Το καλοκαίρι του 2009 φαίνεται να σηματοδοτεί το τέλος στην καριέρα ενός από τους σημαντικότερους Ιταλούς μπασκετμπολίστες όλων των εποχών, του Βιντσέντζο Εσπόζιτο. Ο Εσπόζιτο, γνωστός και ως “el Diablo”, δείχνει να το αποφάσισε να κρεμάσει τα παπούτσια του, σε ηλικία 40 χρονών, μετά από 25 χρόνια επαγγελματικής καριέρας! Πλέον, αναμένεται να τον δούμε με κάποιο εξωαγωνιστικό ρόλο.
Όλα ξεκίνησαν το 1984, όταν ο 15χρονος Βιντσέντζο έκανε το ντεμπούτο του στην ομάδα της πόλης του, στην Καζέρτα, της οποίας έγινε ο απόλυτος ήρωας στα 9 χρόνια που φόρεσε τη φανέλα της. Την οδήγησε στο μοναδικό πρωτάθλημα και κύπελλο στην ιστορία της, το 1991 και το 1988 αντίστοιχα, και ήταν ο αναμφισβήτητος πρωταγωνιστής στα χρόνια της μεγαλύτερης ευημερίας του συλλόγου.
Στη συνέχεια, γέμισε τα καλάθια της Μπολόνια, για δύο χρόνια, με τη φανέλα της Φορτιτούντο, πριν γράψει ιστορία το 1995 υπογράφοντας στους Τορόντο Ράπτορς. Έγινε έτσι ο πρώτος Ιταλός που έπαιξε και σκόραρε ποτέ στο ΝΒΑ. Αυτά δεν είναι, όμως, τα μοναδικά παράσημα στην καριέρα του. Γυρίζοντας από την εμπειρία της Αμερικής, όπου δεν κατάφερε να στεριώσει αφού βρέθηκε σε «μια νέα ομάδα, με προπονητή που δεν εμπιστευόταν τους ρούκι, σε μια χώρα με μηδενική μπασκετική γνώση», και με 12 χρόνια καριέρας ήδη, ο πολύπειρος Εσπόζιτο ήταν μόλις 27 ετών και είχε τα καλύτερα μπασκετικά χρόνια μπροστά του.
Πρόλαβε να παίξει σε 13 ομάδες από το 1996 μέχρι το 2009! Αναδείχθηκε 3 φορές πρώτος σκόρερ του ιταλικού πρωταθλήματος και 2 φορές MVP του. Με τη φανέλα 9 ομάδων είχε μέσο όρο πόντων πάνω από 20, με αποκορύφωμα τη φετινή σεζόν, που ξεκίνησε σε ηλικία 39 ετών, για να αναδειχθεί πρώτος σκόρερ της τρίτης κατηγορίας της Ιταλίας με 21.4 πόντους!
Ο Εσπόζιτο ήταν πάντα μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Τα τεράστια προσόντα του και, κυρίως, η μοναδική αίσθηση επαφής με το καλάθι που είχε τον έκαναν πάντα περιζήτητο και τον έφεραν μέχρι και το NBA. Ο εκρηκτικός χαρακτήρας του, ωστόσο, δε σταμάτησε ποτέ να δημιουργεί προβλήματα και να γράφει τις πιο τρελές ιστορίες.
Είναι χαρακτηριστικό ότι 7 φορές (οι καταγεγραμμένες) αποχώρησε από ομάδες λόγω προβλημάτων που δημιουργούσε! Το Νοέμβριο του 1997 από τη Σκαβολίνι, τον Ιανουάριο του 2001 από την Ούντινε, το Φεβρουάριο του 2003 από τη Σκαφάτι, το 2006 από την Κάπο Ντ’Ορλάντο, το Δεκέμβριο του 2007 από την Γκρανιάνο! Το 2005 ξεκίνησε τη χρονιά στην Καζάλε Μονφεράτο, αλλά έφυγε λίγους μήνες μετά έχοντας προβλήματα στις σχέσεις του με τον προπονητή, τους συμπαίκτες του και τον κόσμο! Έκανε και δύο περάσματα από την Ισπανία, με την Γκραν Κανάρια (20.6 πόντοι) και τη Μούρθια (17.2 πόντοι μ.ό.).
Το Φεβρουάριο του 2004 υπέγραψε με τη Ρόμα του Μάιερς δηλώνοντας «πάντα μου άρεσε να σημαδεύω και να σκοράρω στο αντίπαλο καλάθι, αλλά αυτή τη φορά είμαι εδώ, ταπεινός, για να βοηθήσω την ομάδα να κατακτήσει τίτλους». Το μίγμα έμοιαζε εκρηκτικό και κάθε μπασκετάνθρωπος είχε ενθουσιαστεί στην ιδέα της συνύπαρξης στην ίδια ομάδα των δύο μεγαλύτερων σύγχρονων Ιταλών σκόρερ. Λίγο καιρό αργότερα, τον Απρίλιο, ο Εσπόζιτο αποχώρησε, έχοντας παίξει μόνο ένα ματς στην Ευρωλίγκα, αφού δεν άντεχε να ξεκινάει από τον πάγκο!
Παίζοντας στο NBA, o “el Diablo” δεν κατάφερε να αφήσει το στίγμα του. Έπαιξε μόλις 30 παιχνίδια, πετυχαίνοντας συνολικά 116 πόντους. Στο ντεμπούτο του απέναντι στους Ρόκετς των Ολάζουον, Ντρέξλερ, Χόρι, Κασέλ, αγχωμένος χάνει όλα τα ελεύθερα σουτ που επιχειρεί. Μια άλλη βραδιά στο Μάντισον Σκουέαρ Γκάρντεν, ο γνωστός σκηνοθέτης και οπαδός των Νικς, Σπάικ Λι, σηκώνεται από την courtside θέση του για να προσβάλλει τον Εσπόζιτο! Ο Ιταλός απαντάει με 17 πόντους σε 21 λεπτά!
Ο “el Diablo” Εσπόζιτο, ένας από τους πιο χαρισματικούς Ιταλούς σκόρερ όλων των εποχών (είναι 5ος σε πόντους στην ιστορία του Ιταλικού πρωταθλήματος), δεν άντεξε ποτέ να μην είναι πρωταγωνιστής. Αυτός είναι και ο λόγος που δεν κατάφερε να διακριθεί σε βάθος χρόνου με την Εθνική Ιταλίας. Δεν άντεξε ποτέ να μην «περνάει το δικό του». Ήταν πάντα δύστροπος και εκρηκτικός χαρακτήρας, μια βραδυφλεγής βόμβα, ένας άλυτος γρίφος στα χέρια κάθε προπονητή. Τοπικός ήρωας στην Καζέρτα, θεός στην Ίμολα, αποδιοπομπαίος τράγος στη Σκαβολίνι και τη Μονφεράτο. Παικταράς ή κακομαθημένος, καλαθομηχανή ή γυρολόγος, όπως και να τον δει κανείς, ο Εσπόζιτο έγραψε τη δική του ιστορία και άφησε τη σφραγίδα του στο ιταλικό και ευρωπαϊκό μπάσκετ. Ίσως δεν επιθυμούσε ο ίδιος να μένει πολλά χρόνια σε κάθε ομάδα, για να μπορούν να τον θαυμάσουν από κοντά σε όλα τα μήκη και πλάτη της χώρας του…