο δολοφονήθηκε από λαβή του αστυνομικού Ντάνιελ Πανταλέο, λαβή η οποία του έκοψε την ανάσα μέχρι που πέθανε, την ώρα που τον συλλάμβαναν επειδή πουλούσε… αφορολόγητα τσιγάρα εκτός συσκευασίας. Σύμφωνα με το βίντεο από τη σύλληψή του, ο Γκάρνερ λέει 11 φορές λίγο πριν πεθάνει «I can’t breathe» (σ.σ. «Δεν μπορώ να ανασάνω»). Την Τετάρτη το σώμα ενόρκων αποφάσισε να μην ασκηθεί δίωξη στον αστυνομικό που σκότωσε τον Γκάρνερ, παρότι ο ιατροδικαστής αποφάνθηκε ότι ο θάνατός του ήταν «ανθρωποκτονία» (αυτή μαζί με τα «φυσικά αίτια», το «ατύχημα», την «αυτοκτονία» και τα «απροσδιόριστα αίτια», είναι οι συνήθεις εισηγήσεις των ιατροδικαστών σε τέτοιες περιπτώσεις), προσδιορίζοντας την αιτία ως «συμπίεση του λαιμού» και «συμπίεση του στήθους». Η «chokehold», το κεφαλοκλείδωμα εν ολίγοις, έχει απαγορευτεί από την αστυνομία της Νέας Υόρκης από το 1993.

Προφανώς και η απόφαση των ενόρκων οδήγησε χιλιάδες στους δρόμους για να διαμαρτυρηθούν σε όλες τις Η.Π.Α. (ο Γκάρνερ ήταν από τη Νέα Υόρκη). Ανάμεσά τους και ο Ντέρικ Ρόουζ που έκανε ξεκάθαρη δήλωση με το μπλουζάκι που έβαλε στη προθέρμανση των Μπουλς.

Την Κυριακή ο ΛεΜπρον Τζέιμς δήλωσε ότι εντυπωσιάστηκε από την κίνηση του Ρόουζ και ότι αναζητά ένα τέτοιο μπλουζάκι για να βάλει κι αυτός. Ο Ρόουζ δεν μίλησε στον τύπο μετά το παιχνίδι των Μπουλς, αλλά οι συμπαίκτες του υποστήριξαν την απόφασή του να «μιλήσει» για τα όσα πιστεύει.

Ο Γιοακίμ Νοά ανέφερε: «Το ήξερα ότι θα το βάλει. Πιστεύω ότι έχει κάθε δικαίωμα να εκφράζει τις πεποιθήσεις του. Μου είπε ότι θα το φορούσε. Τον σέβομαι. Κάνει ξεκάθαρα μια δήλωση με το να το βάλει». Ο Νοά πιστεύει ότι είναι σημαντικό οι επαγγελματίες αθλητές να χρησιμοποιούν την προβολή που έχουν για να κάνουν κοινωνικές δηλώσεις: «Ναι, αν αυτό θέλει να κάνει, το σέβομαι. Νομίζω ότι πολλοί σκέφτονται με τον ίδιο τρόπο. Όταν φοράς ένα μπλουζάκι με τέτοια δήλωση, όλοι θα ξέρουν πώς νιώθεις για το θέμα. Σέβομαι τον Ντέρικ 150% και είμαι μαζί του. Πολλοί νιώθουν έτσι. Είναι λυπηρό αυτό που συνέβη. Η αστυνομική βία είναι κάτι που συμβαίνει. Δεν είναι όλοι οι αστυνομικοί κακοί άνθρωποι. Δεν είναι κάθε μαύρος κακός άνθρωπος. Δεν μπορείς να κρίνεις τον κόσμο. Αλλά σίγουρα έκανε δήλωση φορώντας το».

Μία ημέρα νωρίτερα ο Μάτζικ Τζόνσον κατέκρινε τους αστέρες της εποχής μας ότι θα έπρεπε να είναι πιο κοινωνικά ενεργοί: «Πρέπει να εμπλακούν κοινωνικά. Πρέπει γιατί κι αυτούς τους επηρεάζει. Και τις οικογένειές τους. Μεγάλωσαν σε τέτοιες καταστάσεις. Δεν πρέπει να το ξεχνούν αυτό. Κάποτε ήταν φτωχοί, πήγαν σε δημόσια σχολεία και δεν είχαν υπολογιστές και τεχνολογία, δεν είχαν καλά βιβλία. Κι εγώ πέρασα απ’ όλη αυτή την κατάσταση. Κι εκείνοι το ίδιο. Πολλοί από τους ξάδερφούς τους περνούν τα ίδια ακόμα, οπότε δεν πρέπει να το ξεχνούν. Ελπίζω να κάνουν περισσότερα».

Για την απόφαση των ενόρκων μίλησε και ο Μπαράκ Ομπάμα, λέγοντας ότι ο θάνατος του Γκάρνερ και η απόφαση είναι ένα αμερικανικό πρόβλημα, αλλά και ο Τζορτζ Μπους που είπε ότι βρήκε την απόφαση «δύσκολο να την καταλάβει» και «ιδιαίτερα λυπηρή».

Νίκος Κουσούλης

Υ.Γ.: Το βίντεο με ήχο από τη δολοφονία του Γκάρνερ, για όσους δεν έχει τύχει να το δουν και έχουν γερό στομάχι.